Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen ve toplamda 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki deprem Türkiye'yi derinden sarstı.
Türkiye yaralarını sarmaya devam ederken 7 gün milli yas ve 10 ilde 3 ay boyunca OHAL ilan edildi.
"Yüzyılın felaketi" olarak nitelendirilen deprem uzman isimler tarafından yorumlandı.
İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü Başkanı Carlo Doglioni Türkiye'nin 3 metre hareket ettiğini ve olağan üstü bir durum olduğunu söyledi. Prof. Dr. Martin Mai ise ikinci büyük depremin sıradışı bir durum olduğunu belirtip, "Çok kötü bir tesadüf diyebiliriz" dedi. İşte uzmanların depreme ilişkin yorumları...
TÜRKİYE 3 METRE KAYDI
İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü Başkanı/Carlo Doglioni ise Türkiye'nin bu deprem ile 3 metre kaydğını söyledi.
Doglioni şu ifadeleri kullandı;
"Türkiye, 30-40 saniye içinde üç metre hareket etti! Bu daha önce yaşanmış, görülmüş bir durum değil. Bu o kadar güçlü ve şiddetli bir deprem ki yıkılan binaların hepsi depremin enerji dalga boyunun gittiği yöne doğru yıkılmış. Maraş'ın dağ silsilesinde yaklaşık 40 km'lik bir yarık oluştu. Bu olağanüstü bir durum.Türkiye 3 metre Arap Yarımadası'na doğru kaydı.Kahramanmaraş'taki depremler o kadar şiddetliydi ki Grönland ve Danimarka'da da hissedildi."
DÜNYADAKİ EN BÜYÜK DEPREMLERDEN BİRİ
Japon deprem uzmanı Profesör Shinji Toda, Kahramanmaraş merkezli depremlerin dünyada karada meydana gelen en büyük depremlerden olduğunu söyledi.
Shinji, Türkiye'deki sarsıntıların, dünyada karada meydana gelen en büyük depremlerden olduğunu belirterek "Beklenmedik büyük bir depremdi." ifadesini kullandı.
Doğu Anadolu Fay Hattı'nın, Arap Levhası ile Anadolu Levhası arasındaki sınırda yer aldığına işaret eden Shinji, "depremin büyüklüğüne ek olarak, merkez üssünün yüzeye yakınlığının da büyük hasara neden olduğunu" kaydetti.
Shinji, depremin "enerji miktarının", "1995 Büyük Hanshin-Awaji Depremi ve 2016 Kumamoto Depremi'nin on katından fazla" olduğunu vurguladı.
JEOFİZİK UZMANI MARTIN MAI BİLE ŞAŞIRDI
Söz konusu depremler Jeofizik Uzmanı Martin Mai'yi de hayrete düşürdü.
Prof. Dr. Martin Mai, ikinci büyük depremin sıradışı bir durum olduğunu belirtip, "Çok kötü bir tesadüf diyebiliriz" dedi. Ünlü jeofizik uzmanı, İstanbul için de flaş bir uyarıda bulundu.
CNN Türk ekranlarında konuşan Prof. Martin Mai şu ifadeleri kullandı;
"Bu depremler aslında bilim camiası tarafından bekleniyordu ama ön göremeyiz bu depremleri. Uzun vadede bir noktada olması gerektiğini biliyoruz. Buradaki Doğu Anadolu fay hatları içinde çok büyük bir deprem beklentisi vardı. Bu hasarı görmek beni çok üzüyor."
BÖLGEDE YAKIN ZAMANDA BAŞKA DEPREMLER BEKLENİYOR MU?
Buradaki deprem uzun vadeli tektonik plaka hareketlerinden kaynaklanıyor. Arabistan plakası ile Anadolu plakasının üstüne çıkıyor. Bunu engelleyemeyiz. Ancak dün görülen bu 2 deprem kendi artçılarına yol açtılar ve bunlar da hasar verebilir. Özellikle zayıflamış binaları yıkabilir. Burada daha fazla 5.0 -6.0 büyüklüğündeki depremleri beklemeliyiz.
İKİNCİ DEPREM NASIL O KADAR BÜYÜK VE AYNI BÖLGEDE OLABİLİYOR?
Bu çok çok önemli… Çok sıra dışı bir şey. Bu depremlere çiftli deriz. Yani tek 1 deprem ve ardından artçı değil 2 büyük deprem olur. Hem mekân olarak hem de süre olarak. 2. Deprem 100km uzakta oldu yalnızca. Buradakinin sonucu da değişime yol açtı bölgede. Buradaki ikinci fay hattını devreye soktu.
Doğu-batı hattını devreye soktu. Yani jeolojik yapı aktive hale geldi. İlk depremden sonra ve bu sıra dışı bir durum. Çok kötü bir tesadüf diyebiliriz daha önce gözlemlerimiz var dünya çapında ancak çok sık olmuyor.
TÜRKİYE'DE EŞİ BENZERİ YOK
Ayrıca Marmara fayı hakkında önemli uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Mai'nin mesajları şöyle: Şu anda etkilenen bölge artçılarla mücadeleyi etmeyi sürdürecek. Türkiye ülke olarak ne yazık ki çok fazla deprem riskiyle karşı karşıya bölgede. Bizi en çok endişelendiren bir diğer bölge de İstanbul Marmara Denizi'ndeki bölge. Çok büyük depremlere yol açtı, buradaki bölgede çok büyük bir deprem olması bekleniyor.
Türkiye'nin buna hazırlanması gerekiyor. Türkiye'de eşi benzeri yok kesinlikle, bunu söyleyebilirim. Çok yıkıcı başka depremleri de gördük dünyada. Tabii ki hepimiz 2011'deki Japonya depremini hatırlıyoruz. Her 10 yılda bir böyle bir felaket görüyoruz ne yazık ki.
"JAPONYA'DAKİ DEPREMLER GENELDE OKYANUSTA OLUYOR"
Türkiye'deki bina yasalarına hakim değilim ama çok güncel olduklarını biliyorum. Japonya'daki durum inşaat anlamında daha farklıdır diye düşünüyorum. Japonya'daki depremler genelde okyanusta oluyor. 1995 örneğin Kobe depremi olmuştu bu da benzer bir yıkıma yol açmıştı. Yani böyle bir karşılaştırmanın doğru olduğunu düşünmüyorum Türkiye ile Japonya arasında. Kıyıda ve karadaki depremler daha farklı Japonya ve Türkiye'de.
İSTANBUL DEPREMİ UYARISI
Bu yaşanacak eninde sonunda. Santim santim hareket edecek plakalar, yeterince baskı oluştuğunda bu Deprem olacak. Tam olarak ne zaman olacak bunu bilmek mümkün değil. Buradaki bina, inşaat yasalarının harfi harfine uygulanması lazım. Binalar birbirine çok yakınsa burada hasar daha da artabilir.
Her yıl 1 Eylül'de Japonya'da toplu tatbikat yapılıyor. Yıllık tatbikatlar çok iyi bir yöntem halkı eğitmek için. Üçüncü olarak da arama-kurtarma ekiplerinin hazır olması lazım. Böyle bi kriz olduğu zaman her birim tam olarak ne yapacağını biliyor olmalı."
TREN RAYLARI BİLE YAMULDU
Söz konusu depremler sebebiyle Gaziantep'in İslahiye ilçesi arasındaki tren rayları yamuldu.
Dehşetin boyutunu gösteren fotoğraflar sosyal medyada, "Saf demirden olan rayları bu hale getiren deprem, sağlam yapılan binaları ne kadar ayakta tutabilir?" yorumlarına sebep oldu.
SOSYAL MEDYADA DEPREM TARTIŞMASI
Sosyal medya üzerinden "Deprem Japonya'da olsa böyle bir yıkım olmazdı" iddialarıyla da algı çalışmaları yürütülüyor.
Bunun bir örneği Twitter üzerinden yaşandı.
'clausewitzpasha' isimli kullanıcının, Japonya ve Türkiye'deki depremlerin kıyaslanmasıyla yaşanan bir tartışma sonrası "Her iki depremin bire bir aynı olmaması Japonya ile Türkiye'nin deprem konusunda mücadelesinde Japonya'nın daha iyi olduğu gerçeğini değiştiriyor mu? İnatçı adam diye kıvırıyorsun zira gerçeği bal gibi biliyorsun." iddiasında bulununca Halife Sultan isimli diğer kullanıcı madde madde yanıt vererek meselenin aslını anlattı.
Jeolog olduğunu belirten Halife Sultan isimli kullanıcı şunları yazdı;
"Şimdi bu arkadaşı rezil etmek benim boynumun borcu bir jeolog olarak yoksa mesleğime ihanet etmiş olurum. Prof Dr Martin Mai: " Japonya'daki büyük depremler adada olmuyor genelde okyanusta oluyor ama 1995'deki (karada olan) japonya depremi, türkiye'deki gibi yıkıma yol açmıştı.
Hemen demagoji yapıyor ve konuyu değiştirmeye çalışıyor ama oyununa gelmeyeceğim, ben anlatmak istediğimi anlatacağım. Japonya'da türkiye'deki gibi bir kara depremi fırtınası hiçbir zaman olmuyor olmaz, şu kara depremlerine sığ depremlere bakın.
Prof Dr Ziyadin Çakır, Prof Dr Şerif Barış ve Prof Dr Martin Mai de hepimiz aynı fikirdeyiz yer bilimciler ve jeofizikçiler olarak japonya ile türkiye farklı deprem kuşaklarına sahip. Japonya (Okyanus, Derin depremler yıkıcılığı az) Türkiye (Kara, sığ depremler yıkıcılığı çok)"
HASARIN BOYUTU YUNANİSTAN'IN TAMAMI KADAR
Kahramanmaraş'ta 9 saat ara ile yaşanan iki deprem hem Türkiye'yi hem de dünyayı yasa boğdu. 10 ili etkileyen depremde arama-kurtarma çalışmaları son hızla devam ediyor.
Yunanistan da Türkiye'de yaşananları yakından takip ediyor. Yunan basınında ise deprem profesörü Panagiotis Karydis'in durumu incelemek için bölgeye gittiğini ifade etti.
Yunan basınına konuşan Karydis "Dünyadaki pek çok deprem bölgesine gittim. Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştim. Hasarın boyutu neredeyse Yunanistan'ın büyüklüğünde" sözlerine yer verdi.
