Kanunla, üst rütbelerdeki yığılmaların önlenmesi amacıyla üsteğmen rütbesinde üstün başarı kıdemi verilmesi uygulamasına son verilecek ve üstün başarı değerlendirmesi için sicil notu ortalamasının, sicil tam notunun yüzde 90'ı olması şartı, yüzde 95'e çıkarılacak.
Hizmet süresini tamamlayarak kadrosuzluktan emekliye sevk edilecek albaylar arasından, emsallerine göre temayüz eden ve hizmetine bir süre daha ihtiyaç duyulacak olanların hizmet süreleri, Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararıyla uzatılıyor. Buna göre, subay rütbe bekleme süresi toplamı olan 28 hizmet yılını doldurması ve hizmet ihtiyacı fazlası durumuna girmesi nedeniyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilecek albaylar arasından, nitelikleri itibarıyla temayüz etmiş, sicil ortalaması sicil tam notunun yüzde 90 ve üzerinde olan albaylar talepleri halinde, YAŞ değerlendirmesine alınacak.
GÖREV SÜRESİ 2 YILLIĞINA UZATILACAK
Kendi sicil notu ile YAŞ üyeleri tarafından verilecek değerlendirme notunun ortalaması uyarınca yapılacak sıralamaya göre, görev süresini dolduran toplam albay sayısının yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde ihtiyaç duyulacak sayıda albayın görev süresi 2 yıllığına uzatılacak.
Görev süreleri 2 yıllığına uzatılan albaylar, ikinci yılın sonunda yeniden değerlendirmeye girecek, bunlar arasından da bir önceki dönem uzatılanların yüzde 75'ini geçmeyecek şekilde ihtiyaç duyulan sayıda albayın görev süresi yeniden 2 yıllığına uzatılabilecek. Böylece, yıllara göre azalan bir grafikle, albaylardan bir kısmının gerekirse yaş haddi olan 60 yaşına kadar görev yapması mümkün hale gelebilecek.
Sicil notu ortalaması, sicil tam notunun yüzde 90'ının üzerinde olması ve ilgilinin talep etmesi kaydıyla hizmet ihtiyacı, yeterlik notu ve YAŞ'ta belirlenen kontenjanlar esas alınarak tefrik edilecek albayların fiili hizmet süreleri, YAŞ kararıyla yaş haddine kadar uzatılabilecek. Görev süresi uzatılmayanlar kadrosuzluktan, hizmete devam ettirilen albaylardan kendi isteği üzerine emekliye ayrılmak isteyenler de kadrosuzluktan emekliye sevk edilecek.
Bir devreden kaç albayın görev süresinin uzatılacağı, bunların sınıf, branş ve ihtisaslara göre dağılımları kontenjanlar verilmek suretiyle YAŞ tarafından karara bağlanacak. Hangi albayların YAŞ tarafından görev süresinin uzatılacağı, albayların o güne kadarki sicil notu ortalaması, dosyaları, yargılanma, ceza, takdir, taltif, sağlık gibi durumları göz önüne alınarak, YAŞ üyeleri tarafından verilecek değerlendirme notları ilave edilerek, yapılacak sıralama sonucunda belirlenecek.
Üst rütbelerdeki yığılmaların önlenmesi amacıyla astsubay üstçavuş rütbesinde üstün başarı kıdemi verilmesi uygulamasına son veriliyor, üstün başarı değerlendirmesi için sicil notu ortalamasının sicil tam notunun yüzde 90'ı olması şartı yüzde 95'e çıkarılıyor.
ÜSTÜN BAŞARI KIDEMİ SAYISI
Kanunla, üsteğmen rütbesinde üstün başarı kıdeminin kaldırılmasından dolayı alınabilecek üstün başarı kıdemi sayısı toplamı 6'dan 5'e düşürülüyor. Düzenlemeden önce üsteğmen rütbesinde üstün başarı kıdemi alan subaylar, eski hükme tabi olacak.
Yurt dışında sürekli veya geçici görevlerde bulunan subay ve astsubaylara, ihtiyaç duyulan durumlarda TSK'yı daha etkin bir rütbeyle temsil etmesine imkan sağlamak amacıyla NATO üyesi birçok ülkede olan, "itibari rütbe" uygulaması getiriliyor. Yurt dışı sürekli göreve atananlar için Genelkurmay Personel Başkanlığının, yurt dışı geçici görevle görevlendirilenler için ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personel başkanlıklarının onayı alınarak, itibari rütbe verilebilecek.
İtibari rütbe alan personel, bu rütbenin sahip olduğu yetkileri sadece yabancı ülke personeline karşı mevcut uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kullanacak. İtibari rütbeden dolayı maaş farkı veya ilave tazminat ödenmeyecek, bu personele gerçek rütbesinin özlük hakları verilecek. İtibari rütbe, personelin yurt dışı sürekli veya geçici görevi sona erdiğinde son bulacak.
Türk Ceza Kanunu'nun hapis cezasının ertelenmesine ilişkin hükümleri, askeri şahıslar hakkında uygulanacağına dair hüküm, kanunla "askeri suçlar" hakkında değiştiriliyor. Sırf askeri suçlardan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan netice cezanın 3 ay veya daha fazla süreli hapis cezası olması, fiilin, disiplini ağır şekilde ihlal etmesi veya birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi ya da birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması ya da büyük bir zarar meydana getirmesi, fiilin savaş veya seferberlikte işlenmesi, daha önce sırf askeri bir suçtan dolayı mahkum olunması hallerinde hapis cezaları ertelenmeyecek.
Kanuna göre, askeri şahıslar; kıta, karargah, askeri kurumlarda ya da görev sırasında veya görev yerlerinde uyuşturucu, uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak, kullanmak, özendirmek, kullanmak için satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçlarını işlerse Türk Ceza Kanunu'nun bu suçlara ilişkin hükümleriyle cezalandırılacak.
Askeri mahkemeler ve adli yargı mahkemelerince verilen kısa süreli hapis cezaları; Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu hükümlerine göre askerlik hizmetini yerine getiren yükümlüler ile yükümlü erbaş ve erler hakkında TCK'da belirtilen seçenek yaptırımlara çevrilebilecek. Diğer askeri şahıslar hakkında ise adli para cezasına, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine, mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma şeklindeki seçenek yaptırımlar uygulanabilecek.
Sırf askeri suçlardan dolayı yapılan yargılamada cezanın 4 ay veya daha fazla süreli hapis cezası olması; fiilin, disiplini ağır şekilde ihlal etmesi veya birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması, büyük bir zarar meydana getirmesi; fiilin savaş veya seferberlikte işlenmesi halinde kısa süreli hapis cezaları seçenek yaptırımlara çevrilemeyecek.
Yedek subay, yükümlü erbaş ve erler hakkında verilen kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımların yerine getirilmesi askerliğin sonuna bırakılacak.
TSK'YA GÖREV
İl İdaresi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, genel kolluk kuvvetlerinin imkan ve kabiliyetlerini aşan durumlarda terörle mücadele için gerekli olması veya terör eylemlerinin kamu düzenini ciddi şekilde bozması halinde, İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla TSK görevlendirilebilecek.
Bakanlar Kurulu kararında, görevin kapsam ve süresi, görev alanı, istihbarat yetkisinin kapsamı, destek silahlarının kullanımına yönelik tahditler, görevlendirilen birliklerin mülki amirler ve genel kolluk kuvvetleri ile ilişkileri, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca alınması gereken önlemler, icra edilecek görevlerin planlanması ve izlenmesi ile gerek görülen diğer hususlar gösterilecek.
Görevlendirilecek TSK birliklerinin çapı, teşkilatı, konuşlandırılacağı yerleri, emir komuta ilişkileri, kuvvet kaydırılması ve bu kapsamda gerekli görülen diğer konuları Genelkurmay Başkanlığı belirleyecek.
Görevlendirilen TSK birlikleri ve personeli, kendi komutanının sorumluluğu altında, onun emir ve talimatlarına göre TSK İç Hizmet Kanunu'nda belirtilen yetkilerle kolluk kuvvetlerinin genel güvenliği sağlamada sahip olduğu yetkileri kullanarak verilen görevleri yerine getirecek. Bu hüküm uyarınca illerdeki görev kapsamında askeri birlikler ile genel kolluk kuvvetleri ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği, koordinasyon ve gözetimi valiler yerine getirecek.
Askeri birliklerin belirli görevleri genel kolluk kuvvetleriyle birlikte yapması halinde komuta, sevk ve idare askeri birliklerin en kıdemli komutanı tarafından üstlenilecek.
Yetkili birlik komutanının verilen görevleri yerine getirirken ihtiyaç duyduğu istihbarat bilgileri, istihbarat birimlerince yetkileri kapsamında öncelikle toplanacak ve gecikmeksizin paylaşılacak. Bu kapsamdaki operasyonlarda gecikmesinde sakınca bulunan hallerde güvenlik kuvvetlerinin elinden kaçmakta olan kişilerin izlenirken girdikleri konuta, iş yerine veya kamuya açık olmayan kapalı alanlarla bunların eklentilerine can veya mal güvenliğinin sağlanması ya da kişinin yakalanması amacına münhasır olmak üzere, yetkili birlik komutanının yazılı emriyle girilebilecek. Birlik komutanının kararı 24 saat içinde hakim onayına sunulacak.
TSK personelinin bu fıkra kapsamındaki faaliyetleri askerlik hizmet ve görevlerinden, bu faaliyetler nedeniyle işlendiği iddia edilen suçlar ise askeri suçlardan sayılacak.
TSK personeli dışındaki memur ve diğer kamu görevlilerinin bu fıkra kapsamındaki görev ve faaliyetleri nedeniyle işledikleri iddia edilen suçlarla ilgili Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uygulanacak. Bu suçlar nedeniyle soruşturma izni verilene kadar yakalama, gözaltı ve tutuklama tedbirlerine başvurulamayacak. Bu kapsamda görevler yerine getirilirken, görevin niteliği gereği veya ifası sebebiyle verilen zararlar devlet tarafından tazmin edilecek.
TAZMİNAT DAVALARI ANCAK DEVLET ALEYHİNE AÇILABİLECEK
Görevlerin yerine getirilmesi sırasında TSK personeli ile mülki idare amirleri, kolluk kuvvetleri ve diğer memurlar ve kamu görevlilerinin kararları, işlemleri ve faaliyetleri nedeniyle (kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk halleri de dahil) tazminat davaları ancak devlet aleyhine açılabilecek.
Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullananlardan; TSK personeline Milli Savunma Bakanının, mülki idare amirleri ve kolluk kuvvetlerine İçişleri Bakanının, diğer memurlar ve kamu görevlilerine ilgili bakanın uygun bulması şartıyla bir yıl içinde rücu edecek.
Bu kapsamındaki görevler yerine getirilirken görevin niteliğinden doğan veya görevle ilgili olmak şartıyla görevin ifası sırasında işlendiği iddia olunan suçlardan dolayı adli yargının görevine girdiğinden bahisle asker kişiler hakkında soruşturma yapılması, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları için Başbakanın, diğer personel için Milli Savunma Bakanının, jandarma genel komutanı ve sahil güvenlik komutanı ile bu komutanlıklardaki diğer personel için içişleri bakanının iznine tabi olacak.
Cumhuriyet savcılarınca memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında doğrudan soruşturma yapılması; İçişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının merkez teşkilatlarında görevli olanlarla valiler için İçişleri Bakanının, bölge veya ilde görevli olanlar ile kaymakamlar için valinin, ilçede görevli olanlar için kaymakamın iznine tabi olacak.
Bu fıkra kapsamında verilen görevlerin yerine getirilmesi sırasında doğan acil ve zaruri ihtiyaçları karşılamak amacıyla yapılacak harcamalar, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanacak.
Hukuki korumaya ilişkin hükümlerden geçici köy korucuları ile gönüllü korucular da faydalanacak.
DAHA ÖNCE OPERASYONLARA KATILANLARA DA KORUMA
Hukuki korumaya ilişkin düzenlemelerden, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili kanuna göre operasyona katılan TSK personeli, memurlar, geçici köy korucuları ve gönüllü korucular dahil diğer kamu görevlileri de yararlanacak.
Sırf askeri bir suçtan dolayı 6 ay veya daha fazla süreli hapis cezasına hükmedilmesi, fiilin, disiplini ağır şekilde ihlal etmesi veya birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması ya da büyük bir zarar meydana getirmesi ile fiilin savaş veya seferberlikte işlenmesi haricindeki suçlarda, hükmün açıklanmasının geri bırakılması mümkün olacak.
Kanunla terörle mücadelede görev alan TSK personeli, mülki idare amirleri, istihbarat ve kolluk görevlileri ile bu amaçla görevlendirilmiş diğer personelin, terörle mücadele görevlerinin ifasından dolayı mağdur, şikayetçi, katılan, davalı veya davacı konumunda olması halinde de seçeceği bir avukatın ücretinin ödenmesi imkanı getiriliyor. Davacı konumunda olan personelin seçeceği bir avukata ücret ödenmesi ise ilgili bakanın onayına tabi tutuluyor.