Ordu Yardımlaşma Kurumu'nun (OYAK) sahibi olduğu Ataer Holding'in İngiliz çelik şirketi British Steel'e verdiği teklif tam bir bilmeceye dönüştü. Mayıs ayında iflas bayrağı çeken, üç yıl önce 1 sterline Greybull Capital'e devredilen şirketi satın almak için OYAK'ın ne kadarlık ödeme yapacağı tartışma konusu oldu.
FİYAT AÇIKLAMADILAR
OYAK birkaç gün önce İngiltere, Fransa ve Hollanda'da üretim faaliyetleri bulunan British Steel'i satın almak için İngiliz çelik şirketiyle ön anlaşmaya vardığını açıkladı. Açıklamada, detay inceleme sürecinin ekimde tamamlanacağı bildirildi. British Steel'i almak için başta Avrupalı üreticiler olmak üzere dünya genelinden yaklaşık 80 çelik üreticisinin talip olduğu belirtildi. Ancak açıklamada şirkete ne bedel ödendiğine yer verilmedi.
İLK DEVİR HİNTLİLERE
British Steel 1967'de İngiltere'de kurulan tren rayları ve filmaşin üreten bir şirket... 1999'da Hollanda merkezli çelik şirketi Koninklijke Hoogovens ile birleşti. Bu birleşmeden, Corus adında yeni bir şirket doğdu. Hindistanlı demir çelik üreticisi Tata Steel, Corus'u 2007'de 12 milyar dolara satın aldı. 2010'da Tata Steel markası altında yeniden yapılandırdı. Hintliler şirketi yönetemeyince şirket kan kaybetti, o dönemde taliplisi çıkmayınca iflasa sürüklendi.
BEDAVAYA ALDILAR
Bu kez batık Tata Steel'i almak için 'akbaba fon' olarak bilinen Greybull Capital devreye girdi. Haziran 2016'da Greybull Capital, Tata Steel'i sadece 1 sterline satın alarak şirketin adını yeniden British Steel'e çevirdi. Anlaşmayı yaparken firmaya 400 milyon poundluk yatırım yapma sözü verdi. Fakat gerekli fonlamayı yapmadı. İngiliz hükümetiyle de anlaşamayınca British Steel zorunlu tasfiye sürecine girdi. British Steel'in kontrolü resmen İngiltere İflas Kurumu'nun görevlendirdiği memura verildi.
KİM BU AKBABA FONU!
Greybull Capital, 2010'da varlıklı bir Fransız şirket avukatının oğulları Marc ve Nathaniel Meyohas ile İsveç ilaç endüstrisi kralı Lennart Perlhagen'in oğlu Richard Perlhagen tarafından kuruldu. Kamuoyunun 'mirasçılar' dediği grubun şirketi ise 'akbaba fonu' olarak nitelendiriliyordu. Çünkü bu şirket bankadan borç alamadığı için batmak üzere olan yani iflasa sürüklenen şirketleri çok ucuza satın alıp yeniden büyütüp yüksek fiyata satma stratejisiyle ilerliyordu. Lehman Brothers'tan bir bankacının da danışmanlık yaptığı şirket, şaibeli şirket satın almalarıyla gündeme gelmişti. Daha önce Monarch Airlines'ı alan fon 3 yıl içinde şirketin yeniden kötüye gitmesinin önüne geçememişti. Yaklaşık bin 900 kişi işten çıkarılmıştı. My Local adlı süpermarket zinciri ve elektrikli ürün perakendecisi Comet and Riley's bilardo salonlarını alıp batırmıştı.
BREXIT ETKİLEDİ NASIL TOPARLAYACAK?
BRITISH Steel, 2016'da yapılan ve İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılıp ayrılmamasının oylandığı Brexit referandumundan beri özellikle Avrupalı müşterilerinin taleplerinin düşmesinden şikayetçiydi. Şirketin kan kaybetmesinde Çin'in ucuza çelik ihraç etmesi ve İngiliz Sterlini'nin Brexit referandumu sonrası değer kaybetmesi üzerine hammaddelerin maliyetinin yükselmesi gerekçe gösteriliyor. Son dönemde artan enerji fiyatlarının da mayıstaki tasfiye sürecini beraberinde getirdiği belirtiliyor.
İŞTE CEVAP BEKLEYEN SORULAR?
OYAK'ın British Steel operasyonunun bedeli nedir?
OYAK üretimi ikiye katlamak için 900 milyon pound yatırım sözü mü verdi?
Üç yıl önce çelik şirketini bilabedel alan fon çalıştıramamışken OYAK bunu nasıl yapacak?
Türkiye'de şirket satın almaya soğuk bakan OYAK, neden İngiltere'de sonu belli olmayan bir maceraya itildi?
British Steel'i 1 sterline alan Greybull Capital zarar etmiş mi?
OYAK NE KADAR ÖDEDİ?
Şimdi ise Hintliler'in ve fon şirketinin alıp işletemediği British Steel'e OYAK talip oldu. OYAK'ın Ataer Holding üzerinden gerçekleştirdiği ön anlaşmanın detayları kamuoyundan gizlendi. Ataer Holding, borsaya açık olmadığı için Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) anlaşmanın detayları yer almadı. Analistler, OYAK'ın British Steel operasyonunun fizibıl olup olmadığının sorgulanması gerektiğini belirtiyor. Ordu mensuplarının zorunlu üye olduğu, maaşlarından kesinti yapılan askerlerin OYAK'ın yeni yatırımına ne tepki vereceği de merak konusu...