Uçaklar son teknolojiye uydu; yeni dönem resmen başlıyor! Artık uçaklarda bakın ne göreceksiniz? Kanatlara dikkatle bakın. Boeing 777X model bu uçağın kanatlarında sürpriz bir teknoloji gizli... Amerikalı dev şirket yeni uçağının dizaynında katlanan kanat modeli ile adından söz ettirecek. Boeing 777X modelinde, uçak havalimanında yerde ilerlerken kanat uçları yukarı dönük şekilde durabilecek. Bu da uçağın pistteyken daha kısa kanat açıklığı sayesinde daha rahat manevralar yapmasını sağlayacak. Katlanan kanat mekanizması bugüne kadar bazı küçük uçaklarda, uçak gemilerinde ve askeri gemilerde de kullanıldı. Ancak Boeing 777X, şu ana kadar ticari havacılıktaki katlanan kanatlara sahip ilk ve tek model olacak. Yeni kanatlar, Boeing'in diğer kanatlarda kullandığı metalden daha güçlü ve daha hafif olan karbon fiber kompozitlerden üretildi. Bu da kanatların genişliğini 235 feet kadar artırmasına olanak tanıyor. Gelelim dünyanın en büyük uçağına... Kanat genişliği tam 117 metre olan Stratolaunch isimli bu dev uçak resmen uçuşa geçiyor! Kanat genişliği tam 117 metre (Boeing 747'nin iki katı) uzunluğunda olan Stratolaunch, yaklaşık 250 tonluk taşıma kapasitesiyle uzay araştırmalarında görev alacak. Stratolaunch, bünyesinde tam 6 Boeing 747 motoru barındırıyor. Uzay araştırmalarında kullanılmak üzere tasarlanan devasa uçak, Haziran'da roketleri yaklaşık 10 bin metre yüksekliğe taşıyıp oradan uzaya fırlatacak. Geleneksel roket kalkışlarına bir alternatif olan bu teknik, uyduların yörüngeye daha uygun ve verimli bir şekilde taşınmasını sağlayacak. Saatte 75 kilometre hıza ulaşan dev uçak, kalkış öncesinde önemli bir basamağı daha geride bırakmıştı. Stratolaunch önümüzdeki yaz aylarında ilk kez havalanmadan önce üç farklı taksi testi daha gerçekleştirecek. SpaceNews'de yer alan bilgilere göre Paul Ellen'ın ekibi bu testlerde saatte 222 kilometre hıza kadar ulaşmayı hedefliyor. Testlerin başarıyla sonlanması halinde Stratolaunch da uçuşa hazır bir hale gelmiş olacak. Devasa uçak, 15 metre kuyruk uzunluğu var ve tam 8 bin 200 bin metrekarelik özel tasarlanan hangarda üretiliyor. Stratolaunch dev olunca tekerlek sistemi de bir o kadar büyük. 650 ton yükü taşımak için tam 28 tekerden destek alıyor. Her iki burun kısmında ikişer tane, gövdede de 12'şer tane tekerlek var. Dev uçağın çoğu ekipmanı iki adet Boeing'in 747-400'nin motor, elektronik, uçuş kompartımanı, iniş takımları mühendisler tarafından sökülerek oluşturulmuş. Stratolaunch tam 6 adet 250 kN (56,000 lbf) Pratt & Whitney PW4056 motor kullanacak. Boeing 747-400 bu motorlardan 4 adet kullanıyordu. Görüntüdeki Boeing 747-400 kokpitinden farklı olarak Stratolaunch üç kişilik bir kokpite sahip olacak. Pilot ve yardımcısı dışında bir de uçak mühendisi bulunacak. Stratolaunch'un havalanması için gereken pistin uzunluğu, uçağın boyutlarından dolayı, en az 3.5 kilometre olmak zorunda. 3 aşamada gerçekleştirilen testlerin ilki motorları enerjiyle yüklemek için ek bir güç kaynağı kullanımıydı. Buna aşamaya kuru motor ismi verildi. Ardından ıslak motor aşamasına geçerek motorlara yakıt enjeksiyonu yapıldı. Son olarak da her bir motor teker teker çalıştırılarak motorların boşta işleyip işlemediğine bakıldı. UÇAKLARLA İLGİLİ HİÇ BİLMEDİĞİNİZ İLGİNÇ GERÇEKLER Uçaklardaki değişikliğin hiçkimse farkında değil; ancak oturduğunuz koltuk artık eski koltuklarla aynı değil! İşte uçak yolculuğu yapanların bilmediği sıra dışı detaylar... Uçak koltukları eskisi gibi değil; yıldan yıla daha fazla koltuk satmak isteyen havayolu şirketleri koltuk büyüklüğünü 10 cm küçülttü. Yani biz aslında daha küçük bir koltukta seyahat ediyoruz! Aynı zamanda koltuk genişliği de yıllar içinde daraltıldı. Uçaklarda koltuk genişliği yaklaşık 5 cm kadar azaldı. Yani artık daha dar koltuklarda oturuyoruz! İki pilot uçuş sırasında asla aynı yemeği yemez. Biri zehirlenirse diğerinin sağlığı açısından risk almamak için bu uygulamaya gidiliyor. Sözgelimi bir pilot tavuk yediğinde diğeri köfte yer. Havadayken pek hissetmiyoruz; ancak uçağa kötü hava koşullarında sık sık şimşek çarpar. Tuvaletlerin kilitleri dışarıdan açılabilir. Uçakta her yolculuk bir ya da iki saat sürmüyor. Pilotlar için gece uçuşlarında gerekli emniyet tedbirlerinin alındığı kısa dinlenme prosedürü mevcuttur. Kimse bu gördüklerinizi yıkamıyor. Tek kullanımlık! Koridordaki ışık acil durumlarda dışarı çıkmaya yardım ediyor. Acil durum kapılarından yolcular çıkmadan uçuş görevlileri çıkamaz. Bazı havayolları çalışanlarına uçak kalkana kadar ödeme yapılmıyor. Kalkış yaparken ne kadar başarılı olduklarına bağlı ödeme alıyorlar. Aslında oksijen maskeleri sadece 15-20 dakikalık ihtiyacı karşılayabiliyor. Uçağın içerisinde kanatlarda kaç tane vidanın eksik olabileceği ile ilgili bir kılavuz bulunmakta. Genellikle yolcular acil durum can yeleklerini uçaktan çalıyorlar. (Yani oturduğunuz koltuğun altında bir can yeleği olmayabilir) Havayolu şirketlerinin garip tasarruf yöntemleri var. Buna ne güzel örnek, American Airlines, menülerinden bir zeytin çıkararak bir defada 40 bin dolar tasarruf etti. Bilinenin aksine uçaklarda tenefüs ettiğiniz hava en temiz havadır. Uçaklarda hastanelerde kullanılan hava filrteleme teknolojisi kullanılır. Tabii ki bu mikrop barındırmadığı anlamına gelmez ama her zaman en temiz hava uçaklardakidir. Uçuşlardaki kazaların yüzde 90'ından fazlası iniş ve kalkış sırasında olur. Uçuş sırasında kaza olma olasılığı çok nadirdir. İniş ve kalkışlarda bu yüzden insanların yerinde oturması ve kemerlerini takması zorunludur. Can güvenliğinin yanı sıra uçuş öncesi yolcuların ağırlığı hesaplandığından iniş ve kalkışlarda iniş ve kalkışlarda bir kaç yolcunun aynı anda yer değiştirmesi uçağın dengesinde değişimlere yol açabileceğinden yolcuların yerlerine otruması zorunludur. Pilotların menüleri her zaman yolculardan farklıdır. Yolculardan farklı yiyecekler yerler ve yolcuların yemeklerinden farklı olarak pilotlara özel hazırlanır. Bunun nedeni pilotların uçuş sırasında hasta düşme ihtimalini ortadan kaldırmak. Türbulans konusu uçaklarda en çok merak edilen konudur. Türbulans sanıldığı gibi uçağın düşmesine neden olmaz fakat türbülans sırasında kemerin bağlı olmaması, şiddetli sarsıntı yüzünden ölümlere neden olabilir. Ayrıca havadaki karbondioksit oranı arttığından türbulanslar her geçen gün daha fazla şiddetleniyor. Uçaklarda iniş ve kalkışlarda perdelerin açık tutulması gerektiğini bilirsiniz. Perdeler kapalı olursa, dışarıyı görmemiz engellenebileceği, hangi tarafın çıkış için emniyetli olduğunu anlamak için vakit kaybedileceğinden dolayı perdeler açık tutuluyor. Gece iniş ve kalkış yapan uçaklarda ışıkların sönmesi, gece gözlerimizi karanlığa alıştırmak için. Herhangi bir kaza durumunda, ışıklar açık olsa idi, gözlerin karanlığa alışmak için kaybedeceği birkaç saniyeyi kazanmak amaçlı ışıklar kapatılıyor. Tuvalet atıkları dışarı mı atılıyor? Uçak tuvaletindeki atıklar sanıldığı gibi uçak havadayken gökyüzüne bırakılmıyor. Uçağın atık deposunda toplanıyor ve uçak inince araç gelip atık deposunu boşaltıyor. Uçaklar kaç derece yatış açısı yapıyor: Yolcu uçakları 30 dereceden çok yatış yapamazlar. Ana uçuş sistemi bunu engeller. 90 saniye kuralı: Uçakta acil durum anında kurallar gereği uçağın 90 saniye içinde yolcu kapasitesi ne olursa olsun tahliye edilmesi şarttır.
takvim.com.tr
