SON DAKİKA: Otobüs kazalarının önlenmesi nasıl mümkün? Son bir haftada 21 kişi öldü

Son dakika haberleri... Geçtiğimiz hafta Manisa Soma'da meydana gelen otobüs kazasında 6 kişi hayatını kaybetti. Hafta sonu da Balıkesir'de bir yolcu otobüsünün devrilmesi sonucu 15 kişi öldü. Bugün de sabah saatlerinde Uşak'ta bir yolcu otobüsünün devrildiği haberi gelse de şans eseri can kaybı yaşanmadı. Peki otobüs kazalarının önlenmesi nasıl mümkün? Otobüs kazaları neden oluyor? Otobüs kazaları neden arttı? Detaylar haberimizde...

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 10 Ağustos 2021 11:04 Güncelleme Tarihi: 10 Ağustos 2021 12:30

Birkaç gün içerisinde 3 farklı ilimizden üzücü son dakika haberleri geldi. Soma, Balıkesir ve Uşak'ta peş peşe yaşanan ve acı kayıplara neden olan otobüs kazalarıyla ilgili olan bitene dair uzmanlardan çok önemli açıklamalar geldi. İşte son olarak Uşak'tan gelen otobüs kazası haberinin ardından bu kazaların nedenlerine ilişkin kritik başlıklar...

TALEBE YETİŞECEK KADAR ŞOFÖR YOK
Son bir haftada Balıkesir ve Soma'da yaşanan otobüs kazalarında çok sayıda vatandaş yaşamını yitirirken, her iki kazanın da şoförlerin uyumasından kaynaklanması seyahat güvenliğini bir kez daha gündeme getirdi. Otobüs kazalarının özellikle yaz aylarında artmasının sebeplerinin başında sefer sayılarında hızla artan talebe karşılık yeterince kaptan şoför bulunamaması yer alıyor.

TAKOGRAF CİHAZLARINDA OYNAMA
Ayrıca bazı firma ve şoförlerin otobüslerin kara kutusu olarak bilinen ve seyahatlere standart getiren takograf cihazları ile oynadığı da biliniyor.

KAPTAN ŞOFÖR AÇIĞI HAD SAFHADA
Yaz aylarında sefer sayısının artması sebebiyle kaptan şoför bulanamıyor ve şehirlerarası taşımacılık sektöründe şu anda ciddi bir şoför açığı mevcut. Bu durumda mevcut şoförlerde aranan kriterlerin düşürülmesine ve son kazada da görüldüğü üzere 60 ceza puanı olan bir şoförün yola çıkarılmasına izin verilmesine sebep oluyor.

HİLELİ CİHAZLARDA HİÇBİR KRİTER DOĞRU ÖLÇÜLEMİYOR
Ayrıca otobüslerin kara kutusu olarak bilinen takograflarla oynandığına yönelik emniyet birimlerince çok sayıda işlem yapılıyor. Araçların günlük hareket zamanları, kullanım süreleri, kullanan şoförlerin hangisinin hangi zaman aralığında kaç kilometre boyunca araç kullandığını, maksimum hangi hızlara çıktığını, ne kadar dinlendiğini gösteren bu cihazlarla oynanarak mevcut şoförlerin daha fazla mesai yapmasına olanak sağlanıyor.

USTA ÇIRAK İLİŞKİSİ BİTTİ
Artık usta çırak ilişkisi ile yetişen muavin bulmakta da güçlük çekiliyor. Bu da sektörün kalifiye eleman sorunu yaşamasına neden oluyor.

Öte yandan çoğunlukla üniversite hastanelerinden alınan ve otobüs şoförlerinin yeterliliğini ölçen psikoteknik raporlarının alımı da formalitede kalıyor.

Sektör temsilcileri parayı veren herkesin hiçbir denetime girmeden raporu alabildiğini söylüyor.

Ayrıca yaz aylarında özellikle Akdeniz ve Ege'deki tatil bölgelerine sefer sayılarının artması şoförlerin üzerinde de bir baskı yaratıyor.

DİNLENECEK VAKİTLERİ YOK
Şoförler dinlenmek için kendilerine tanınan süreyi eğlence için harcayabiliyor. Burada da "iş ahlakı" sorunu ortaya çıkıyor.

MADDE MADDE ŞEHİRLERARASI OTOBÜS KAZALARINDA KRİTİK FAKTÖRLER
*Otobüslerde kaptan şoför açığı yaşanıyor
*Psikoteknik muayene formalitede kalıyor
*Takograflarla oynayan firmalara ve şoförlere sıklıkla rastlanıyor
*Usta-çırak ilişkisi ile yetişen muavin dönemi kapandı
*Yaz sezonunda tatil yörelerine sefer sayının artması "iş ahlakı" prensibini doğuruyor

Alınan önlemlerle son 10 yılda ölümlü trafik kazalarının yüzde 50 düşürüldüğünü ancak hâlâ atılması gereken bir dizi adımların bulunduğunu söyleyen Otobüsçüler Federasyonu Başkanı, TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi Başkanı Mustafa Yıldırım, o önlemleri özetle şöyle sıraladı...

EMNİYET KEMERİ ŞART
"Otobüslerde emniyet kemeri zorunlu ama tam olarak uygulanmıyor. Ulaştırma ile İçişleri Bakanlığı koordinasyonuyla elektronik denetleme sistemine geçilmeli ki otobüsteki tüm kemerler takılmadan otobüs hareket etmesin. Şoförlük mesleğine gemi kaptanlarında, pilotlarda olduğu gibi kaptanlık statüsü getirilmeli, ilkyardım, güvenli sürüş, psikoteknik gibi başlıkları içeren nitelikli eğitim zorunlu tutulmalı.

9 SAATTEN FAZLA OLMAZ
Şoförlerin insanca yaşam koşulları sağlanmalı; günde 9 saatten fazla çalışmaları, otobüs bagajında uyumaları engellenmeli. Otogar, mola yerleri, varış noktalarında banyo yapıp, uyuyabilecekleri dinlenme odaları zorunlu kılınmalı. Haftada bir gün evlerinde geçirecekleri şekilde izin yapmaları sağlanmalı. 6.500-7 bin lirayı bulmalı maaşları. Mola yerlerinde ağır yemek yemeleri de engellenip, sağlık sorunları olduğunda uyku getirici ilaç kullanmaları gerektiğinde direksiyon başına geçmelerine izin verilmemeli.

Sektör pandeminin de etkisiyle para kazanamadığı gibi zor günler geçirdi. Öyle olunca şoförlere de düşük maaş veriliyor. Kayıt dışı rekabetle de baş edilemiyor. Tüketici için biletlere tavan ücret gelirken; firmaların yaşaması için de kilometre maliyetinin altında bilet satışı yasaklanıp, taban ücret getirilmeli.

BOŞ OTOBÜS ÇALIŞMASIN
Otobüsler verimsiz, düşük kapasiteyle taşıma yapıyor, böyle olunca sürücüler çok düşük olan ücretlerini bile alamayabiliyor. Bu nedenle uçaklardaki staralience sistemine otobüslerde de geçilmeli. Hat esaslı çalışmalı isteyen istediği yerde durup, yolcu alamamalı. Kaynak israfı önlenmeli.

SİSTEMLER ZORUNLU OLSUN
Şerit takip sistemi, yakın takip sistemi, sürücünün dikkatsiz yorgunluğunu algılayan direksiyon titreten sistemler otobüslerde zorunlu olmalı. Bagajda uyumaları isteniyorsa da cep telefonu ile oynamaları, sosyal medyada gezinmeleri engellenmeli ki bir nebze de olsun dinlenebilsinler.

Sektör, sürücü sivil havuzu oluşturup, şoförlerin kaza geçmişi, ceza geçmişi, alkol, uyuşturucu kullanımı, kırmızı ışık, hız ihlallerini içeren geçmişleri burada yer almalı ki işe alımlarda firmalar buna göre karar verebilsin. Firmalar iç denetim yapıp, her seyahat sonrası dijital takograf sistemini inceleyip, sürücünün hız, kırmızı ışık ihlali gibi hatalar görülsün; yaptırımlar uygulansın ki hatalar tekrarlanmasın.

OTOBÜSLER YENİLENMELİ
Teknoloji ilerlerken otobüs parkımız yenilenmeli. Bunun için Afrika, Kafkas, Balkan ülkelerine 5 yaşından büyük ikinci el otobüslerin ihracatı teşvik edilmeli; bu şekilde otobüsünü yenileyen firmalara KDV ve ÖTV indirimi getirilmeli. Böylece 2 sene içinde 65 bin otobüsümüzden 13 binini ortalama 50 bin Euro'dan ihraç ederek 6.5 milyar Euro da ihracat geliri elde edebiliriz. Bunun için bize ikinci el otobüs fuarı yeri tahsis edilmesini istiyoruz. Tüm bu taleplerimizi Ticaret Bakanımız Mehmet Muş'a ilettik."