31 Mart yerel seçimleri sonrasında belediye başkanı olan adaylar mazbatalarını almak için bekliyor. Yeni dönem için seçilen büyükşehir ve il belediye başkanları göreve başlamadan önce mazbatalarını alacaklar. Peki süreç nasıl işliyor? Mazbata, siyasi ya da siyasi olmayan seçimlerde sık sık gündeme geliyor. Arapça kökenli bu kelime, Osmanlı döneminden beri kullanılıyor. Resmî yazışmalarda 'tutanak' olarak adlandırılan kelime, günlük dilde 'mazbata' olarak geçiyor.
MAZBATA NE ZAMAN VERİLİR?
Vekiller, seçildiklerine dair bu belgeyi, il seçim kurullarından alıyorlar.. Belgede il seçim kurulu başkanı ve üyelerinin imzası yer alıyor. Mazbatasını alan vekil Meclis'te kayıt işlemlerini gerçekleştiriyor. Ardından milletvekili olduğuna dair kimlik kartını alıyor. Arapça kökenli bu kelime, Osmanlı'dan beri kullanılıyor. Resmî yazışmalarda 'tutanak' olarak adlandırılan kelime, günlük dilde 'mazbata' şeklinde ifade ediliyor.
MAZBATA NEDİR?
Mazbata, siyasi ya da siyasi olmayan seçimlerde sık sık gündeme geliyor. Arapça kökenli bu kelime, Osmanlı döneminden beri kullanılıyor. Resmî yazışmalarda 'tutanak' olarak adlandırılan kelime, günlük dilde 'mazbata' olarak geçiyor.
Mazbata kelimesi, daha çok genel seçimlerin ardından duyulsa da yalnızca milletvekilleri mazbata almıyor. Cumhurbaşkanı, belediye başkanları, Danıştay, Sayıştay ve Yargıtay üyeliği gibi görevlere seçilenler de mazbata ile göreve başlıyor. Saltanatın kaldırılmasının ardından halife seçilen Abdülmecid Efendi'ye de Büyük Millet Meclisi tarafından mazbata verilmiş. Yeni halifeye mazbatasını, dönemin Kırşehir milletvekili Müfid Efendi başkanlığındaki heyet kırmızı bir atlas kese içinde sunmuş.
MAZBATA ÖRNEĞİ
İşte sıkça merak edilen mazbata örneği
Muhtarlar mazbatayı nasıl alır?
Resmi Gazete'nin 26 Nisan 145 tarihli ve 5991 nolu Bakanlar Kurulu kararlarına göre muhtarlık seçimlerindeki süreç aşağıdaki gibi işliyor.
Resmi Gazete kararları
Madde 24: Oy pusulalarının toplam bakımından seçim defterindeki imza, mühür ve işaretlere uygun olduğu anlaşıldıktan sonra aşağıdaki şekilde sayılmasına başlanır :
A) Yazısı okunmayan pusulalarla seçilenin kim olduğu belli olmayan pusulalar bir tarafa ayrılır.
B) Muhtarlık ve üyelik niteliklerini taşımayan adlar hesaba katılmaz.
C) Muhtarlık için bir kişiden fazla ad yazılmış ise birinciden ve üyelik için (8) kişiden fazla ad yazılmış ise (8) inciden sonrakiler hesaba katılmaz.
D) Seçim pusulalarının sayılması ve sınıflanması bu suretle tamamlandıktan sonra en çok oy kazanandan başlayarak sırasıyla her adayın kaç oy almış olduğu muhtar için ayrı, ihtiyar kurulu üyeleri için de ayrı olmak üzere belirtilir.
E) Eşit oy kazananlardan evli olan, evlilerden yaşı büyük olan, bu da eşit ise çocuğu çok olan üstün tutulur. Çocuk sayısında eşitlik varsa ad çekme yapılarak adı önce çıkan sırada öne geçer.
F) Muhtarlık oylarının sınıflanmasında en çok oy aldığı anlaşılan, muhtarlığa; ve ihtiyar kurulu üyeliği oylarının sınıflanmasında da en çok oy kazanandan başlayarak dört kişi asıl üyeliğe ve dört kişi de yedek üyeliğe ayrılır.
Muhtar mazbatası nasıl ve nereden alınır?
Madde 25 – Oyların sınıflanması yapıldıktan sonra seçim komisyonu tarafından bir mazbata yapılarak yerin en büyük mülkiye memurluğuna verilir. Bu mazbatada:
A) Seçimin başlama ve bitme tarihi,
B) Sandığın ne zaman ve kimlerin önünde açıldığı,
C) Oy pusulalarının kaç tane çıktığı ve seçim defterindeki adların kaç tanesinin karşısına imza veya işaret konulmuş ve kaç adın karşısı boş kalmış olduğu,
Ç) Oy pusulalarından kaç tanesi ne sebeple geçer sayılmadığı,
D) Geçer sayılan oy pusulalarının sınıflanması sonucunda hangi adların en çoktan en aza doğru kaç oy kazandığı (muhtarlık için ayrı, ihtiyar kurulu üyeliği için ayrı),
E) Muhtarlığa, asıl ve yedek üyeliklere kimlerin ayrıldığı,
F) Seçimin kanuna aykırı yapıldığı mahalle halkından biri tarafından haber verilir veya ileri sürülürse bunun neden ibaret olduğu, gösterilir.
Madde 26 – Mahalle muhtarlığı ile ihtiyar kurulu asil ve yedek üyelerinin seçimi il merkezine bağlı yerlerde valinin ve ilçe içindeki yerlerde kaymakamın onamasıyla kesinleşir.
Seçim mazbatası kesinleştikten sonra dosyasında saklanarak tasdikli bir örneği iş gördüğü yerde asılmak üzere muhtara gönderilir. Muhtar ve ihtiyar kurulu seçimlerinde bu tüzük hükümlerine aykırılık olduğu bir ay içinde seçimi onamaya yetkili makamlar yanında ileri sürülebilir. Gerek bu ve gerek (25) inci maddenin (F) fıkrasına göre böyle bir ileri sürme seçim mazbatasında yazılmış bulunduğu halde bu makamlar tarafından soruşturma yapılarak kağıtları mahallenin bağlı bulunduğu ilçe veya il idare kuruluna verilir.
İdare kurulları bu kağıtları inceleyerek en çok bir ay içinde kararını verir. İdare kurullarının verecekleri bu kararlara karşı her hangi bir makama itiraz edilemez. Karar seçimin bozulması yolunda ise en çok bir ay içinde yeniden seçim yapılır. Bunun için yeni bir seçim komisyonu kurulur. Seçimin bozulması seçim komisyonunun yaptığı hatalara dayanıyorsa komisyon hakkında (31) inci maddenin (Ç) fıkrası hükmü uygulanır.
Madde 28 – Seçimi onanmayan muhtarın yerine bir ay içinde bir başkası seçilir ve seçimi onanmayan üyelerin yerine kendilerinden sonra oy kazanmış olan yedek üyelerden biri getirilir. Yedek üyelerden de bir veya bir kaçının seçimi onanmamak suretiyle asıl üyeliğe getirilecek yedek üye kalmazsa bir ay içinde boş üyelik sayısınca asıl ve tam sayıda da yedek üye seçimi yapılır. Madde 29 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulları görevlerini yapmadıklarında vali veya kaymakamlar kendilerine yazılı uyarıda bulunurlar. Bu uyarıya aldırmayarak direnenlerin işten eli çektirilerek yerlerine – varsa – geri kalan üyelerden vekil tayin olunur.
İşten el çektirilenler hakkındaki kağıtlar en kısa bir zamanda idare kurulunca incelenerek verilecek karara göre ya görevlerine yeniden başlattırılır veya görevlerine son verilir.
Madde 30 – Muhtarlık ölüm, çekilme, vazifeden çıkarılma, seçimin onanmaması, 45 günden fazla askere alınma gibi sebeplerle veya her hangi başka bir şekilde boş kalırsa, yenisi seçilinceye kadar vali veya kaymakam mahalle ihtiyar kurulu üyelerinden birini muhtarlık görevlerini yapmaya yetkili kılar. Mahalle ihtiyar kurulu üyeliğinde boş yer olursa bu yer yedek üye ile doldurulur. Yedek üye kalmamış bulunursa boşluk sayısınca yeniden seçim yapılır. Yeni seçimler bir ay içinde yapılır.
MAZBATASINI ALAN BELEDİYE BAŞKANLARI KİMLER?
YOZGAT
Yozgat Belediye Başkanlığına seçilen Kazım Arslan, mazbatasını alarak göreve başladı.
TOKAT
AK Parti'den Tokat Belediye Başkanlığına seçilen Eyüp Eroğlu, mazbatasını aldı.
CEYLANPINAR
Ceylanpınar Belediye Başkanlığına seçilen Menderes Atilla, mazbatasını aldı.
EDREMİT
Balıkesir'in Edremit ilçesinde 2014 Mahalli İdareler Seçimleri'ni resmi sonuçlara göre CHP adayı Kamil Saka kazandı.
ANTALYA
Antalya'da seçim kazanan CHP'li iki yeni belediye başkanı Turgay Genç ile Ümit Uysal, mazbatalarını aldı.
BARTIN
MHP'den Belediye Başkanı seçilen Cemal Akın, mazbatasını aldı.
SİNOP
CHP'den yeniden Sinop Belediye Başkanı seçilen Baki Ergül, mazbatasını aldı.
ELAZIĞ
30 Mart yerel seçimlerde AK Parti'den Elazığ Belediye Başkanı seçilen Mücahit Yanılmaz ve meclis üyeleri bugün mazbatasını aldı.
BİTLİS
30 Mart yerel seçimlerinde BDP'den Bitlis Belediye Başkanlığına seçilen Hüseyin Olan ve Eşbakan Nevin Daşdemir Dağkıran, mazbatalarını aldı.
UŞAK
AK Parti'den Uşak Belediye Başkanlığına seçilen Nurullah Cahan, mazbatasını aldı.