Elazığ ve Malatya'da yaşanan deprem felaketinin ardından deprem vergileri yine gündeme oturdu. 1999'daki Marmara depreminin ardından çıkarılan yasayla hayatımıza giren kamuoyunda deprem vergisi olarak bilinen Özel İletişim Vergisi'nden (ÖİV) toplanan paraların nereye gittiği merak ediliyor. İşte yanıtı...
GELİR 65 MİLYAR TL
Deprem vergisi, 1999'da yaşanan Marmara depreminden sonra Bülent Ecevit başbakanlığındaki DSP, ANAP, MHP koalisyon hükümeti tarafından 4481 Sayılı Kanun'la hayata geçti. O dönemde deprem için geçici mahiyette bazı ek vergiler konuldu. Cep telefonu konuşmaları ve tesis ücretlerinden alınmak üzere de yüzde 25 oranında Özel İletişim Vergisi (ÖİV) getirildi.
ÖİV'nin uygulama süresi ilk çıkan kanunda 31 Aralık 2000 tarihiydi. Daha sonra iki kez uzatıldı. 2003'te kalıcı hale dönüştürüldü. Kanun kapsamında deprem vergilerinden 2000 yılında 2.6 milyar TL gelir elde edildi. 1999-2003 arasında deprem vergilerinden elde edilen para 7.2 milyar TL. Bunların 4.3 milyar lirası ÖİV dışındaki diğer ek vergilerden elde edildi. ÖİV'den de 1999-2019 arasında 65 milyar TL'ye yakın gelir sağlandı. İlk çıkarıldığında yüzde 25 olarak uygulanan ÖİV, 2018'de yüzde 7.5'e düşürüldü.
80 BİN KALICI KONUT YAPILDI
Deprem vergisi adı altında toplanan paralar, konuttan altyapı yatırımlarına ve kentsel dönüşüm yardımlarına kadar pek çok alana harcanıyor. Türkiye'de 1999'daki iki depremin ardından İstanbul, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Düzce ve Bolu'da 42.587 kalıcı konut, kanalizasyon, yollar, eğitim alanları, hastaneler yapıldı. Bolu, Düzce, İzmit, Yalova, İstanbul, Sakarya'ya depremin olduğu günden bu yana harcanan para 103 milyar TL. Daha sonra yaşanan Van, Kütahya, Bingöl ve Afyon-Dinar depremlerinin ardından TOKİ eliyle 37.734 afet konutu üretildi. 2003-2020 tarihleri arasında yapılan afet konutlarına 7.5 milyar TL harcandı. Böylece 1999'dan bu yana depremzede vatandaşlar için devletin ürettiği kalıcı konut sayısı 80.321 harcanan para da 110 milyar TL oldu.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ!