İstanbul Emniyet Müdürü Dr. Mustafa Çalışkan, 15 Temmuz darbe girişiminde yaşananları anlattı.
Mustafa Çalışkan'ın sorularımıza verdiği cevaplar şöyle:
- 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, darbeciler tarafından işgal edilen 27 noktadan biriydi. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne gitmenizin anlamı neydi?
"15 Temmuz Şehitler Köprüsü olayın başlangıcıydı. Beylerbeyi'nde görevli polislerin silahlarını almaya çalışan askerlerden bahsedildi. Hem köprünün tek taraflı kapatılması hem de polislerin silahlarını almaya çalışan asker konusundan dolayı olayı ciddiye aldım ve hızlı bir şekilde köprüye hakaret ettim."
"EŞİMİ VE ÇOCUKLARIMI 3-4 SAAT SONRA HATIRLADIM"
- Darbe girişimini eşiniz ve çocuklarınıza söylediniz mi?
"Darbe ile ilgili köprüye geçtikten sonra oradaki ciddiyeti ve aynı anda çok yerle irtibat kurmak zorunluluğundan dolayı eşimi ve çocuklarımı 3-4 saat sonra hatırladım ve bir arkadaşıma onları bulundukları yerden almasını ve uygun bir yere götürmesini istedim."
"HEM SAĞLIKLI İLETİŞİM VE BİLGİLENDİRME, HEM DE HIZLI KARAR ALMA SAĞLANDI"
- 15 Temmuz darbe girişimi başladığında dönemin 1. Ordu Komutanı Ümit Dündar ve dönemin İstanbul Valisi Vasip Şahin'le, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nde buluştunuz. Bu buluşma darbe girişimini nasıl etkiledi?
"Şehri yöneten üç kişinin köprüde buluşması ve değerlendirme yapması çok faydalı oldu. Hem sağlıklı iletişim ve bilgilendirme, hem de hızlı karar alma konusunda faydalı oldu. Valimizin ilgili yerleri bilgilendirmesi, komutanımızın canlı yayınla Türkiye'ye seslenmesi ve diğer talimatları kalkışmanın başarısız olmasında çok önemli etkileri olmuştur."
"EMRİ ALIRSANIZ ÇOK DAHA ÖZ GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE GÖREVİNİZİ YAPARSINIZ"
- Telsiz konuşmaları polisin direnişini nasıl etkiledi?
"15 Temmuz darbe girişiminde saat:22.29'da telsiz anonsu gerçekten şok etkisi yapmış ve ilk etapta ne yapacağına karar veremeyen yüzlerce rütbeli ve binlerce polis bu anonsla olayın mahiyetini öğrenmiş, il emniyet müdürünün sevk ve idaresini hissetmiş, nasıl davranılacağı konusunda tereddütten kurtulmuştur. Yaşanan olay günlük yaşantıya uymayan, tankın, helikopterin, uçağın kullanıldığı bir kalkışmada emir alınmadan bir refleks göstermek çok da kolay değildir. Emri alırsanız çok daha özgüvenli bir şekilde görevinizi yaparsınız.
"GERÇEKTEN ÇOK ZOR FAKAT İŞİN DOĞASI GEREĞİ KAÇINILMAZ DURUM"
- Maiyetinize ölüm emri vermek nasıl bir duygu?
"Canınız, ciğeriniz, kardeşiniz, evladınız olan maiyetinize gerekirse ölün ama bulunduğunuz yeri terk etmeyin, ne pahasına olursa olsun şu görev yapın emrini vermek gerçekten çok zor fakat işin doğası gereği kaçınılmaz durum. Güzel olan meslektaşlarının bu emirleri hiç düşünmeden yapmasıdır."
"SAVAŞTA DAHİ 200-300 METRE MESAFEYE TANKLA ATEŞ EDİLMEZ"
- Köprüdeki darbeci askerlerin tank atışı yapması nasıl izah edilmeli?
"Köprüde halkın ve bizim üzerimize uzun namlulu silahlarla, uçaksavarlarla defalarca saatlerce ateş açıldı. Vicdanını kaybetmiş, şuursuz güruha acımasızca saldırmaları yönünde telkin ve talimatlar verilmiş, savaşta dahi 200-300 metre mesafeye tankla ateş edilmez. Bu hainler bunu dört defa yaptılar. O köprüde 34 vatandaşımız içinde yakın korumam Münir Alkan da var, şehit oldular. Binin üzerinde insan yaralandı. Tam bir vahşetti."
"YAVUZ TÜRGENCİ PAŞA VE YENER ÜLGÜTOL'ÜN KAHRAMANLIKLARI UNUTULMAZ"
- Köprüde tanıştığınız ve daha sonra "Komutanım, sabah dört buçuk, beşe kadar size de güvenemedim" dediğiniz tümgeneral kimdi?
"Sabah belli vakte kadar 'Size de güvenemedim' dediğim komutanımız o zaman tümgeneral olan, şu anda korgeneral olan Yavuz Türgenci paşaydı. Darbenin İstanbul'da başarısız olmasında Türgenci paşanın katkıları çoktur. İstanbul'da Selimiye Kışlası'ndan yöneten tuğgenerali ve diğer üst düzey rütbelileri bizzat teslim alan kişidir. Yavuz Türgenci Paşa ve Emniyet Müdür Yardımcısı (o tarihte) Yener Ülgütol darbecilerin derdest edilmesinde çok büyük emek vermişler, risk almışlardır. Kahramanlıkları unutulmaz."
"ALLAH-U EKBER SEDALARI MANEVİ BİR ENERJİ SAĞLADI"
- Darbe girişimi sırasında camilerden sela okunması fikri nasıl doğdu?
"Sela konusu benim iki yardımcım Ahmet Metin Turanlı ve Mehmet Çatal tarafından düşünülmüş, İl Müftümüze durum izah edilmiş ancak yetkinin Diyanet İşleri Başkanımızda denilmesi üzerine uygun kanallardan Diyanet İşleri Başkanımıza ulaşılmış, kendileri de bu talimatı vermişlerdir. Birçok kişinin zaman zaman umutsuzluğa düştü, çaresizlik hissettiği bir zamanda Allah-u Ekber sedaları manevi bir enerji sağlamış. Herkesin özgüveni arttırmış, yapılan için vatan savunması olduğunu hissettirmiştir. Sala ile yapılan davete katılım da hızlı olmuş, yurdun her tarafı Allah-u Ekber sesleriyle dolmuştur."
"ASKERLERİN ELLERİNİ KALDIRMASI BU İŞİN BİTTİĞİNİ HİSSETTİRMİŞTİR"
- Darbe girişimi ne zaman kırıldı?
"Darbenin kırıldığı an köprüdeki askerlerin ellerini kaldırması ve canlı bir şekilde televizyonlarda yayınlanmasıyla bu işin bittiğini hissettirmiştir. Sabah saat 06.30 sularında askerler topluca teslim olmuşlar. Bu da yurdun her tarafını etkilemiştir."
"BİR POLİS YÜZÜNE TÜKÜRMEK İSTEDİ ENGELLEDİM"
- Darbecilere kötü muamelede bulunulduğu iddia ediliyor. Bu iddia doğru mu?
"Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı olacak tuğgenerali halka hissettirmeden zırhlı araçla olay yerinden aldık. Araca bindiğimizde bir polis bu kişinin yüzüne tükürmek istedi. Kesinlikle böyle bir şey yapılmayacağını, hakaret, darp gibi hiçbir yola başvurulmayacağını emrettim. Aynı arabada bu kişiye 'Siz bunların hepsini hak ettiniz ancak biz kanunları uygulayacağız ve sizi cumhuriyet savcılarına ve hakimlerine teslim edeceğiz' dedim.
"SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZA FETÖ DARBESİ OLDUĞUNU SÖYLEDİM"
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la 15 Temmuz darbe girişimi gecesi neler konuştunuz?
"Sayın Cumhurbaşkanımızla birkaç telefon görüşmesi oldu. İlk aradığında durumu sordu, biz de bir FETÖ darbesi olduğunu, halkın üzerine ateş açtıklarını, bizlerin de halkın yanında onlara karşı gerekeni yaptığımızı anlattım. İlerleyen saatlerde Atatürk Havalimanı ve kule ile ilgili konuşmalarımız oldu. Her konuşmadan, sesinden ve talimatlarından güç aldık, özgüvenimiz arttı."
"ROBOT GİBİ OLMALARI, KORKAKÇA DAVRANMALARI…"
- Darbe girişimini FETÖ'nün gerçekleştirdiğinizi nasıl anladınız?
"FETÖ'cü olmayan askerlerin duruşu çok büyük ipucu verdi. Bu işi yapabilecek olan ve kapasitesi olan grup da bunlardı. Yine acımasız davranmaları, robot gibi olmaları, korkakça davranmaları hep bu grubun bildiğimiz davranış şekliydi."
- Darbe girişimi gecesi kaç kişi şahsınızı aradı?
"Darbe günü 24 saatlik sürede iki telefonuma gelen çağrı ve benim aramalarım dahil bin çağrı oldu. Bunların bir kısmına hiç cevap vermedim."
"WHATSAPP GRUBU ÇOK CİDDİ BİR ADLİ DELİL"
- İstanbul Emniyeti'nin darbeci bir askerin "WhatsApp grubunu ele geçirmesi darbenin önlenmesinde büyük katkı sağladığı ifade ediliyor…
"Darbeci yarbayın telefonu alınınca çok az şarjı olan telefon hızlıca şarj edilip burada yer alan WhatsApp grubunun İstanbul'daki darbeyi yöneten grup olduğu anlaşılmış. Bu grubun 1. Ordu Komutanı'nı gözaltına almak, İstanbul Emniyet Müdürü'nü tutuklamak, tankları, helikopterleri sevk etmek, il dışı ve Ankara'yla iletişimi sağlamak gibi fonksiyonu olduğunu gördük. Olayla ilgili yorum yapabilmemizi, tedbirler almamızı ve bu kişilerin morallerini bozmamızı sağladı. Aynı zaman da çok ciddi bir adli delil oldu."
"BENİM KAVGAM 35 SENEDEN BU YANA SÜRÜYOR"
- Bu yapıyı ne zaman fark ettiniz?
"Fetullahçı yapıyı fark ettiğim tarih 1984. 80 ve 90'lı yıllar boyunca hissetmemin ilerisinde çilesini çektim, eziyetini gördüm, benim kavgam 35 seneden bu yana süren, aralıksız devam eden kavgadır."
"BİR TANE DUTY FREE SHOP'TAN BİR PARFÜM ALINMADI"
- Darbe girişimde yağmalama hadisesi yaşandı mı?
"15 Temmuz darbesinde yağma, saldırı gibi şeyler yaşanmadı. Olayların olduğu yerlerdeki hareketlilik haricinde şehirde yaşayan yabancılara, onların ibadethanelerine, şirketlerine yönelik hiçbir şey olmadı. Havalimanlarına, binlerce insan girdi çıktı. Bir tane Duty Free Shop'tan bir parfüm alınmadı. Yine gözaltına alınan asker kişilerin hiçbirine kötü muamele yapılmadı. Binlerce silaha el konuldu, bir tane silah kaybolmadı."
"FETÖ, MASONİK YAPILANMA…"
- FETÖ'yü nasıl tanımlıyorsunuz?
FETÖ amaç için her şeye meşru diyen, kökü burada gibi gözüken ancak beynini ve değerlerini satmış, istihbarat örgütü mantığıyla yetiştirilen, İslam'ın, Türklüğün ve mazlumların düşmanı, dünyayı yönetenlerin kurduğu, beslediği, koruduğu masonik yapılanmadır.
- İstanbul'da kaç polis ihraç edildi?
"2 bin 452 polis ihraç edildi."
"DAHA ÖNCEKİ DARBELERDE ÇOK SİLİK VE GÖREVİNİ HAKKIYLA YAPMADILAR"
- 15 Temmuz'da görevini yapan kurumları sayabilir misiniz?
"15 Temmuz'da polis, adliye, basının bir kısmı, siyasilerin bir kısmı, askerlerin bir kısmı, belediyeler, Diyanet, sivil toplum kuruluşları büyük oranda üzerlerine düşeni yaptılar. Adliye, polis, basın, siyasiler ve STK'lar daha önceki darbelerde çok silik ve görevini hakkıyla yapmamışlardır. 15 Temmuz bu manada diğer darbelerden farklıdır."
KENAN KIRAN / SABAH