CHP, MHP ve BDP neden “HAYIR” diyor?

“HAYIR”cılar mı “EVET”çiler mi?

12 Eylül’de Anayasa değişikliği için yapılacak Referandum öncesi meydanlar iyice kızıştı. AK Parti, Saadet Partisi, Büyük Birlik Partisi ve Türkiye Partisi “EVET” derken, CHP, MHP ve BDP “HAYIR”cı cephede yer alıyor. Ancak, hem CHP, hem MHP ve hem de BDP tabanından çok sayıda kişi partisine rağmen “EVET” diyeceklerini açıkladı.

Kimler “HAYIR” diyor, kimler “BOYKOT” ediyor?

CHP, MHP ve BDP’den çok sayıda Belediye Başkanı veya parti üyesi, “EVET” diyeceklerini açıkladıkları için partileri tarafından ya ihraç edildiler ya da ihraç edilme tehdine maruz kaldılar. CHP’nin “HAYIR” gerekçeleri ile MHP’nin “HAYIR” gerekçeleri birbirine benzerken, BDP ise “BOYKOT” çağrısında bulunuyor. Peki “HAYIR”cı cephe neden “HAYIR” diyor, BDP neden “BOYKOT” ediyor?

CHP’nin temel gerekçesi “Sivil Diktatörlük

CHP, yapılacak referandumda “HAYIR” oyu vermelerinin temel nedeninin Sivil Diktatörlük olduğunu söylüyor. CHP’ye göre, demokrasi için seçimler gerekli ama yeterli değil. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Son yıllarda dünyadaki askeri rejimlerin sayısı azalırken, sivil diktatörlükler artıyor” diyerek yeni anayasanın Ak Parti diktatörlüğüne kapı aralayacağını iddia ediyor.

Yargıya müdahale iddiası

CHP’nin Anayasa değişikliğinde“Hayır” gerekçelerinden biri de bu anayasa değişikliğinin Yargı’nın bağımsızlığını ortadan kaldıracağı şeklinde. Yargının hükümetin kontrolü altına gireceğini iddia eden CHP, yargının hükümeti denetleyememesi durumunda sivil diktatörlüğün tek güç haline geleceğini savunuyor. Ancak CHP bunun nasıl olacağı konusunda somut kanıtlar sunamıyor.

Gizli maddeler

CHP, anayasa değişikliği paketinin amacının siyasal iktidara bağlı bir Yargı yaratmak olduğunu iddia ediyor. CHP’ye göre bu amaç, bazıları ilk bakışta olumlu görülebilecek bir dizi değişiklik önerisinin içine gizlendi. Ancak bu maddelerin neler olduğu konusunda CHP yine somut bir kanıt göstermiyor.

Mutabakat aranmadı

CHP’nin “HAYIR” nedenlerinden birisi de bu anayasa değişikliğinin hükümet tarafından Meclis içinde ve dışında bir mütabakat aranmadan hazırlandığı. CHP bu paketin bir uzlaşma sağlamaktan ziyade toplumdaki kutuplaşmayı ve gerginliği arttırdığını iddia ediyor. CHP’ye göre, bu Anayasa paketi kabul edilirse Türkiye’de toplumda ayrışmalar hız kazanacak.

Madde madde oylama teklifi

CHP, bu Anayasa değişikliğinde birbiriyle ilgisiz maddeler olmasına rağmen, referandumda bütün paket hakkında tek bir oy verilmesinin halkın iradesini engellediğini iddia ediyor. CHP’ye göre halk bir maddeye “EVET” derken, bir başka maddeye “HAYIR” diyebilmeli. Asıl tehlikenin ise bu referandumda halkın iradesini serbestçe ifade etmesinin engellenmesi olduğunu iddia ediyor CHP.

İktidara bağlı Anayasa Mahkemesi iddiası

CHP, değişiklik paketinde Anayasa Mahkemesi’nin çoğunlğunun iktidarla aynı görüşü paylaşan üyeler olmasının sağlanmaya çalışıldığını iddia ediyor. CHP, bu üyelerden bazılarının halkoyu ile gelen Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan, bazılarının ise TBMM tarafından seçilecek olmasını yanlış buluyor.

Yargı Bağımsızlığı

CHP’ye göre bu sistem birçok sakınca doğuracak. Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı’na belirleyici rol verilmesiyle yürütmenin yargı üzerindeki ağırlığının arttırıldığını iddia eden CHP, iktiadarın kendisine bağlı kurumlardan yargıya üye seçeceğini söylüyor. CHP’ye göre böylelikle Anayasa Mahkmesi’ne bağımsız değil, siyasal iktidarla aynı eğilimi paylaşan üyeler egemen olacak.

HSYK’daki değişiklik sakıncalı

CHP, Hakimler-Savcılar Yüksek Kurulu’nda Adalet Bakanı’nın kurul başkanlığının ve müsteşarın üyeliğinin yeni pakette de devam etmesinin demokrasi ile bağdaşmadığını düşünüyor. Bu sistemin HSYK’nın bağımsızlığını engellediğini iddia eden CHP, Avrupa’da hiçbir ülkede Adalaet Bakanı’nın başkanı olduğu bir HSYK yok diyor.

Seçim barajı düşürülmüyor

CHP’ye göre, yeni Anayasa Paketi, 12 Eylül rejiminin bazı maddelerini pekiştiriyor. 1982 Anayasası’nın felsefesini yapan giriş bölümüne hiç dokunulmadığını iddia eden CHP, seçim barajının yüzde 10’da kalmasını buna kanıt olarak gösteriyor. Yargı bağımsızlığı konusunda da bu değişikliğin ileriye değil, geriye doğru atılmış bir adım olduğunu iddia ediyor CHP.

Otoriter iktidar

CHP’ye göre, AK Parti otoriter eğilimler göstererek bir korku toplumu oluşturuyor. Değişiklik paketi yürürlüğe girip yargı denetimi ortadan kalkarsa, Türkiye’de tek partinin egemen olduğu, iktidarın tek elde toplandığı ve her türlü anayasal denetimden sıyrıldığı otoriter bir rejimin hızla hakim olacağı görüşünde CHP.

MHP neden “HAYIR” diyor?

MHP de tıpkı CHP gibi Anayasa değilikliği paketine “HAYIR” diyor. MHP, yeni anayasanın seçimlerden sonra değiştirilmesini öneriyor. MHP’ye göre, bu anayasa değilişkliği paketi bir uzlaşma aranmadan hazırlandığı için toplumda ayrışmaya neden olacak. “Üzerinde uzlaşma olmayan bu metin, çatışma yaratarak Türkiye’de hukuki amaçları saptıracak” diyor MHP

Anayasa değil, istikrar MHP, Türkiye’nin içerden ve dışardan büyük sorunlarla karşı karşıya olduğu bir dönemden geçtiğini iddia ediyor. Bu süreçte de terörle mücadele, etnik bölücülük, uluslararası çalkantılar, yoksulluk ve işsizlik Türkiye için büyük önem taşıyor. Bu sorunlar çözüm beklerken Türkiye’nin iktidar eliyle Anayasa Değişikliği Paketi ile oyalandığını iddia ediyor MHP.

Uzlaşma olmadan olmaz

MHP, Anayasa değişikliği paketinin tam bir uzlaşma sağlandıktan sonra yapılması gerektiğini söylüyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Türkiye’de siyasi istikrarın sarsıldığını, siyasi ve hukuki meşruiyetlerin tartışıldığını ve ülkenin çok yönlü krizlerle hırpalandığını, dolayısıyla da anayasa değişkliğinin tam bir uzlaşma sağlandıktan sonra yapılması gerektiğini savunuyor.

MHP’ye göre değişiklik bir dayatma MHP, hükümetin Anayasa’yı değiştirmede şekil, yöntem ve zamanlama açısından hatalarla dolu bir süreç yaşadığını iddia ediyor. MHP’ye göre bu paket AK Parti’nin bir dayatması. MHP bu dayatmanın ortadan kalkması için de Hükümet’in bütün siyaset aktörlerinin katılımı ve uzlaşması ile hazırlanmaış bir değişiklik paketini açıklaması gerektiğini söylüyor.

“Milli Kimlik” tahrip oluyor iddiası

MHP, Hükümet’in bu Anayasa değişikliği ile Milli kimliği tahrip ettiğine inanıyor. MHP’ye göre, hükümet uzlaşmaz ve itici, başına buyruk, dayatmacı ve tehdikar bir üslup kullanan, milli kimliği tahrip eden, özürlü bir demokrasi algısına sahip, terörle ilişki içinde ve uluslararası dayatmalara teslim olmuş durumda. Bu nedenle de MHP, AK Parti’ye güvenilmeyeceğini iddia ediyor.

BDP neden “BOYKOT” ediyor?

BDP de tıpkı CHP ve MHP gibi anayasa değişikliği paketine aslında “hayır” diyen tarafta yer alıyor. Ancak BDP, doğrudan “Hayır” demek yerine, referandumda halka boykot çağrısında bulunuyor. Boykot nedeni olaraksa, bu anayasanın herkesi “Türk” olarak tanımlaması olarak gösteriliyor.

BDP’ye göre bu bir “İnkar Anayasası”

BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a göre, bu Anayasa, Kürt kimliğini tanımıyor ve ona anayasal bir güvence vermiyor. Yeni anayasanın ana dilde eğitim ve özgürlüklerin önünü açmadığını iddia eden BDP, bu nedenle de Anayasa değişikliği paketini “boykot” ederek oylamaya katılmayacağını açıkladı. BDP’ye göre bu bir “İnkar Anayasası”.

Demokratikleşmeye katkıda bulunmuyor

BDP, Anayasa Değişikliği Paketi’nin demokratikleşmeyi içermediğini iddia ediyor. BDP, yeni anayasada, Kürt kimliğinin açıkça tanınmasını, ana dilde eğitim hakkının anayasal güvenceye dahil edilmesini, hatta “Özerklik” tartışmalarının önünü açmasını istiyor. BDP’ye göre Anayasa değişikliği paketinin bu beklentilere cevap vermemesi “BOYKOT” nedenlerinin başında geliyor.