Severek evlendiniz, mutlu bir yuvanız var. Bir gün eşiniz size bir tek taş aldı. Buna bir sertifika almak istediniz ve Türkiye Gemoloji Laboratuvarı'na gittiniz. Şok! Taş sentetikmiş... Bu olay yaşandı ve böyle durumlara çok sık rastlanıyor.
Gazete Habertürk'ten Hasan Örnekoğlu'nun haberine göre İstanbul Kalkınma Ajansı'nın desteğiyle 2 yıl önce açılan Türkiye Gemoloji Laboratuvarı, değerli takı ve aksesuvarı inceliyor, sertifikalarına uygunluğunu kontrol ediyor. Ve pek çok dolandırıcılığı ortaya çıkarıyor. Değerli taşların kalite ve fiyatını '4C' kriteri belirliyor. Cut: Kesim. Carat: Ağırlık. Clarity: Berraklık. Color: Renk. Ağırlığı ve parlarlığı direkt etkileyen kesim de fiyatta en önemli kriterlerden. Pırlantanın rengi ne kadar beyaz ve berraksa o kadar kıymetli. Peki mücevherin 4C kriterlerini nereden öğreniyoruz? Kalite onay belgesi sayılan sertifikalardan...
Değerli taşların gerçek değerini detaylı olarak anlatan sertifika, 4C'nin yanında taşın cilalanma kalitesi ve simetrisi gibi özelliklerine de yer veriyor. Pek çok yerli firma kendi hazırladığı kartları sertifika olarak müşterilerine sunsa da uluslararası geçerliliği yok. Taşın büyüklüğü 0.3 karattan büyükse uluslararası geçerli bir sertifika şart. Böylece dünyanın her yerinde satılabilir.
Türkiye Gemoloji Laboratuvarı'nda uzman gözler, bazen bin liralık, bazen fiyat biçilemeyen parçaları inceleyip paha biçiyor. Dava konusu mücevher ve takılar da bu laboratuvardan geçiyor. Vatandaşların aldıkları takıları getirip burada incelettiğini ve gerçek değerini tespit ettirdiğini söyleyen İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Norayr İşler, kuyumcuların verdiği bilgi kartının sertifika olmadığına dikkat çekiyor. Kendilerine gelen her türlü takı için detaylı inceleme yaptıklarını anlatan İşler, örnek olarak bir müşterilerinin getirdiği 5 taş yüzük ve kuyumcu tarafından verilen sertifikayı hatırlatıyor. Kendilerinin hazırladığı sertifika ile kuyumcunun verdiği kart arasında dağlar kadar fark olduğunu belirten İşler, olayı şöyle anlatıyor: "O yüzüğün kuyumcu tarafından yazılan değerlerle fiyatı 3 bin dolar civarı. Bizim incelememizdeyse değerinin en fazla bin 750 dolar olduğu çıktı. Aradaki fark kuyumcunun cebine gidiyor. Bu konuda o kadar çok mağdur var ki!"
Sentetik çıkan tek taş ne mi oldu? Norayr, "Kadın eşinin kendisine sentetik bir yüzük aldığını zannederek çok üzüldü. Ama eşinin de bundan haberi yoktu" diyor. "Adam pırlanta parası ödemiş. Biz devreye girdik ve kuyumcuyla müşteri arasında uzlaşma sağladık. Bu sertifikaları çok küçük fiyatlara veriyoruz."
AYDA 2 BİN ÜRÜN İNCELİYORLAR
Her ay 2 bin kadar ürüne sertifika verdiklerini belirten Norayr İşler, bilirkişi görevi de yürüttüklerini söyledi. Türkiye'den değerli takı alan turistlerin de kandırılabildiğini belirten İşler, satın aldığı bir takının sahte çıktığını kendi ülkesinde öğrenen bir turistin kendilerine ulaştığını, mağduriyetini giderdiklerini aktardı. Türkiye Gemoloji Laboratuvarı'nda uzman olarak görev yapan Ercüment Tandoğan ise kendilerine gelen ürün için 15 dakikada ön rapor hazırlayabildiklerini, detaylı incelemenin 5-6 saat kadar sürdüğünü kaydetti.
EN DEĞERLİ SERTİFİKALAR
Dünyada değerli taşlar için sertifika veren Gemoloji Enstitüleri'nin başında, GIA sertifikası veren Amerika Gemoloji Enstitüsü geliyor. 1931'de kurulan sivil örgüt, 4C kuralının da babası.
Belçikalı HDR Antwerp ve Uluslararası Pırlanta Laboratuvarı (IDL), uluslararası sertifika sunan diğer önemli kuruluşlar. Ayrıca Avrupa Gemoloji Laboratuvarı (EGL), Uluslararası Gemoloji Enstitüsü (IGI) ve Amerikan Gemoloji Derneği Laboratuvarları (AGSL) uluslararası saygınlığı olan ve sertifikaları tüm dünyada geçerli olan kurumlar arasında. Cartier, Tiffany, Bulgari gibi markalarınsa kendi sertifikaları çok itibarlı olduğu için ayrıca sertifika aranmıyor.
KADDAFİ'NİN HANÇERİNİN MAMUT DİŞİ OLDUĞUNU BULAN DA ONLAR
Türkiye Gemoloji Laboratuvarı'nda görevli Ercüment Tandoğan, şimdiye dek yaptığı en ilginç incelemenin 'Kaddafi'nin hançeri' olduğunu söyledi: "Kaçakçılık Şube'den hançer elimize ulaştığında büyük şok yaşadım. Ürünün ne olduğunu ortaya çıkarmamız gerekiyordu. Fildişi olarak biliniyordu ama milyon yıllık mamut dişinden yapıldığını çıkardık."