Türkiye ve Rusya arasında Suriye'nin güneyinde oluşturulan güvenli bölge tesisiyle ilgili mutabakata varıldı. Tarihi mutabakatı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Rus mevkidaşı tarihi mutabakatı açıkladı.
İŞTE 10 MADDELİK TARİHİ MUTABAKAT
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin aşağıdaki konularda mutabık kalmışlardır:
1. Her iki taraf Suriye'nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye'nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.
2. Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.
3. Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn'ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.
4. Her iki taraf Adana Anlaşması'nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması'nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.
5. 23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00'den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km'nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.
6. Münbiç ve Tel Rıfat'tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.
7. Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.
8. Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.
9. Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.
10. Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi'nin faaliyetlerini destekleyecektir.
Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı'na, Washington ile varılan mutabakat çerçevesinde verilen 5 günlük aranın dolmasına saatler kala, Rusya'nın Soçi kentinde kritik bir görüşme gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda bir araya geldi.
Yaklaşık 6.5 saat süren başbaşa ve heyetler arası görüşmenin ardından iki lider kameralar karşısına geçti.
PUTİN
Türkiye Cumhurbaşkanı'na davetimi kabul ettiği için müteşekkiriz. Bugün kalabalık bir heyetle Soçi'ye geldi. Fırat'ın doğusundaki durumu da ele almak için burada. Sayın Erdoğan Türkiye'nin amaçlarıyla ilgili detaylı açıklamalar yaptı. Biz Türkiye'nin milli güvenliği için atmak istediği adımları anlayışla karşılıyoruz. Bize göre bölücü tutumlar ve anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu. Önemli olan DAEŞ gibi terör örgütlerin bu durumdan istifade etmemesi. Suriye'de uzun vadeli ve kalıcı bir barışın sağlanması ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duymasıyla gerçekleşebilir. Burada Türkiye ve Suriye arasında karşılıklı saygı olmazsa barış mümkün olmaz. Suriye ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerekiyor. Ancak bu yolla Suriye'nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hak ve hukukları savunulabilir. Sayın Erdoğan'la atacağımız adımları görüştük. Astana formatı garantör ülkeleri Anayasa Komitesi'nin çalışması için titiz bir şekilde çalıştılar. İnsani yardım konusunu da görüştük. Suriyeli göçmenlerin hızlı bir şekilde ülkesine dönmesi gerekiyor. Uluslararası topluma özellikle BM'nin göçmenlerin dönüşünü desteklemesini bekliyoruz. Bu desteği sağlarken herhangi bir şart öne sürmemelidir. Ticaret hacmimizin arttığını görüyoruz. Ulusal paralarla ticareti öngören bir anlaşma imzalandı. Bu da ikili ticaretin artmasına neden olacak. Turistik alandaki işbirliğimiz ve diğer çeşitli işbirliklerimizden de bahsettik. Bu ilişkiler karşılıklı bir şekilde gelişiyor. Çok uzun bir çalışmadan sonra bir karar alındı. Dışişleri Bakanlarımız bu kararı açıklayacaklar. Bu karar çok önemli ve bir dönüm niteliğindedir. Suriye'nin Türkiye'nin sınırında oluşan duruma çözüm niteliğinde bir karardır.
BAŞKAN ERDOĞAN
Özellikle bugünkü görüşmede ana gündemimiz Suriye'de görüşmelerdi. Ekonomi alanında milli paralarla ticaretin artırılması kararını almıştık. S-400'lerle ilgili belirlediğimiz takvim çerçevesinde teslimatlar yapılıyor. Ortak çıkarlar doğrultusunda gayretli çalışmalarımız devam edecek. Savunma sanayii alanında ciddi adımlar atıyoruz. Suriye'de istikrarın tesisi için ciddi çaba harcadık. Ortak çabalarımız neticesinde pek çok önemli karara imza attık. 30 Ekim tarihinde anayasa komitesi ilk kez toplanacak. İdlib gerginlği azaltma bölgesi de yaptığımız görüşmenin gündemindeydi. Türkiye olarak gerek Rus dostlarımızın endişelerinin giderilmesi konusunda çalışmayı sürdüreceğiz. Sayın Başkan ile Barış Pınarı Harekatı'nı ele aldık. Harekatla ilgili kapsamlı bilgi verdik. Ana gaye bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarmaktır. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünü hızlandırmaktır. Bu Suriye'nin toprak bütünlüğünü de garanti altına alacaktır. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yoktur. Bütün adımlarımızı hassasiyetle attık. 4 bin kilometrekarelik alanı terörden temizledik. Bir dönem terör ve çatışma ile anılan Suriye toprakları Türkiye'nin çabalarıyla yendien huzur ve istikrara kavuştu. Bu modeli Suriye'nin kuzeyindeki diğer bölgelere de uygulamak istiyoruz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Barış Pınarı Harekatı'nın bir diğer önemi bunu temin etmektir. Öncelikle 1 milyon ardından bir bu kadar daha Suriyelinin yerleşeceğine inanıyoruz. Uluslararası toplumun katkılarıyla bu planı hayata geçireceğiz. Gönüllü geri dönüşleri hızlandıracak projelerı hızlandıracağız. Bugün tarihi bir mutabakata imza attı. Türkiye ve Rusya ayrılıkçı kimseye izin vermeyecek. 150 saat içinde YPG 30 kilometre dışına çıkarılacak. Süre yarın saat 12.00'de başlayacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı'nın batısı ve doğusunda 10 kilometrede Türkve Rus devriyeleri başlayacaktır. Suriye halkı olarak ülkede istikararın yeniden hakim olması için tüm gücümüzle çalışacağız.
GÖRÜŞMENİN UZAMASI BELLİ BİR SONUCA İŞARETTİR
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Soçi'de gerçekleştirilen ve Suriye'nin kuzeyindeki gelişmeler, Barış Pınarı Harekatı'nın son durumu ve Türkiye ile ABD arasındaki mutabakatının konuşulduğu tarihi zirvede 5 saat geride kaldı. Zirvenin devam etmesiyle ilgili canlı yayınında değerlendirmelerde bulunan A Haber Ankara Temsilcisi Murat Akgün,"Öncelikle şunu söyleyeyim bu kadar uzun süren görüşmelerden olumsuz bir netice çıktığını bugüne kadar ben görmedim. Yani işin uzaması aslında olumsuzluğa değil belli bir sonuca işarettir. Daha önce de ABD heyeti buraya geldiğinde hatırlayacaksınız o zaman da 5 saate yakın görüşmeler oldu ve neticesinde bir sonuç çıktı." dedi.