Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu Sözcüsü Yang Yun, Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkan koronavirüsü ile ilgili sorulara cevap verdi.
Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu Sözcüsü Yang Yun'un sorulara verdiği cevaplar şöyle;
"YENİ TİP KORONAVİRÜSÜN NEDEN OLDUĞU ZATÜRRENİN KAYNAĞI NEDİR?"
"2019 yılı sonlarında, Hubei eyaletinde sebebi bilinmeyen zatürre vakası ortaya çıktıktan sonra Çin Ulusal Sağlık Komisyonu ve Çin Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi araştırma ve mücadele çalışmalarına başladı, 8 Ocak 2020 tarihinde yeni tip koronavirüs söz konusu zatürrenin kaynağı olarak belirlendi. Kaynak araştırması, test sonucu, hastalık durumu ve yeni tip koronavirüse dair edilen bilgilere göre, söz konusu 2019 yılı yeni tip virüsün kaynağı yabani hayvanlar olarak düşünülüyor. Ama hangi hayvandan henüz belli değil.Edilen bilgilere göre söz konusu virüsün ana bulaşma yolu solunum damlacıkları ve yakın temastan meydana geliyor."
"YENİ TİP KORONAVİRÜSÜN NEDEN OLDUĞU ZATÜRRENİN ÖLÜM ORANI VE BULAŞMA ORANI, TABURCU OLAN OLDU MU?"
"Söz konusu virüsün bulaşma gücü çok yüksek. Hastalara göre semptomlar farklı olabiliyor, bazıları sadece ateş ve hafif öksürük ile geçirirken, bazıları da zatürre aşamasında gelişebiyor ve bazı ciddi durumlar ise ölümle sonuçlanabiliyor. Şimdiki duruma göre söz konusu virüsün ölüm oranı yaklaşık yüzde 2 ile yüzde 4 arasında ama sadece başlangıç dönemindeki bir orandan bahsediyoruz. Zamanla bu oranlar değişecektir. Aynı zamanda, bu durum hastalığın ciddi olmadığı anlamına gelmiyor. Sadece tüm hastaların en kötü senaryoyla karşılaşmayacağını açıklamaktadır. Şu an bu virüse karşılık bir anti-virüs ilacı olmadığı için, Çinli bilim insanları yoğun bir şekilde konuyu çözmeye çalışıyor. Çin tarafı, aynı zamanda da Dünya Sağlık Örgütü ile yoğun temaslarda bulunmakta ve uluslararası iş birliği içinde yer almaktadır. Bu dönemde SARS hastalığının tedavisi gibi yeni tip koronavirüse karşı kapsamlı bir tedavi planları formüle edildi, en kısa zaman içinde teşhis reaktifleri, aşısı ve etkin ilaçları geliştirmeye çalışmaktayız. Şu anda tedavi gören hastalardan iyileşip taburcu olanlar da oldu"
"ÇİN HÜKÜMETİ SALGININ YAYILMASINI ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPTI, BAŞKA ÜLKELERE SIÇRAMASINI DURDURMAK İÇİN TEDBİRLER ALDI MI?"
"Çin hükümeti yeni tip koronavirüs zatürre salgınına büyük önem arz ediyor, salgınla mücadele adına, çalışma yönetim grubunu kurdu, kapsamlı bir şekilde salgınla mücadele çalışmalarını güçlendiriyor ve Hubei gibi bölgelere de denetim grubu atadı. Devlet Konseyi bünyesindeki üye makamlar hızla harekete geçti, istişare ve eşgüdüm sağlayarak, birçok çalışmayı yerine getiriyorlar. Temel olarak şu alanlarda çalışmalar oluyor: İlk olarak, hastalığını kaynağını inceleme ve teknik denetimi yapılıyor. Hastalık fark edildikten 1 hafta sonra yeni tip koronavirüs olduğu tespit edildi, bunun ardından tedavi ve acil durum gibi planlar yapıldı, teşhis ilacının geliştirilmesinin ardından, sağlık kuruluşlarına dağıtıldı, sağlık kuruluşlarının tedavi becerileri arttırıldı.
İkinci olarak, Hubei Wuhan'daki salgınla mücadele adına birçok tedbirin yerine getirilmesi sağlanıyor. Ağırlıklı olarak Wuhan'da bu mücadele yürütülüyor. Hızlıca ilgili pazarlar kapatıldı, yabani hayvan ticaretine müdahale edildi. Havalimanı, tren istasyonları gibi Wuhan'daki çıkış yolları kapatıldı. Hem şehir içinde hem de şehir dışında yayılması önleniyor. Merkez sağlık malzemeleri deposundan Wuhan'a maddi yardımlar sağlanıyor, Hubei'deki mücadele çalışmaları için özel olarak 1 milyar yuanlık sermaye ayırıldı. Wuhan'a diğer şehirlerden sağlık çalışanları gönderildi.
Üçüncü olarak, ülke genelinde salgın kontrolü sıkılaştırılıyor. 31 eyalette halk sağlığı acil durumlarına yönelik birinci düzeyde bir müdahaleye başlandı. Mahalli kontrol tedbirleri yapılıp uygulanıyor, sağlık kontrolleri yapılıyor. Etkin mücadele ve kontrol deneyimleri paylaşılıyor, kısa süre içinde hastalığın teşhisi sağlanıyor. Havayolu, demiryolu, kara yolu ya da deniz yollarındaki biletlerin ücretsiz iadesi sağlanıyor ve bölgeye turist girişi yasaklandı. Büyük çaplı organizasyonlar kontrol altına alındı, insanların toplu olarak bir araya gelmesi kısıtlandı. Turizmde, aile içinde, kamusal mekanlarda, toplu ulaşım araçlarında ve evlerde gözlem ve diğer kamusal önlem kılavuzları yayınlandı. Önemli mekanlar, kapalı alanlar ve toplu ulaşım araçlarında, havalandırma, dezenfeksiyon ve sıcaklık ölçümleri gibi tedbirler uygulanıyor, bu şekilde toplu ulaşımlarda salgının yayılmaması için sıkı çalışmalar devam ediyor.
Dördüncü olarak, hastaların tedavisi için büyük çaba sarf ediliyor. Tedavi planları zamanında güncelleniyor. Ülke genelinde bu virüsü tedavi eden hastanelerin listesini yayınladı. Tedaviyi daha da güçlendirerek, ağır hastalar için birebir tedavi yöntemleri uygulanıyor. Ölüm vakaları mümkün olduğu oranda önleniyor. Hastalara maddi yardım sağlanıyor, herhangi bir hastanın maddi yetersizlikten dolayı tedavi görememesi de aynı zamanda önleniyor.
Beşinci olarak, bilimsel araştırma ve geliştirme hızlandırılıyor. Ulusal Ar-Ge uzmanları grubu kuruldu, virüsün kaynağının araştırılması, ilaçların belirlenmesi, Çin tıbbı tedavisi, durumu ağır hastaların tedavisi, aşının araştırılması ve geliştirilmesi gibi alanlarda Ar-Ge çalışmaları yürütülüyor.
Altıncı olarak, toplumun haberdar olmasını sağlıyor. Her gün saat 8'den önce, Ulusal Sağlık Komisyonu tarafından önceki günün salgınla ilgili verileri yayınlanıyor, uzmanların verileri yorumlamaları sağlanıyor ve topluma salgınla mücadele hakkında bilgiler paylaşılıyor.
Salgın ortaya çıktıktan sonra, açık ve şeffaf bir tavırla Dünya Sağlık Örgütü ve ilgili ülkeler ile tam iş birliği ve istişarede bulunduk, bulunuyoruz. Öncelikle DSÖ'ye salgın verilerini ve teknik durumları zamanında paylaştık, kısa zamanda DSÖ'yü yeni tip koronavirüsün ayrım durumları hakkında bilgilendirdik, virüsün gen dizisini paylaştık. Çinli uzmanlar ile DSÖ uzmanları arasında teknik görüşmeler düzenledik, DSÖ uzmanlarını Wuhan'a davet ettik. Bunların dışında, ikili istişarede bulunuyoruz. Japonya, Tayland, Güney Kore ve ABD gibi ülkelerin ilgili sağlık birimleriyle ve Çin'de bulunan misyonlarıyla sıkı iletişim halindeyiz, verileri paylaşıyoruz, şüpheli ve tespit edilen hastaların bilgilerini paylaşıyoruz, zaman açısından yabancı tarafların sorunlarına duyarlılık gösteriyoruz. Hubei gibi eyaletlerin yerel hükümetleri de çeşitli yollar ile yabancı devletlerin Çin'deki misyonlarına ve vatandaşlarına salgın ile ilgili verileri paylaşıyor ve ilgili kontrol hizmetlerini sağlıyor."
"ÇİN HÜKÜMETİ ÇİN'DE BULUNAN YABANCI VATANDAŞLARIN GÜVENLİĞİNİ KORUYABİLİYOR MU, YABANCI DEVLETLERİN KENDİ VATANDAŞLARINI TAHLİYE ETMESİNE KOLAYLIKLAR SAĞLAYACAK MIDIR?"
"Küreselleşme sürecinde her ülkenin kaderi sıkı bir şekilde birbirine bağlıdır. Çin tarafı öteden beri, kamu sağlığına ve uluslararası iş birliğine önem veriyor, açık ve şeffaf prensiple taraflara salgın ile ilgili verileri ve koronavirüsün gen dizisini zamanında paylaşıyor. DSÖ Genel Direktörü son Çin ziyaretinde de Çin tarafının sıkı ve iyi sonuç veren tedbirlerini takdir etti ve DSÖ profesyonel açıdan, aceleci bir tavırla yabancı vatandaşların tahliye edilmesi fikrine katılmadığını açıkladı. Salgının karışık ve ciddi durumlarına karşı, Çin hükümeti diğer ülkelerin gerçekleştirmekte zorluk çekeceği güçlü düzenlemeler yaptı ve bu düzenlemeleri de güçlü bir şekilde yerine getirmeye devam edecek. Sorumlu bir devlet olan Çin, ülkede bulunan yabancı vatandaşlar ile Çin halkı arasında ayrım yapmadan uluslararası sorumluluğunu yerine getirerek yabancı vatandaşların makul oranda isteklerini çözüm getirerek, onların can güvenliğini ve sağlığını korumaya devam edecektir. Çin'in sistemsel avantajları ve daha önceki başarılı tecrübeleri ile, aynı zamanda kuruluşundan bu yana 70 yılda biriktirilen maddi ve bilimsel kaynaklar ile, bu salgınla mücadele savaşını kazanmak için Çin hükümetinin tam kararlılığı, tam güveni ve tam becerisi vardır. Çin tarafı diğer ülkelerle istişarede bulunarak, salgınla mücadeleyle ilgili çalışmalarını yoluna koyacaktır. Eğer yabancı devlet vatandaşlarının tahliye talebi varsa, uluslararası teamüller ve Çin'deki salgınla mücadele düzenlemeleri gereği ilgili ayarlamalar yapılacak ve gerekli yardım ve kolaylıklar tanınacaktır."
"ŞU AN YABANCILAR HALEN ÇİN'E GİREBİLİYOR MU, ÇİN'DE BULUNAN YABANCILAR, SALGIN KONTROLÜ ÇALIŞMALARINA NASIL KATILIYOR?"
"Şu an Wuhan'ın gümrük kapıları ve şehir giriş çıkışı dışında, Çin'in tüm gümrükleri ve vize bölümleri normal bir şekilde çalışmaktadır. Yabancılara yönelik vizesiz transfer politikasında da herhangi bir değişiklik olmadı. Tüm kara, deniz ve hava yolu, dışa açık bir şekilde işlevine devam etmektedir, yabancılar ise geçerli seyahat belgesi veya pasaport ile söz konusu kapılardan giriş çıkış yapabilir. Vatandaşların daha az uluslararası seyahatte bulunmasının, hastalığın önlemesine faydalı olabileceği göz önünde bulundurarak, yabancı vatandaşların da gereğine göre, Çin seyahatlerini yeniden planlamalarını tavsiye ediyoruz. Yurtdışına seyahat etmek zorunda kalan yabancı vatandaşlar içinse, gidecek ülke ya da bölgenin, Çin'den gelen yolcuların girişine dair kuralları ve uygulamaları önceden öğrenmelerini de hatırlatmak isterim.
Çin'de bulunan yabancıların kendini koruma farkındalığını artırmasını, mümkünse kalabalık yerlere gitmemelerini, tıbbi önlem uygulamalarını kullanmalarını ve aktif bir şekilde bulunduğu kamu kurum ya da misafir karşılama organizasyonları ile beraber hastalık önlemlerinin alınmasını tavsiye ediyoruz. Eğer ateş ile beraber öksürük ve nefes darlığı gibi acil solunum yolları enfeksiyon durumu meydana gelirse, anında komiteye, sağlık kurumuna ve göç idaresine bildirmeli ve aktif bir şekilde tedavilerine ve hastalık durumu araştırmalarına başlamalılar."
"BAZI YABANCI HAVAYOLU ŞİRKETLERİNİN ÇİN'E UÇUŞLARINI DURDURMASINA NASIL BAKILIYOR, DSÖ ÇİN'E YÖNELİK SEYAHAT YASAĞINI İLAN EDECEK Mİ?"
"Bazı yabancı havayolu şirketleri piyasanın durumuna göre seferlerini azalttı veya iptal etti, bu bir piyasa uygulamasıdır. Şu an, Wuhan havalimanı 24 saat açık ve uçuşa uygundur, normal bir şekilde kalkış ve iniş yapılabilmektedir. Yerel ya da yabancı havayolu şirketleri, Wuhan'a ekstra ya da özel seferler düzenleyebilir. Son dönemdeki Çin uyruklu ve Hubei eyaletinden özellikle Wuhan halkı yurtdışında bazı zorluklarla karşılaştı, bunun üzerine Çin hükümeti özel sivil uçak seferleri ile onların direkt Wuhan'a götürülmesine karar verdi.
31 Ocak tarihinde Dünya Sağlık Örgütü yeni tip koronavirüs salgınıyla ilgili uluslararası kamu sağlığı acil durumu ilan edildiğini duyurdu. DSÖ, Çin'e yönelik ticari ya da turizm alanında önlem ya da kısıtlama getirilmesine dair herhangi bir açıklamada bulunmadı. Çin hükümeti söz konusu virüs salgını ile mücadele çalışmalarına büyük önem vermektedir. En katı uygulamalar kullanıldı. Bazı uygulamalar 'Uluslararası Sağlık İlkesi' standardının bile üstündedir, hem de fazlasıyla üstündedir. Çin tarafı şeffaf ve sorumlu tavrı ile ilgili, taraflarla anında salgın durumunu ve virüsün gen dizisini paylaştı. Dünya Sağlık Örgütü ve birçok ülke tarafından olumlu bir şekilde takdirle karşılandı. Salgını etkin bir şekilde kontrol altına almak ve bu savaşını kazanmak konusunda hem güvenimiz hem de gücümüz yetecek oranda bulunuyor."
"ÇİN'DEKİ BAZI ŞEHİRLER GİRİŞ VE ÇIKIŞ YOLLARI KAPANDI, BÖYLE BİR UYGULAMA ÇİN GENELİNE YAYILACAK MI, ÇİN HÜKÜMETİ BÖYLE KAPALI OLAN ŞEHİRLERDEKİ HALKIN YAŞAM MALZEMELERİ TEDARİKİNİ NASIL SAĞLAYABİLİYOR?"
"Salgın ile mücadelenin kritik döneminde, Çin hükümeti öncesinde yaşanan yurt içinde ya da yurt dışındaki bulaşıcı hastalıklarla mücadelelerde kazanılan tecrübelerin temelinde, hukuka uygun birtakım uygulamalar getirdi. Bulaşıcı kaynakları sıkı bir şekilde kontrol edip, etkin bir şekilde bulaşıcı hastalığın geniş bir alana yayılmasını engelledi. Ulaşım, virüsün önemli bir yayılma yoludur. Wuhan ve diğer bazı şehirlerde uygulanan ulaşım araçları ve ulaşım yöntemleri üzerinde kısıtlamalar, virüsün geçişini etkili bir şekilde engelleyebilir. Söz konusu uygulamalar tüm şehrin işleyişini etkilememektedir, halkın gerekli gidiş gelişlerinde, kilit malzemelerin transferlerinde ve yaşam malzemelerinde öncelik garanti edilir. Çin hükümeti salgın durumunun değişimine göre sürekli olarak politikalarını revize edecek, uygulamalarını tamamlayacak ve en nihayetinde salgını kontrol edecektir"
"ÇİN'DE SAĞLIK ÇALIŞANLARI VE TEDARİK SIKINTISI YAŞANIYOR MI, YABANCI ÜLKELER SALGININ ÖNLENMESİNDE YARDIM SAĞLAYACAK MI?"
"Şu an, Çin'deki piyasalardaki malların arzı yeterlidir. Son günlerde, bazı bölgelerdeki yaşamla ilgili gerekli eşyalarda toplu alım arttı, özellikle sağlık ve koruma malzemelerinde talep ciddi oranda artış gösterdi, bazı şehirlerdeki marketlerde toplu alım paniği yaşandı. Her kademedeki hükümet ve şirketler tam gücüyle malzeme gönderiyor, rafların boş kalması geçici bir durum. Bahar bayramından sonra fabrikalar yeniden üretime geçecek, ithal edilen mallar da gitgide yerine gelecek. Ayrıca, sağlık ve koruma malzemelerinin arzı da iyileşmeye başladı. Çin'de "bir tarafın yardımına sekiz taraf koşar" diye bir deyim var. 29 Ocak tarihine kadar, ülke genelinde, 52 sağlık timi olmak üzere toplam 6 bin 97 sağlık çalışanı Hubei Eyaleti'ne gelerek virüsle mücadele çalışmalarına katıldı. Gelecek dönemde, ülke genelinde salgınla mücadele koruma malzemelerinin gönderim sistemini kuracağız, anında ve çalışmalarda aranılan sağlık çalışanları, tıbbi malzemeler ve yaşamla ilgili malzemeleri yerine koyacağız, ilgili malzemlerin ithalatını arttıracağız, ilgili mücadele çalışmalarımızın güçlü, düzenli ve bilimsel olarak ilerletilmesini sağlayacağız.
Gerek SARS gerekse bu seferki yeni tip koronavirüsle mücadelede, hatta Ebola virüsü ve MERS gibi uluslararası camiada yaşanan salgınlarla mücadelede, Çin hep uluslararası sorumluluğunu ve yükümlülüğünü yerine getirerek, daima açık, şeffaf, bilimsel ve iş birliğine dayalı prensiplerle uluslararası camia ile iş birliğinde bulunmuştu. Tüm dünya ile birlikte, Çin ve dünya halkının sağlığını ve can güvenliğini korumak için ortak çaba sarf etmeye hazırız"
"YENİ TİP KORONAVİRÜS MUTASYONA UĞRAYACAK MI, SALGIN DAHA NE KADAR SÜRECEK?"
"Yeni tip koronavirüs tespit edilmesinden bu yana henüz mutasyona uğramadı, yakından takip etmeye de devam edeceğiz. Yine açık, şeffaf, anında salgının en yeni durumunu ve mücadele gelişmelerini paylaşacağız. Salgınla mücadele Çin hükümetin ve halkının bu dönemdeki en önemli çalışmasıdır. Devlet başkanımız Xi Jinping'in dediği gibi, salgın bir şeytandır fakat şeytanın saklamasına asla izin vermeyiz. Şu an Wuhan ve Hubei ağırlıklı olarak, merkezden yerel hükümete kadar kapsamlı ve çok boyutlu bir salgınla mücadele sistemi kuruldu. Salgının gelişmesine dair bazı tahminler bulunuyor, salgın ne kadar sürerse o zamana kadar savaşacağız. Çin sisteminin avantajları ve önceki faydalı deneyimi aynı zamanda Çin Halk Cumhuriyeti tarafından 70 yıl boyunca biriken güçlü bilimsel ve teknolojik malzeme temeli ile Çin hükümeti, salgını önleme ve kontrolüne karşı savaşı kazanma kararlılığına, güvenine ve yeteneğine sahiptir."