Koku alma duyusunda yaşadığınız en küçük değişiklik çok daha büyük bir sağlık sorununa işaret edebilir. Alzheimer ve diğer demans türlerinin erken belirtilerinden biri olan koku kaybını ihmal etmeyin. Uzmanlar bu belirtiyi fark etmenin hastalığın ilerlemeden önce tespit edilmesinde hayati bir rol oynadığını vurguluyor.
Anosmi: Erken Dönem Demansın İpuçlarını Verebilir
Demansla ilişkilendirilen koku kaybı genellikle hastalığın başlangıç aşamalarında fark edilebilen bir belirti olarak karşımıza çıkıyor. Virginia'lı nörolog Dr. Fouzia Siddiqui, koku tanımlamasının Alzheimer hastalığının gelişimini tahmin etmekte önemli bir araç olduğuna işaret ediyor. Araştırmalar koku kaybı ile demans riski arasında güçlü bir ilişki olduğunu gösteriyor. Uzmanlar şampuan gibi tanıdık kokuları koklayamamanın, bu riskin erken belirtisi olabileceği konusunda uyarıyor.
Lewy Vücutlu Demans ve Koku Kaybı Arasındaki Bağlantı
Alzheimer hastalığı dışında Lewy vücutlu demans gibi diğer demans türleri de koku kaybını bir ön belirti olarak gösterebiliyor. Lewy vücutlu demansın Alzheimer'dan sonra ikinci en yaygın demans türü olduğu biliniyor ve bu hastalıkta koku kaybı diğer belirtilerden çok önce bazen on yıl kadar erken ortaya çıkabiliyor.
Koku Kaybı Beyinde Hangi Değişikliklere Yol Açar?
Chicago Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin yaptığı bir araştırma koku kaybı yaşayan bireylerin beyin hacminin koku ve hafıza ile ilişkili bölgelerde daha küçük olduğunu ortaya koydu. Bu da koku kaybının beynin yapısal değişiklikleri ile doğrudan bağlantılı olduğunu gösteriyor. Hızla koku kaybeden yaşlı bireylerin sağlıklı yaşlılara göre daha yüksek ölüm riski taşıdığı belirtiliyor.
Her Koku Kaybı Demans Anlamına Gelmez
Ancak koku kaybı, her zaman demansın bir belirtisi değildir. Soğuk algınlığı, grip, COVID-19 veya yaşa bağlı değişiklikler gibi pek çok farklı faktör koku kaybına yol açabilir. Nörolojik bir bozukluğa bağlı olarak koku kaybı yaşanıyorsa, ne yazık ki bu kayıp geri döndürülemez.
Demans Risk Faktörleri: Koku Kaybı İpucu Verebilir
Demans riski yalnızca koku kaybı ile sınırlı değildir. Eğitim düzeyi, işitme kaybı, yüksek tansiyon, obezite, depresyon gibi pek çok faktör, demansın gelişiminde rol oynayabilir. Uzmanlar yaşla birlikte duyusal değişimlerin normal olduğunu ancak demans yaşayan bireylerde bu değişimlerin daha belirgin hale gelebileceğini vurguluyor.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Koku alma duyusunda bir değişiklik fark ettiğinizde uzmanlarla görüşmek önemlidir. Michigan Üniversitesi'nden yapılan araştırmalar, milyonlarca kişinin demans semptomlarına sahip olduğunu ancak bu semptomları yaşlanma sürecinin doğal bir parçası olarak görüp doktorlarına başvurmadıklarını ortaya koyuyor. Erken tanı demansla mücadelede kritik bir rol oynuyor.
