ABD Başkanı Trump'ın Dış Politikalar ve Ortadoğu Danışmanı Walid Phares FETÖ ve YPG konusunda Beyaz Saray'ın yol haritasını AKŞAM'a anlattı. Phares, FETÖ, Suriye'de oluşturulması planlanan güvenli bölge ve PYD'ye ABD askerinin verdiği desteğe kadar birçok kritik konuda Beyaz Saray'ın ne düşündüğünü anlattı.
Siz, Fetullah Gülen'i terörist olarak görüyor musunuz?
Amerikan yasalarına göre ortada verilmiş bir cevap yok. Ancak belgelere bakacak olursak, onun ve organizasyonunun aşırıcı ve terörist olduğu görülüyor. Ama bunu yasayla sonuçlandırmak gerekiyor. Bir de Gülen, kamuoyu tarafından Usame Bin Laden kadar bilinmiyor...
Trump Gülen'in terörist olup olmadığı konusunda ne düşünüyor?
Darbe girişimi olduğunda, Trump kampanyadaydı. Bu arada, gelişmeler anlık olarak Trump'a veriliyordu. Trump, tankların önüne yatan Türkleri gördüğünde şok olmuştu. Ve hükümeti, Erdoğan'ı Türkiye'yi destekleyen tweet atmıştı. Daha fazlasını söyleyemezdi çünkü ABD Başkanı değildi.
Trump'ın özellikle Ortadoğu'daki yol haritası nasıl olacak?
Trump, başkan olmadan önce, Ortadoğu ile ilgili bilgi sahibi değildi. Kampanya dönemindeki açıklamalarından da anlayabiliyoruz. Yani, Suriye'deki problemlerin çözüm noktasında 'Güvenli Bölge' dışında bir yol olmadığını anlamış durumda. Ayrıca; Rusya, Ürdün Vadisi ve İsrail konusuna da adapte olmaya başladı. Mesela geçmişte, elçiliğin Filistin'e taşınması konusunda bir açıklama yapmıştı. Şimdi ise Arapların da bu kararın bir parçası olması gerektiğini düşünüyor. Trump, gerçeklere hızlıca adapte oluyor.
Rakka planını da sormak istiyorum. Sizce, ABD Başkanı Donald Trump bu konuda Türkiye'den yana tavır alacak mı?
Askeri planların çoğu, 6 veya 8 ay alır... Hatta bazen 2-3 yılı bile... Dolayısıyla bunu cevaplamak için çok erken. Trump'ın şu andaki önceliği DEAŞ'ı bitirmek. DEAŞ bittikten sonra, planlamalar devam edebilir. Türkiye'ye istediği şeyler verilebilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sık sık gündeme getirdiği ABD'nin Suriye'de YPG ile birlikte hareket etmesinden duyduğu rahatsızlığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendi ülkesinin çıkarlarını gözetiyor. Her ülkenin başkanı, kendi ülkesinin çıkarlarını gözetir. Ülkelerin çıkarları bazen ortak olabilir, bazen de olmayabilir. Amerika ile Türkiye PKK'yı terörist olarak görüyorlar. Bu noktada bir problem yok. Kabul edilmeyen şey, Suriye'deki YPG.
Türkiye, YPG'yi terörist olarak görüyor ancak Amerika bu konuda henüz bir karar vermiş değil. Ve aslında ABD güçleri, Suriye'de YPG ile yan yana ve birlikte savaşıyor. Türkiye bundan memnun değil ve Trump da bunun farkında. Fakat Trump'ın asıl hedefi, DEAŞ'in bitirilmesi. DEAŞ yok edildikten sonra, Türkiye ve Amerika masaya oturacaktır ve yakın gelecekle ilgili konuları tartışacaktır. Trump, Erdoğan ile bir araya gelmeden bir şeyler yapacak biri değil bu konuda. Trump her zaman Erdoğan ile görüşmeyi ve ikili olmayı isteyecektir.
Sizce Trump, terörist Gülen'in Türkiye'ye iadesini gerçekleştirecek mi?
Bu konu, Trump ile Erdoğan'ın görüşmesine bağlı. Türkiye ile Amerika arasında geçmişe dayalı sıcak ilişkiler var. Her zaman söylüyoruz ve Türkiye'ye teşekkür ediyoruz. Şunu demek istiyoruz, Türkiye çok önemli ve değerli fakat burada da takip edilmesi gereken prosedürler var.
Ortadoğu'ya barışın Türkiye ve Rusya ile geleceğini söylemi sizce neyi ifade ediyor?
Rusya ile Türkiye, geçmişteki sıcak ilişkilerine bağlı olarak çözümler üretebilir. Ama şu bir gerçek, her zaman Amerika'ya ihtiyaçları olacak çünkü Amerika Irak'ta. Ayrıca Amerika'nın Arap ortakları var ve Mısır ile müttefik durumdayız. Bu, terörün bitirilmesi konusunda herkesin birlikte hareket etmesi gerektiği anlamına geliyor.
10 yıl sonra Ortadoğu'da ne göreceğiz?
Şu anda gördüğümüz savaşların tümü sona ermiş olacak. Ülkelerde değişim olacak, farklı yanlarını göreceğiz. Ama ben sivil toplum örgütlerinin gelecekte asıl oyuncular olacağını düşünüyorum. Neden mi? Genç kuşak, 10 yıl sonra sivil toplum örgütlerini oluşturacak ve bu genç kuşak, şu anda; zeki ve teknolojiyle yakın temas içerisinde. Bu da onun nedeni.
Trump ile dış politikaya ilişkin ne konuştunuz?
Bana çok net iki şey söylemişti. İlk olarak, kampanya esnasında, 15 Cumhuriyetçi adayla yarışacağını ancak politikacı olmadığı için bunun zor olacağını söylemişti. Sonrasında en büyük hedefinden bahsetti ve dedi ki: '320 milyon Amerikalının başkanı olarak geleceği temsil etmek istiyorum.'
Trump ile bir anınız var mı?
Onunla tanışmaya gittiğimde, onun aynı anda ne kadar çok işi bir arada yapabildiğini fark ettim. Ben ordayken, Özel Kalem Müdürü de ordaydı. Trump'a imzalaması için dosyalar verdi. Trump, o dosyaları inceleyip imzalarken, aynı anda benimle de Ortadoğu'yu konuştu. Bu arada, Trump benimle konuşurken, Özel Kalem Müdürü'ne, neyi imzaladığını sordu ve Özel Kalem Müdürü de ona, ABD Başkanı oluyorsunuz diye cevap verdi. Tabii ki Trump neyi imzaladığını biliyordu...
ABD'nin askeri kanadıyla siyasi kanadı, Suriye'deki gelişmeler konusunda çok farklı düşünüyor. Bu konudaki görüşünüz nedir?
Çok zor bir soru. Askeriyenin ve politikanın da üstünde bir şey var. Kanunlar... Kanunlara göre PKK bir terör örgütüdür. Askeriyenin şu anda tek bir hedefi var o da DEAŞ'i bitirmek. Askeriye'nin bu politik kararları da Beyaz Saray'da ve Kongre'de alınıyor. Dediğim gibi, DEAŞ bittikten sonra tekrar bir araya gelinir ve konuşulur. Mesela Rusya ile Türkiye'ye bak... Aralarında bir uçak krizi vardı ama şimdi çok iyi dostlar. Kısacası, ABD'nin liderliğinde gördüğüm şey, bölgede barış ve istikrar.
KAYNAK: AKŞAM