Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) bugün görüşülen önemli konulardan birisi de yeni askerlik sistemi. Şimdi birçok kişi Meclis'ten gelecek haberlere gözünü çevirdi. 130 bin asker, terhis olmak için bu yasanın çıkmasını bekliyor. Bedelli askerlik 240 bin gösterge rakamının memur katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak bedel miktarı Bakanlık tarafından belirlenecek. Peki, bedelli askerlik nasıl olacak, yaş sınırı kalkıyor mu? Bedelli askerlik ücreti ne kadar olacak? İşte yeni sistemle ilgili öne çıkan detaylar...
BEDELLİ ASKERLİK KONTENJANI
Kamuoyunda sistem üzerindeki tartışma konularından biri de bedelli askerlik kontenjanı. Silah altına alınabilecek durumda şu anda 2 milyon 200 bin yükümlü bulunuyor. Silah altına alınamayanlar arasında en büyük grubu 1 milyon 600 bin kişi ile öğrenim nedeniyle erteleyenler oluşturuyor. Bu arada mevcut sistemde her sene yaklaşık 700 bin genç, 20 yaşını doldurarak askerliğe elverişli hale geliyor. TSK'nın yıllık asker ihtiyacı 420 bin civarında seyrederken, yoklama ve bakaya durumunda yaklaşık 500 bin kişi bulunuyor.
31 bin TL karşılığında yapılacak bedelli için 145 bin kişilik kontenjan ayrıldı. Kontenjanın üzerinde başvuru olması durumunda kura çekimi yapılacak. MHP teklife ilişkin "bedelli askerlik kura çekiminde 27 yaşını bitirenlere öncelik tanınsın" önerisini gündeme getirirken, yükümlüler ise bedelli kontenjanının arttırılmasını istiyor.
YENİ BEDELLİ ASKERLİK NASIL OLACAK?
Bedelli askerlik 240 bin gösterge rakamının memur katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak bedel miktarı Bakanlık tarafından belirlenecek. Bedelli askerlik konusunda, 40 bin gösterge asteğmen maaşına tekabül ediyor, asteğmen maaşı da bugün itibarıyla aşağı yukarı 5 bin küsur lira. Dolayısıyla 6 aylık asteğmen maaşından bahsediyoruz. Bedelli 31 bin lira, dövizle askerlik ise bunun avro karşılığı olacak. Bedelli askerlik eğitim süresi 1 ay olacak. Öğretmenler temel eğitimlerinden sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrine verilecek. Emniyet hizmetleri sınıfına mensup personel ile polis eğitim ve öğretim kurumlarında öğrenim görenler veya bu kurumların giriş sınavlarını kazananlar askerlik hizmetini yapmamış olanların askerlik işlemleri ertelenecek. Jandarma ve Sahil Güvenlik mensuplarının askerlik hizmetleri ertelenecek. Tabiplerin askerlik hizmetine ilişkin eğitimlerinden sonra Sağlık Bakanlığı emrine verilecek. Yurtdışında üç yıl çalışanlar dövizle askerlikten yararlanabilecek.
BEDELLİ ASKERLİK ÜCRETİ NE KADAR?
Bedelli askerlik düzenlemesinden ise yaş gözetmeksizin isteyen her Türk genci yararlanabilecek. Tüm askerler için geçerli olan bir aylık zorunlu eğitim bedelli askerler için de geçerli olacak. Yeni askerlik sisteminde uygulanacak bedelli askerlik ücreti 31 bin 343 lira olarak belirlendi. Bu miktar altı ayda bir memur maaşına gelen zam oranında artacak.
ASKERLİK TECİL SÜRESİ DEĞİŞİYOR
Bedelli askerlik için eğitim durumlarına göre yükümlülerin tecil süreleri dikkate alınacak. Tecil sürelerinin bitiminde askerlik hizmetine başlamayarak 'bakaya' kalanlar ya da asker kaçağı konumuna düşenler, bedelli askerlik kapsamı dışında tutulacak. 2019 yılı itibariyle tecil süreleri;
- Lise eğitimi için 22 yaş
- Meslek liseleri için 25 yaş
- Meslek yüksekokulları ve lisans eğitimi için 28 yaş
- Lisanüstü eğitim için 32 yaş
- Doktora ve tıp eğitimi için 35 yaş
- Sporcular için 35 yaşa kadar olabilecek.
ASKERLER ERKEN TERHİS OLACAK MI?
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, TBMM Başkanlığına sundukları yeni askerlik sistemine ilişkin kanun teklifine göre askerliğin 6 aya düşürüleceğini, bu süreyi dolduranların kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren terhis olma imkanına kavuşacağını söyledi.
Açıklamasının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Muş, bir gazetecinin, "Şu anda askerde olanlar yararlanacak mı?" sorusu üzerine, "Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 6 ayı dolduranlar terhis olabilecekler." yanıtını verdi. Muş, isterlerse bu kişilerin 6 ay daha görev yapabileceğini istemezlerse de terhis olabileceğini söyledi.
Kanun yürürlüğe girdiğinde kaç kişinin terhis olacağının sorulması üzerine Muş, bunun planlamasını Genelkurmay Başkanlığının yaptığını belirterek, gerekli açıklamaları onların yapacağını ifade etti.
O KİŞİLER BEDELLİ ASKERLİK YAPAMAYACAK!
- Askerlik süresi 6 ay, temel askerlik eğitimi süresi 1 ay olacak. Lise mezunu ve altı gençler 1 ay temel askerlikten sonra, 5 ay kıta görevi yapacak. 6 ayın sonunda isterlerse terhis olacaklar ya da sözleşmeli olarak maaşlı 6 ay daha askerlik yapabilecekler. Sözleşmeli er-erbaş, uzman çavuş rütbesiyle orduda devam edebilecek.
- Meslek yüksek okulu mezunları yedek astsubay olarak istihdam edilecek. 2 ay eğitimin ardından 10 ay maaş alacak. 12 ayı tamamladıktan sonra isterse terhis olabilecek. Şartları uygunsa, astsubaylığa geçebilecek.
- Lisans ve lisansüstü eğitimliler yedek subay olacak. 2 ay eğitimden sonra 10 ay kıtalarda maaşlı görev yapacaklar. Ama isterlerse ihtiyaca göre subaylığa geçebilecekler.
- Zorunlu askerliğini tamamladıktan sonra 6 ay daha devam etmek isteyenlere asgari ücret tutarında maaş ödenecek.
- Bedelli uygulaması kalıcı hale gelecek. Bedelli ücreti 31 bin TL olacak. Parti içinde 31 bin TL'lik ücretin düşürülmesi seçeneğinin de tartışıldığı ancak kabul görmediği öğrenildi.
- Yeni sistemde erteleme süreleri lise eğitimi için 22 yaş, meslek liseleri için 25 yaş, meslek yüksek okulu ve lisans eğitimi için 29 yaş, lisansüstü eğitim için 32 yaş, sporcular, doktora ve tıp eğitimi için de 35 yaş olacak. Bu erteleme yaş hadleri, bedelli için de kıstas oluşturacak. Erteleme yaş sınırını aşanlar bedelli askerlik yapamayacak.
BEDELLİ ASKERLİKTE YAŞ SINIRI KALKIYOR MU?
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, son şekli verilen yeni askerlik sistemiyle ilgili Başkan Erdoğan'a ayrıntılı sunum yaptı.
Akar, bir süredir hazırlıkları süren yeni askerlik sistemin son şeklini başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere MYK üyelerine ve AK Parti kurmaylarına anlattı. Toplantıya Ankara'da bulunan bazı MYK üyeleri ve grup başkanvekilleri katıldı. Askerlik sisteminin tüm ayrıntılarıyla değerlendirildiği toplantı yaklaşık 1.5 saat sürdü. Beştepe'de ele alınan yeni askerlik sistemine ilişkin düzenlemenin Erdoğan'ın onayının ardından önümüzdeki günlerde Meclis'e sevk edilerek 23 Haziran seçimi öncesinde yasalaşması bekleniyor. Toplantıda 23 Haziran'da yenilenecek olan İstanbul seçimlerine dönük çalışmalarla, kampanya döneminde atılacak adımların da değerlendirildiği ifade ediliyor.