Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, geçen yıl Ege sahillerinden Yunan adalarına geçişle başlayan düzensiz göçmen krizinin önüne geçmek amacıyla yapılan mutabakata ilişkin soruları yanıtladı. Bu düzensiz göçmenlerin yüzde 56'sını Suriyeliler, yüzde 24'ünü Afgan ve yüzde 10'unu Iraklıların oluşturduğunu belirten yetkili, Yunan adalarına gidenlerin tamamının Türkiye üzerinden hareket ettiğini vurguladı.
Bu krizin altından kalkmak için AB ile bir dizi toplantılar yapıldığını, son olarak 18 Mart'ta ortak yazılan bildiri üzerinden mutabakatın sağlandığını ifade eden yetkili, bildirinin içeriğine ilişkin şu bilgileri verdi:
"İlk olarak, Midilli, Sakız, Sisam, İleryoz, İstanköy adaları boşaltılacak ve Ege kıyılarından bu adalara 20 Mart'tan itibaren giden tüm düzensiz göçmenler, mülakattan geçirilmelerinin ardından Türkiye tarafından kabul edilecek. .öç İdaresi Genel Müdürlüğünden görevliler de şimdiden orada göreve başladı. Bu süreçte taraflar ortak kuralları belirleyecek ancak zorla geri gönderilmeme ilkesine riayet edilecek.
Türkiye'den giden her bir Suriyeli için Yunan adasındaki bir göçmen AB ülkesine gidecek. Batıya, bugüne kadar Türkiye'ye gelen, kaydolan ve uluslararası koruma altında olan Suriyeliler gönderilecek. Bu uygulamayla sadece Suriyeliler muhatap olacak. 72 bin Suriyeli kotası AB'nin iç uygulaması çerçevesinde belirlendi. Mutabakata göre, bu sayı doluncaya kadar uygulama devam edecek. Alınan sayısı 72 bini geçerse ya alımı durduracağız ya da AB yeni kotalar oluşturacak. Türkiye, karşı tarafa geçen tüm Suriyelileri alacak. Ancak onun karşılığında gönderilen Suriyeliler'de BM'nin kırılganlık kriterlerini uygulayacak. Yani engelli, bakıma ihtiyacı olan, zor durumda olan kişileri belirlemek zorundasınız. Bu zaten BM ile birlikte yapılacak."
AB'nin 2018 yılı sonuna kadar 3 milyar avro daha tahsis edeceğini vurgulayan yetkili, bu paranın çok daha pratik bir mekanizmayla Türkiye'ye getirilmesinin kabul edildiğini dile getirdi. Yetkili, gelecek haftadan itibaren bu konuya ilişkin haftalık toplantılar yapılacağını ve bu paranın hangi kanallardan geleceği konusunda mutabakat sağlanacağını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, adalardan Türkiye'ye getirilecek göçmenlerin masraflarının yanı sıra ülkesine gönderilmesine karar verilen kişilerin masraflarının da AB tarafından verilecek kaynaklardan sağlanacağının altını çizdi.
Sürecin beklendiği şekilde devam etmesi halinde AB ile imzalanan mutabakat çerçevesinde 1 Temmuz 2016'da Türk vatandaşları için Schengen alanına vize serbestisinin söz konusu olacağına dikkati çeken yetkili, "AB Komisyonu 4 Mayıs'ta toplanacak ve Türkiye'nin 72 kriteri karşılayıp karşılamadığına karar verecek. Ona göre bir rapor hazırlayıp konseye sunacak. Konsey de o rapor üzerine kararını verecek. Rapor olumlu olursa vize serbestisi yürürlüğe girecek. Biz Schengen ülkelerine vizesiz gireceğiz. Bunun karşılığında Türkiye'ye tüm Avrupa Birliği ülkeleri vizesiz girecek." dedi.
Öte yandan, Türkiye'nin 1 Haziran itibariyle geri kabul anlaşmasını Suriye dışındaki ülkeler için de uygulamaya başlayacağını söyleyen yetkili, "Yani Türkiye üzerinden AB'ye giden Suriye dışındaki yabancıları, Türkiye kabul etmek zorunda." şeklinde konuştu.
Yetkili, tarafların mutabakatı uyarınca Türkiye'den gönderilecek 25 bin kişilik bir listenin Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından belirlendiğini açıkladı. Yunanistan ve AB'den yetkililerin yarından itibaren mutabakat üzerinde çalışmak amacıyla Türkiye'ye geleceğini aktaran yetkili, bu görüşmelerin sonunda bir mutabakat metni olacağını dile getirdi.