1 Mayıs yarın kamu kurumları devlet daireleri tatil mi? 1 Mayıs'ta hangi kurumlar tatil olur? 1 Mayıs'ta özel sektör tatil mi? Bu yıl 1 Mayıs Çarşamba gününe denk geliyor. Okullar ve işyerleri için iş günü olduğundan dolayı milyonlarca insan 1 Mayıs tatil mi diye merak ediyor. Peki, 1 Mayıs resmi tatil mi? 1 Mayıs hangi kurumlarda tatil olacak? Lise ve üniversiteler 1 Mayıs'ta tatil olacak mı? 1 Mayıs İşçi Bayramı'nın tarihçesi nedir? Cevaplar haberimizde... Özel sektör 29 Ekim dışındaki günlerde parasını ödemek ve rızasını almak koşuluyla işçi çalıştırabilir. Görüldüğü üzere sadece 29 Ekim günleri işyerlerinin kapatılması zorunludur, ama diğer tatil günlerinde özel sektör işyerleri işçi çalıştırabilir.
1 MAYIS RESMİ TATİL Mİ?
22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
1 MAYIS NOTERLER AÇIK MI?
Noterler alım satım işlemleri başta olmak üzre birçok resmi işi gerçekleştirmemizde yardımcı oluyor. Noterler 1 Mayıs'ta hizmet vermeyecek. Noter işlemlerinizi 2 Mayıs'ta yapabilirsiniz.
1 MAYIS BANKALAR ÇALIŞIYOR MU?
1 Mayıs Emek ve ayanışma Günü'nde bankalar kapalı olacak. Kamu bankaları gibi özel bankalar da işlemlerini 2 Mayıs'tan itibaren yapacak. Bankamatikler ise aktif olacak.
1 MAYIS'TA HANGİ İŞYERİ VE KAMU URUMLARI TATİL?
1 Mayıs'ta PTT şubeleri çalışmayacak, ancak kargo firmalarının bazı şubeleri firmalara göre değişiklik göstererek açık olabilecek. 1 Mayıs'ta kargo işlemlerinizi gerçekleştirmek için öncesinde kargo firmanızı aramanız işlerinizi kolaylaştıracaktır. Resmi tatil olduğundan dolayı bankalar da hizmet veremeyecek, EFT işlemleriniz bir gün sonra yapılabilecek.
LİSE VE ÜNİVERSİTELER 1 MAYIS'TA TATİL YAPACAK MI?
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü nedeniyle okullarda eğitime ara veriliyor. Öğrenciler 1 Mayıs Çarşamba günü idari izinli olacaklar. Eğitim 2 Mayıs Perşembe günü devam edecek.
28 YIL SONRA TEKRAR RESMİ TATİL OLDU
Milli Güvenlik Konseyi'nce 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 28 yıl sonra Nisan 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi.
1 MAYIS ÖZEL SEKTÖRE TATİL Mİ?
Özel sektör 29 Ekim dışındaki günlerde parasını ödemek ve rızasını almak koşuluyla işçi çalıştırabilir. Görüldüğü üzere sadece 29 Ekim günleri işyerlerinin kapatılması zorunludur, ama diğer tatil günlerinde özel sektör işyerleri işçi çalıştırabilir.
Tabii fazla mesai ve tatil-bayram ücreti ödemek kaydıyla. İşçinin çalışması ise kendi rızasına bağlıdır.Madde 47 Bu kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir."Her iki madde birlikte değerlendirildiğinde de; işçi çalışmasa bile genel tatil ve bayram için bir günlük yevmiyesini alır. Ayrıca bir de çalıştırılırsa bir yevmiye daha alır.
1 MAYIS NEDEN KUTLANIYOR?
İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.
1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Şikago'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil'de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, 'Böylece ön yargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştı.
Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı.
Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü " olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.
Zamanla 8 saatlik işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs'ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır.
1 MAYIS DÜNYADA NASIL KUTLANMAYA BAŞLADI
İşçi Bayramı'na uzanan sürecin ilk adımının 1856 yılında Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri çalışma saatlerinin azaltılması için başlattığı protestolara kadar dayanıyor. Ancak bu protestolar tarihte, ABD'nin Chicago kentinde işçilerin 1 Mayıs 1886'dan itibaren iş gününün 8 saat olması için başlattığı mücadelenin, 1889'da Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın Paris Kongresi'nde "işçilerin ortak bayramı" olarak kabul edilmesine kadar uzanıyor. Amerikalı işçilerin, 8 saatlik iş gününü kabul ettirmek için mücadelesi 1884'te başladı. Chicago'da, Trade-Unions (İşçi Birliği) Kongresi de 1 Mayıs 1886'dan itibaren normal iş gününün 8 saat olarak belirlenmesini kararlaştırdı. 1 Mayıs 1886'da ABD'nin büyük kentlerinde beş binden fazla grev ilan edildi. Polisle grevciler arasında çıkan çatışmalarda bir işçi öldü, çok sayıda işçi yaralandı. 3 gün süren gösteriler sonrasında sendikacılardan dördü idam, dördü ağır hapis cezasına çarptırıldı. Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889 Paris Kongresi'nde (II. Enternasyonalin 1. kongresi),işçilerin dayanışmaları amacıyla yılda bir günün ortak bayram ilan edilmesi benimsendi. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün ''1 Mayıs'' olarak belirlendi.
TÜRKİYE'DE 1 MAYIS NE ZAMAN KUTLANMAYA BAŞLADI?
Dünyada 1890'lı yıllara uzanan İşçi Bayramı, tarihi kaynaklara göre, Osmanlı Devleti'nde ilk kez 1911'de kutlandı. Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçileri Türk tarihinde ilk kutlayanlar arasına girdi. İstanbul'da ise ilk kez 1912 yılında kutlandığı bilgisi kaynaklarda yer aldı. Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşları'nın ardından 1 Mayıs uzun bir aradan sonra ilk kez 1921'de kutlandı. Türkiye Sosyalist Fırkasının (TSF) çağrısı üzerine İstanbul işçileri mayısın birinci pazar günü tatil yaptı. TSF merkezindeki bayramlaşmadan sonra partinin Genel Başkanı Hüseyin Hilmi Bey ve üç delege, sadrazamı ziyaret etti. Ankara'da da Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, 1 Mayıs 1922'de işçi bayramı kutlandı. 1 Mayıs 1923'te de ilk kez "resmi" olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı. Ancak, 1924 yılında "kitlesel" 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı. Ardından 1925 yılında çıkarılan "Takrir-i Sükun" yasasıyla kutlamalar 1935 yılına kadar yasaklandı. Cumhuriyet'in ilanından sonra 27 Mayıs 1935 tarihli "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun" ile 1 Mayıs "Bahar Bayramı" olarak kabul edildi. Büyük ölçekli kutlamaların yaşanmadığı Türkiye'de 1 Mayıs yaklaşık 50 yıl aradan sonra tekrar ısındı. İlk açık 1 Mayıs kutlaması, 1975 yılında İstanbul Tepebaşı'nda bir gazinoda yapıldı. 1976 yılında ise Taksim Meydanı'nda Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyon'u (DİSK),geniş kapsamlı bir kutlama tertip etti.
