63 ADET MADENİ PARA
Bulgaristan'ın Monitor Gazetesinin 2 Kasım 2016 tarihli baskısının "Kapitan Andreevo Sınır Kapısında Tarihi Madeni Paralar Ele Geçirildi" başlığıyla yayınlanan haberinde ülkemizden Bulgaristan'a giriş yapan Bulgar plakalı bir otomobilde gerçekleştirilen aramada 56 madeni para ve 7 metal figür bulunduğu belirtilmiştir.
Konuya ilişkin gerekli işlemler yapılarak eserlerin ülkemiz kökenli olup olmadıklarına ilişkin detaylı rapor talep edilmiş ve bu rapor neticesinde tüm eserlerin Anadolu kökenli oldukları ortaya çıkmıştır.
Bunun üzerine Bakanlığımız Bulgar makamları ile irtibata geçerek eserlerin ülkemize iadesine ilişkin çalışmaları başlatmış ve söz konusu eserlerin 15 Haziran 2019 tarihinde ülkemize iadeleri sağlanmıştır. Eserler Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesine teslim edilmişlerdir.
ELMALI SİKKELERİ
18 Nisan 1984 tarihinde Antalya, Elmalı İlçesi, Bayındır Köyünde kaçak kazılar sonucunda gümüş sikkelerden oluşan bir define bulunmuştur. Bu kaçak kazının ihbar edilmesi ile kazıyı yapanlar yakalanmış ve cezalandırılmış, ancak sikkelerin yurtdışına kaçırılmasına engel olunamamıştır.
1988 yılında Los Angeles'te Numismatic Fine Arts ile Zürih'te Bank Leu adlı müzayede firmalarında satışa çıkarıldığı tespit edilen Elmalı sikkelerin ülkemize iadesi sağlanmıştır.
Sikkelerin büyük kısmını elinde bulunduran Amerikalı koleksiyoncu ile verilen hukuki mücadelenin ardından 1999 yılında sikkelerin ülkemize iadesi sağlanmıştır.
ABD'DEN İADESİ SAĞLANAN BRONZ KILIÇ
Amerika Birleşik Devletleri, Gümrük ve Sınır Muhafaza Birimi tarafından müsadere edilen ülkemiz kökenli 1 adet bronz kılıç, adli sürecin tamamlanmasının ardından 2023 yılında Vaşington Büyükelçiliğimize teslim edilmiştir. Bahse konu eser diplomatik kargo olarak ülkemize ulaşmış ve 06.02.2023 tarihinde Ankara, Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğüne teslim edilmiştir.
60 cm. uzunluğunda, 7,5 cm. genişliğindeki bronz kılıç M.Ö. 2. Bin sonuna tarihlendirilmiştir. Özellikle Doğu Anadolu'da görülmektedir. Kılıç, kabzası çizi bezemeli ve kabza başı mantar biçimlidir, kabzadan kesiciye geçişte kabartma yapılmış hilal biçimli koruyucusu vardır, kesici kısmın ortasında ve yanlara uzanan zırhı bulunmaktadır.
363 ADET LİDYA HAZİNESİ ESERİ
Uşak ve çevresinde 1960-1965 ve 1968 yıllarında yapılan kaçak kazılar sonucu Lidya Tümülüsleri soyulmuş, yapılan bu yağma ve kazılar hem mezar odalarının, hem de bazı buluntuların tahribine neden olmuş, pek çok eser kaçakçıların eline geçmiştir.
Uşak ve çevresindeki tümülüslerden çalınan eserlerin Metropolitan Museum of Art tarafından satın alındığının öğrenilmiştir. Bakanlığımız yazılı başvuruda bulunarak eserlerin iadesini talep etmiştir. Söz konusu müzeden olumsuz cevap gelmesi nedeniyle dava süreci başlamış ve mahkemenin Türkiye lehine karar alması üzerine, 1993 yılı başlarında Metropolitan Museum of Art yetkilileri dava konusu Lidya eserlerini ülkemize iade etmeyi önermiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda üç yüz altmış üç parçadan oluşan Lidya Hazinesi, davadan vazgeçilmesi üzerine iade edilmiş ve Ekim 1993'te ülkemize getirilmiştir.28 Haziran 1996 tarihinde ülkemize getirilerek Uşak Müzesi'nde koruma altına alınmıştır.
OSMANLI ARMASI
Amerika Birleşik Devletleri'nde ikamet eden bir Türk tarafından kendisinde bulunan Osmanlı devlet armasını ülkemize teslim etmek istediği bildirilmiştir. Bu kapsamda; bahse konu Osmanlı Devlet Arması, Los Angeles Başkonsolosluğumuz yetkililerince teslim alınarak diplomatik kargo ile ülkemize getirilmiştir. Bakanlığımız uzmanları tarafından 26/01/2016 tarihinde Dışişleri Bakanlığı'ndan teslim alınmış ve aynı gün Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü'ne teslim edilmiştir. Söz konusu arma, Sultan II. Abdulhamid Dönemi'ne ait olup, krem renkli atlas kumaş üzerine renkli ipliklerle işlenmiştir. Eserin ölçüleri 35 x 40 cm, çerçevenin ölçüleri ise 59 x 65 cm olup çerçevesi günümüz yapımıdır.
Armadaki güneş, devletin büyüklüğünü, güneşin ortasındaki tuğra, en büyük Müslüman Türk hanedanını, kavuk, saltanat ve hilafeti, çiçekler, müsamahayı, terazi, adaleti, kitap, Kur'an-ı Kerim'i, silahlar, orduyu, madalyonlar, çeşitli milletlerden oluşan Osmanlı toplumunu temsil etmektedir.
KKTC'DEN İADE ALINAN TOPKAPI SARAYI MÜZESİ'NDEN ÇALINAN KUR'AN-I KERİM (1 ADET)
İstanbul, Topkapı Sarayı Müzesi teşhirinden 2 Kasım 1999 tarihinde çalınan Kuran-ı Kerim 27 Mart 2000 tarihinde KKTC Ercan Havaalanı'nda düzenlenen bir operasyonla ele geçirilmiş ve 2 Haziran 2000 tarihinde ülkemize getirilerek Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki yerine konmuştur.
İNGİLTERE'DEN İADE ALINAN TÜRK BAYRAĞI
I.Cihan Harbi esnasında, Şam şehrindeki Osmanlı Karargâhı'nın İngiliz kuvvetlerince işgal edilmesinin ardından gönderden indirildiği ve İngiliz General Edmund Allenby tarafından büyük dedesi Başçavuş Edgar Turner'e teslim edildiği iddiası ile Jack TURNER isimli İngiliz vatandaşı tarafından Londra Büyükelçiliğimize teslim edilen Osmanlı Bayrağı, 29.12.2014 tarihinde Bakanlığımız uzmanlarınca teslim alınmıştır.
208cm x 169 cm. ebatlarında olan bayrak 81 cm. genişliğinde iki ayrı kumaşın ortadan dikilerek bir araya getirilmesiyle oluşturulan bayrağa ilişkin; İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü ve Topkapı Sarayı Müze Müdürlüğü uzmanlarınca yapılan dönemsel özellik değerlendirmesi, dokuma türü, kir analizi, lif ve doğal boyar madde analizi sonucunda; bayrağın 19. Yüzyılın ikinci yarısından sonra üretildiği tespit edilmiş ve I. Dünya Savaşı yıllarında kullanılmış, dönemin özelliklerini yansıtan bir bayrak olabileceği kanaatine varılmıştır. Bayrağımız, Ankara Cumhuriyet Müzesi Müdürlüğü'nde sergilenmektedir.
AVUSTRALYA'DAN İADE ALINAN İNSAN KEMİĞİ
Gelibolu Yarımadası'ndaki açık mezarlardan alınarak yasadışı olarak Avustralya'ya (Melbourne) götürülen kemik parçasının 2017 Ocak Ayı'nda ülkemize iadesi sağlanmıştır. Geçici olarak bir süre Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza edilen kemik parçası daha sonra Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı'nca teslim alınarak ilgili kurum tarafından uygun görülen yerine gömülmüştür.
Söz konusu kemik parçası 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında taşınır kültür varlığı olup ilgili kurumlarca yapılan tespit neticesinde Çanakkale Savaşları'nda hayatını kaybetmiş bir askere ait olduğu anlaşılmıştır.
ABD'DEN İADE ALINAN 12 PARÇA MOZAİK
2012 yılında Dr.Stephanie Langin-Hooper ve Rebecca Molholt isimli akademisyenler tarafından Bowling Green Üniversitesinde bulunan ve toplam 12 parçadan oluşan mozaikler hakkında bir inceleme yapılmış ve eserlerin Zeugma kökenli olabileceği sonucuna varılmıştır.
Aynı yıl içerisinde mozaiklerin olası kökeni hakkında bilimsel raporlar Zeugma Kazı Başkanı ve konu ile ilgili çalışan diğer akademisyenlerimizden temin edilmiştir.
Alınan raporların söz konusu eserlerin Zeugma kökenli olduğunu doğrulaması, Çingene Kız olarak Gaziantep'in sembolü haline gelmiş olan mozaik panonun çevresini oluşturan parçalardan olduğunu belirtmesi üzerine Bakanlığımızca Bowling Green Üniversitesi ile iletişime geçilerek eserlerin iadesi talep edilmiş ve uzun süren müzakereler sonucunda eserlerin ülkemize iadesi 26 Kasım 2018 tarihinde sağlanmıştır. Mozaikler Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesinde sergilenmektedir.
ATATÜRK'ÜN GÜMÜŞ TABAKASI
ABD'den iadesi sağlanan Mustafa Kemal Atatürk'ün gümüş sigara tabakası.
New York'ta Sotheby's müzayede şirketi tarafından 19-27 Şubat 1998 tarihinde York Dükü ve Düşeşi'nin eşyaları için düzenlenen bir müzayedede satışa sunulan eserler arasında Atatürk'ün İngiltere Kralı VIII. Edward'a hediye ettiği gümüş sigara tabakasının da olduğu tespit edilmiştir. Bedeli Bakanlığımızca ödenmek üzere 26 Mart 1998 tarihinde teslim alınan eser, bir süre Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde korunduktan sonra Anıtkabir Müzesi'ne teslim edilmiştir.
