İstanbul Üniversitesi Gözlemevi'nde kurulan teleskoplarla çok sayıda kişi güneş tutulmasını takip etti. İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof.Dr. Tansel Ak, "Depremlerle güneş tutulmaları arasında ilişki olabileceği üzerine birtakım iddialar dile getirildi. Bizim yaptığımız araştırmalara göre istatistik bakımından baktığınızda depremler ve güneş ve ay tutulmaları arasında bir ilişki görülmüyor" dedi.
Parçalı güneş tutulması, ülkenin de birçok noktasından gözlemlendi. Tutulma, İstanbul'da saat 13.47'de yüzde 38 ile en yüksek örtülme seviye ulaştı. Ay ve Güneş'in aynı hizaya gelmesiyle gerçekleşen doğa olayı senede birkaç kez yaşanabilse de coğrafi olarak sınırlı noktalarda gözlemlenebiliyor.
Bugün gerçekleşen parçalı tutulma için İstanbul Üniversitesi Gözlemevi'nin bahçesinde teleskoplar kurularak halka açık etkinlik düzenlendi.
Etkinliğe üniversite öğrencilerinin yanı sıra, güneş tutulmasını merak eden birçok kişi ve özellikle çocuklar ilgi gösterdi. Astronomi ve Uzay Bilimleri Fakültesi öğretim görevlileri de, gelenleri bilgilendirmek için alanda bulundu. Gözlemevinin içinde bulunan 86 yıllık tarihi teleskop ve bilgisayar simülasyonu ile de tutulma takip edilerek fotoğrafları çekildi.
"İSTANBUL'DA TAM GÜNEŞ TUTULMASI 2081 YILINDA, HALKALI GÜNEŞ TUTULMASI 2030 YILINDA GÖRÜLECEK"
Tutulmanın çıplak gözle fark edilemeyeceğini belirten İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı Prof.Dr.Tansel Ak, "Güneşin kalan yüzeyi ayın dolunaydaki parlaklığının 180 bin kat üstünde olacak dolayısıyla çok bir şey fark etmeyecek. Tutulmalar enteresan olaylar özellikle tam tutulmalar çekici ve etkileyicidir.
Bu tür etkinlikleri vesile oluyor, gençlere ve insanlara bilgilerimizi aktarıyoruz. Bu bilgilerden bir tanesi de bu 'deprem ve tutulmalar' meselesi. Depremlerle güneş tutulmaları arasında ilişki olabileceği üzerine birtakım iddialar dile getirildi.
Bizim yaptığımız araştırmalara göre istatistik bakımından baktığınızda depremler ve güneş ve ay tutulmaları arasında bir ilişki görülmüyor. Depremler dünyanın her tarafında olabiliyor bir kısmı okyanuslar ve şehirlerden uzak meydana geldiği için haber dahi olmuyor.
Halbuki tutulmalar yıl içerisinde çok az meydana geliyor, güneş tutulmalarına baktığınızda iki ila beş sefer meydana gelebilir ve bu hiç tam güneş tutulması da olmayabilir. İstanbul'da ilk tam güneş tutulması 2081 yılında meydana gelecek, 2030 yılında da bir halkalı güneş tutulması göreceğiz.
Dolayısıyla elimizde deprem konusuyla alakalı bilimsel bir veri yok. Tarihi bir teleskop var burada 1936 yılında faaliyete başlamış, daha sonra 1940 yılında üzerine güneş teleskobu eklenmiş.
Bununla biz tutulmayı bir projeksiyon halinde gözlemleyebileceğiz, bunun dışında küçük teleskoplarımız var 20-30 santimlik, asıl teleskobumuz daha da küçük aynalı teleskoplarımız var buradakiler gibi.
En önemli nokta güneşe isli camlar ve güneş gözlüğüyle bakılmaması gerektiği, biz güneşin ışığını 100 bin kat azaltan özel filtreler kullanmaktayız. Projeksiyon da kullanıyoruz, tarihi teleskobumuzda 25 santimlik bir projeksiyon diski oluşturuyoruz.
İlginç bir bilgi olarak; tutulma esnasında ağaçların yapraklarının arasından güneş ışığına bakarsanız bir sürü güneş görüntüsü göreceksiniz hepsinde de güneşin bir kısmının kapalı olduğunu göreceksiniz"dedi.
"YAKLAŞIK İKİ BUÇUK SAATLİK BİR OLAY"
Parçalı güneş tutulması ile ilgili bilgi veren İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Öğretim Üyesi Dr.Öğr.Üyesi Sinan Aliş ise "İstanbul Üniversitesi Gözlemevi'nde halka açık bir etkinlikle teleskoplarımızı kurduk, hem tarihi teleskopumuzla hem portatif teleskoplarımızla gelenler bu olayı izleyebilecekler.
İllere göre saatler değişiyor çünkü geometrik bir olay bu, herkes aynı anda aynı olayı görmeyecek. Yaklaşık iki buçuk saatlik bir olay gerçekleşecek.
En doğudaki illerimiz güneşi daha örtünmüş görebilecekler yaklaşık yüzde 50'lik, yüzde 50'yi biraz daha aşabilen bir örtülme bu illerimizde görülecek, İstanbul'da güneş yüzde 38 oranında örtülecek, Güneş'in parçalı bir şekilde bir kısmının Ay tarafından kapandığını görebileceğiz" diye konuştu.
Güneş tutulması ne zaman? sorusunun yanıtı, gök olaylarına merakı olan kişiler tarafından merak ediliyor. 2022 yılı önemli gök olayları arasında yer alan güneş tutulmasının ne zaman olacağı belli oldu. Peki, Güneş tutulması ne zaman? Güneş tutulması Türkiye'den izlenecek mi?
GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN?
2022 yılı önemli gök olayları takviminin yayımlanmasıyla birlikte güneş tutulmasının ne zaman yaşanacağı belli oldu.
İLLERE GÖRE TUTULMA SAATLERİ
Buna göre; Güneş tutulması 25 Ekim 2022 Salı günü gerçekleşecek.
TÜBİTAK verilerine göre; en yüksek tutulma oranı Doğu illerinde gerçekleşecek.
İstanbul'da ise maksimum örtünme saat 13.47'de yaşanacak.
Ay, güneşin önünden geçerek parçalı bir güneş tutulması meydana getirecek. Güneş , gözlemcilerin dünyanın neresinde bulunduklarına bağlı olarak hilal bir ay gibi görünecek.
Parçalı tutulma, Afrika, Asya, Avrupa ve Birleşik Krallık'ta Guernsey'de kuzey yarımkürede görülebilecek ve en uç noktasında kuzey kutbu ve Rusya'da olacak.
GÜNEŞ TUTULMASI NASIL İZLENİR?
Güneşe asla özel koruma olmadan dürbün, teleskop veya çıplak gözünüzle bakmayın. Astrofotoğrafçılar ve gökbilimciler, güneş tutulmaları veya diğer güneş olayları sırasında güneşi güvenli bir şekilde gözlemlemek için özel filtreler kullanırlar.
Güneşi gözlemlerken normal güneş gözlüklerini kullanmak yeterli değildir. Tutulmayı izlemeyi uman gözlemciler güneş gözlemi veya tutulma gözlüğü kullanmalıdır.
Bunlar mevcut değilse, güneş ışığını bir yüzeye yansıtmak için iğne deliği projektörü kullanmak gibi başka bir dolaylı görüntüleme yöntemi kullanabilirler.
KALICI KÖRLÜĞE SEBEP OLABİLİR!
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nin (TUG) Müdür Vekili Dr. Tuncay Özışık tutulmanın parçalı olduğunu, bu nedenle kesinlikle çıplak gözle izlenemeyeceğini belirtti.
Özışık, "Çünkü Güneş'in yaklaşık yüzde 50'si kapanacak ve geri kalan ışık göz için doğrudan zararlı. Özel güneş filtreleri veya tutulma gözlükleri ile daha önceki Güneş tutulmalarından ellerinde gözlüğü olanlar, bu tutulmayı izleyebilir. Fakat kesinlikle bir teleskobu, bir kamerayı veya merceği oraya doğrultup, bakmak kalıcı körlüğe sebep olur" dedi..
