Olmuş idi ruhumun tabîbi.
Şimdiyse elimde yok ilâcım,
Lâkin onadır hep ihtiyâcım.
Urmak neden böyle bir garîbi?
Gurbetlerinin bu mu akîbi.
Ben bari türâb olaydım evvel,
Mâdâm türâb imiş nasîbi...
Abdülhak Hamit Tarhan bu dizeleri şehbender yani konsolos olduğu Bombay'dan dönerken yolda vefat eden eşi Fatma Hanım için Makber'de yazmış. Abdülhak Hamit, İstanbul'a dönünce derin üzüntü içinde olduğunu söyleyerek Hariciye'den izin ister. Hariciye de yol parası ve ikamet tahsisi vererek, kendisini izinli olarak Paris'e yollar.
Akrabası ve yakın dostu Samipaşazâde Sezai Bey, Paris'te başsağlığına gidince bir de bakar ki Abdülhak Hamit, Afrika kökenli bir hanımla kol kola geziyor. Sorar: "Aman Hamit bu ne hal?" Şair cevap verir: "Sezai biliyorsun matemim çok büyük; matemde olduğumu göstermek için bu zenci kızı buldum!" Abdülhak Hamit ile Sezai Bey nasıl akraba oluyorlar derseniz aşağıdaki satırlarda açıklayalım.
AİLE İÇİ EVLİLİKLER...
Samipaşâzade Ailesi'nin diğer kolu da Moralızâdeler olarak biliniyor. Bahriye Müşiri ve iki kez de Bahriye Nazırı olan Moralı İbrahim Paşa, Vezir Abdurrahman Sami Paşa'nın amcasının torunu ve eniştesidir yani aile içi evlilik yoluyla akrabalık daha da sıkılaşmıştır.
Körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde Mehtap, iri güller ve senin en güzel aksin Velhâsıl o rüya duruyor yerli yerinde Ahmet Rasim'in torunu Osman Nihat Akın'ın Yahya Kemal'in bu sözlerine bestelediği şarkıyı biliyorsunuzdur. Bu sözler Yahya Kemal tarafından aşık olduğu Melek Keçeci için yazılmıştır. Melek Hanım da kim mi, şimdi onu anlatalım... Melek Keçeci, Moralızâde Mehmet Ali Bey'le amcası Moralızâde Ahmet Celâlettin Paşa'nın kızı Aliye Hanım'ın kızıdır. Karışık, çünkü Melek Keçeci'nin annesi ve babası amca çocuklarıdır. Melek Keçeci'nin kardeşi Hilmi Naci Ali Moralı, Kavalalı Abbas Halim Paşa'nın (Sadrazam Sait Halim Paşa'nın kardeşi) kızı Nesibe Vicdan ile evlenmiştir.
Yazı dizisine Kavalalı Ailesi'yle başlamıştık, burada yumak tekrar başa döner.
BOSNA VALİSİ
Kızıltoprak ile Feneryolu arasındaki Naci Moralı köşkünün yerinde apartmanlar olsa da, bahçesindeki sakız ağacına çıkan merdiven ve ağaçtaki oturma yerlerinde ev halkının etrafı seyretmesi o günleri bilenler için hoş hatıralar olarak hâlâ hatırlanıyor. Keçeci soyadı size iki kez Sadrazam, beş kez de Hariciye Nazırı olan meşhur Keçecizâde Fuat Paşa'yı hatırlatıyorsa yanılmadınız; Melek Hanım vasıtasıyla Moralı ve Keçeci Ailesi hısım olurlar. Büyükelçi Ali Şevket Fuat-Melek Keçeci çiftinin çocuğu Ali Fuat ise teyzesi Hasene Cimcoz'un kızı Saynur Aral'ın kızı Şen Hanım'la evlenmiş. Melek Keçeci'nin kız kardeşi Hasene Hanım, İttihatçı (Hüseyin) Selahattin (Selah ya da Salah diye bilinir) Cimcoz'la evlenmiş. Bu evlilikten doğan Emel Cimcoz daha sonra 7. Cumhurbaşkanı olan Fahri Sabit Korutürk'le evlenmiş.
Yani Saynur Aral ile Emel (Cimcoz) Korutürk kardeştirler. Selah Cimcoz, 1946 yılına kadar CHP'den milletvekilliği yapar. Emel Korutürk'ün babasının dedesi Bosna Valisi Yenişehirli İbrahim Paşa'dır. Emel Hanım'ın anne tarafı üstte bağını kurduğumuz Moralızâde olduğu için Moralı soyadını alıyorlar. Emel Hanım'ın dayısı Selahattin Bey, Adile Sultan'la evlenmiş. Annesinin dedesi ise Moralı İbrahim Paşa'dır.
ÜST DÜZEY BÜROKRAT
Emel Hanım'ın dayısı Naci Moralı'nın kızı Sina Abbase'nin, (İbrahim) Şadi Kavur'dan doğan oğlu ise 2005'te vefat eden Sinemacı (Celâl) Ömer Kavur'dur. Şimdi bu önemli akrabalığa bir vurgu için belirtelim: Latife Hanım'ın kız kardeşi Vecihe Hanım'ın Müşir Mehmet Rıza Paşa'dan doğan oğlu Süreyya (İlmen) Paşa, İsmet İnönü'nün kardeşinin çocuğu Mutlu Temelli'yle evlenir. Süreyya İlmen'in torunu Ayşe Birgül İlmen ise Fahri (Sabit) Korutürk'ün eşi Emel Cimcoz'un yeğeni olan Saynur Aral'ın oğlu Ömer Aral'la evlenir.
Melek Hanım'ın eşi Mehmet Hayrettin Fuat Keçeci'ye gelelim...
Fuat Paşa'nın torunu Mevlevi Yahya Reşat Fuat, Tunuslu Hayrettin Paşa'nın (Tunuslu değil Kafkasyalıdır) kızlarından Behiye Hanım'la evlenir. Diplomattır ve en üst düzeylerde de bürokratlık yapar. Yenikapı Mevlevi Dergâhı'na gömülmüş. Yahya Reşat Fuat'ın antikalarla dolu olan konağı çok meşhurdur. Behiye-Yahya Reşat Fuat çiftinin çocuklarından birisi de Mehmet Fuat Keçeci'dir. Tunuslu Hayrettin Paşa'nın oğullarından dördü padişahın yaveri olur. Beşinci oğlu Mehmet Talip Paşa ise Mir-i Miran Paşa olarak Mütareke'de Ziraat Nazırı'dır; Kavalalı Hidiv İsmail Paşa'nın kızı Tevhide Hanım'ın oğlu Kadri Bey'in damadıdır. Yaver olan oğullardan Mirliva Mehmet Salih Paşa, Münire Sultan'la evlenmiştir. Bu çiftin çocuğu ise Sultanzâde Ahmet Kemalettin Keredin'dir. Abdülhak Hamit Tarhan'ın kız kardeşlerinden birisi, Keçecizâde Fuat Paşa'nın torunu Mustafa Hikmet Fuat Bey'in eşi olan Şaire Abdülhak Mihrünisa'dır. Çocukları Keçecizâde Ahmet Nazım'dır.
Babası Hayrullah Efendi ile kayınpederi Keçecizâde Fuat Paşa yakın arkadaştır. Abdülhak Hamit, bayramlarda Keçecizâde Fuat Paşa'nın elini öpmeye gidermiş. Diğer kız kardeşi F. Hayrünisa Hanım. Hayrünisa Hanım'ın eşi Şeyhülislam Pirizâde Saip Molla. Bu çiftin çocukları ise Adliye Nazırı İbrahim Hayrullah'tır.
-BİTTİ-
TAYFUN ER
