takvim.com.tr
Teklifin mevcut haliyle yasalaşması halinde, halen silah altında 6 ayını tamamlamış yaklaşık 130 bin er terhis imkanına kavuşacak.
Bu durumun terörle mücadele başta olmak üzere, ülke güvenliğinde zafiyet yaratabileceği endişelerinin dillendirilmesi üzerine Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, planlamanın zafiyet yaratmayacak şekilde yapıldığını kaydetti. Ancak, bayram sonrası ele alınması planlanan teklifte, eğitimli erbaş ve er açığının yaşanmaması için bir madde ilavesiyle geçici süre 'kademeli terhis' uygulaması getirilebileceği belirtiliyor.
KONTENJAN SIKINTISI
Kamuoyunda sistem üzerindeki tartışma konularından biri de bedelli askerlik kontenjanı. Silah altına alınabilecek durumda şu anda 2 milyon 200 bin yükümlü bulunuyor. Silah altına alınamayanlar arasında en büyük grubu 1 milyon 600 bin kişi ile öğrenim nedeniyle erteleyenler oluşturuyor.
Bu arada mevcut sistemde her sene yaklaşık 700 bin genç, 20 yaşını doldurarak askerliğe elverişli hale geliyor. TSK'nın yıllık asker ihtiyacı 420 bin civarında seyrederken, yoklama ve bakaya durumunda yaklaşık 500 bin kişi bulunuyor.
31 bin TL karşılığında yapılacak bedelli için 145 bin kişilik kontenjan ayrıldı. Kontenjanın üzerinde başvuru olması durumunda kura çekimi yapılacak. MHP teklife ilişkin "bedelli askerlik kura çekiminde 27 yaşını bitirenlere öncelik tanınsın" önerisini gündeme getirirken, yükümlüler ise bedelli kontenjanının arttırılmasını istiyor.
Yükümlüler, "Kontenjandan faydalanamazsak, bakaya durumunda olacağız ve 6 ay askerlik yapmak zorunda kalacağız. Ayrıca, bir önceki bedelli askerlikten yararlanamayan 1994 doğumluların sayısı da fazla. Birikme şüphesiz olacaktır. Kontenjan mutlaka artırılmalı ya da bir defaya mahsus herkesi kapsamalı" talebinde bulunuyor.
Son çıkarılan bedelli askerlik uygulamasından 635 bin 582 kişi faydalanmıştı.
MİLLİYET
YENİ ASKERLİK SİSTEMİ
Teklifle, yükümlülük esasına göre silah altına alınacakların yoklama, sınıflandırma, celp, sevk, erteleme, muafiyet, muvazzaflık, cezalı yükümlülere yapılacak işlemler, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) çeşitli statülerde görev yaparken ayrılan personel dahil olmak üzere yedeklik dönemleriyle TSK'ye çeşitli statülerde katılan personelin askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılması ve bunlardan askerlik hizmetini tamamlamamış bulunanların işlemlerine ilişkin esas ve usuller düzenleniyor.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için uygulanacak düzenlemeye göre, askerlik çağı, nüfus kayıtlarına göre her erkeğin 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayan ve 41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde sona eren süreyi içeriyor.
Yeni askerlik sisteminde "yedek astsubay" olacak. Yedek astsubay adaylarından öğreniminin ardından "astsubay astçavuş" nasbedilenler, yedek astsubay olarak görev yapacak.
Yedek astsubay adayı, yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu, yedek astsubay statüsüne ayrılanlardan, astsubay astçavuş nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri tanımlıyor.
Yedek astsubay aday adayı, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunları ile 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olan yükümlüleri ifade ediyor.
Askerlik çağı ve hizmet süresi
Teklife göre, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek askerlik hizmeti yapmaya mecbur olacak, askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek.
Savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde, bu kanuna tabi yükümlülerin askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silahaltına alınmalarının esasları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak.
Askerlik hizmet sürelerini, ihtiyaca göre bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek.
Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesiyle terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülecek sayıda ve 6 ay süreyle sınırlı olmak üzere askerlik hizmetine devam edecek, bu sürenin sonunda terhis edilecek.
Bu şekilde askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme talepleri kabul edilmeyecek. Bu yükümlüler hakkında ilk 6 aylık hizmet süresi için ayrı, diğer 6 aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesi tanzim edilecek.
Bu kapsamda askerlik hizmetine devam edenlerin sayı, istek, tercih durumları ve özlük hakları, ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından yürütülecek.
Bu kapsamda askerlik hizmetine devam edenlere, görevlerinin devamı süresince, net asgari ücretten az olmamak üzere Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu hükümlerine göre harçlık ödenecek.
Yedek subay ve yedek astsubay yetiştirme süreleri Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek.
Askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca 5 yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek.
Kanunda tespit edilen esaslar dışında muvazzaflık hizmetini yapmadıkça veya yapmış sayılmadıkça hiçbir yükümlü askerlik çağı dışına çıkarılamayacak.
Genelkurmay Başkanlığı, TSK'nin ihtiyaç miktarını ve tahsis oranını Milli Savunma Bakanlığına bildirecek. Bakanlıkça ihtiyaç miktarı ve oranlarına göre tahsis yapılacak.
Yedek subay seçimi
4 yıl veya daha fazla süreli yükseköğretim kumrularından mezun olanlarla yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlardan, TSK'nin ihtiyaç miktarı yedek subay adayı olarak ayrılacak.
TSK'nin ihtiyaç duyduğu yedek subay miktarından fazla olan yükümlülerden, istekli olanlardan ihtiyaç miktarı kadarı askerlik hizmetini yedek astsubay, diğerleri erbaş ve er olarak yerine getirecek.
Yükümlülerin yedek subay adayı statüsüne ayrılmasında öncelikle TSK'nin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak.
Yedek astsubay seçimi
TSK'nin ihtiyacı kadar yedek astsubay adayları, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlar, 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olanlar arasından seçilecek.
TSK'nin ihtiyaç duyduğu yedek astsubay miktarından fazla olan yükümlüler askerlik hizmetini erbaş ve er olarak yerine getirecek.
Yükümlülerin yedek astsubay adayı statüsüne ayrılmasında öncelikle TSK'nin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak.
Teklife göre, istekli olanlardan Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sayıda yükümlü, 240 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı peşin ödeyerek ve bir aylık temel askerlik eğitimini tamamlayarak askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
İstekli miktarının bedelli askerlikten yararlandırılacak miktardan fazla olması halinde, bedel ödemeye istekli olanlar kurayla seçilecek.
Yükümlülerin sağlık muayeneleri, öncelikle kayıtlı olduğu aile hekimi yoksa müracaat ettiği askerlik şubesine en yakın resmi sağlık kuruluşundaki hekim tarafından yapılacak.
Askerlik çağına girmeden önce yaşları değişenlerin yoklamaları, değişen yaşlarına göre yapılacak. Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri, askerlik işlemlerinde dikkate alınmayacak.
Askerlik işlemlerinin yürütülmesine ilişkin görev ve sorumluluklarını zamanında yerine getirmeyenler hakkında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacak.
Yoklama kaçakları, saklılar, bakayalar, geç iltihak bakayalara kaçak kaldıkları gün süresi kadar idari para cezası uygulanacak, kendiliğinden gelenlere her gün karşılığı 5, yakalananlara ise her gün karşılığı 10 lira idari para cezası kesilecek.
Askerlik şubesi başkanlıkları, idari para cezası vermeye yetkili olacak.
Bir yıl ve daha az süreli hapis cezaları
Askerlik hizmetine başlamadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı, bir yıl ve daha az süreli hapis cezasına hükmedilenler ile Türk Ceza Kanunu uyarınca yazılı tedbirler ya da adli para cezasına mahkum edilen yükümlüler, hakkında verilen ceza ile tedbirlerin yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılacak. Bu durumdakiler terhis edildikleri zaman serbest bırakılmayıp cezalarının çektirilmesi için kıta ve kurumlarınca bulundukları yer cumhuriyet savcılıklarına teslim edilecek.
