Muhalefetin "Suriye'de ne işimiz var" söylemine en iyi cevap tarih belgelerinden çıktı. ABD'de darbeler üzerine araştırmalar yapan Yıldız Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Akif Okur, Suriye konusunda daha önce yayınlanmamış bir belge buldu. 1932-1933'te Türkiye'de görev yapan ABD Büyükelçisi Charles Sherrill'in Washington'a gönderdiği mektup, bugün "Atatürk yaşasaydı Suriye'de ne yapardı?" sorusuna da ışık tutuyor. İşte Okur'un açıklamaları...
SURİYE SINIRI NASIL ÇİZİLDİ?
Önce Mondros Mütarekesi'ne bakalım. 30 Ekim 1918'deki Mondros Mütarekesi'nin ardından 3 Kasım 1918'de Yıldırım Orduları Grup Komutanı olarak Atatürk bir emir yayınlıyor: "Suriye vilayetinin kuzey sınırı Lazkiye'nin kuzeyinden Hanşeyhun'un (İdlib'in güneyi) güneyinden geçmek üzere doğuya doğru uzar. İskenderun, Antakya, Samandağı, Katma, Kilis ve Halep ahalesinin de dörtte üçünün Arapça konuşan Türkler olduğu her vesile ile hatırda tutulmalı ve her davada bu esas gözetilmelidir."
Aslında, Halep dahil kuzey Suriye'yi Türk millet tasavvurunun içinde gördüğünü belirtiyor. Sahadaki komutanlara da bu hat üzerinde yeni işgallere izin vermemeleri gerektiğini söylüyor. Yani şu andaki bölgeye işaret ediyor. Mondros Mütarekesi'nden 6 ay sonra, Misak-ı Milli'den önce Paris Barış Konferansı yapılıyor. O konferansta, 23 Haziran 1919'da Osmanlı Hükümeti bir muhtıra sunuyor. O muhtırada, "Güney hududumuz Kerkük'ten başlayacak Musul, Resulayn, Halep'ten geçecek. Lazkiye'nin kuzeyindeki İbn Hani burnundan Akdeniz'e uzanacaktır" deniyor. 28 Ocak 1920'de Misak-ı Milli'de şu ilke var: "Osmanlı Devleti'nin yalnızca Arap çoğunluğuyla meskun olup, 30 Ekim 1918 tarihli mütarekenin yapıldığı sırada düşman ordularının işgali altına kalan kısımlarının mukadderatı ahalisinin serbestçe beyan edecekleri oylara göre tayin edilmelidir. Dinen, örfen emelen birleşmiş ve yetkilerine karşı karşılıklı hürmet ve fedakârlık hissiyatıyla dolu Osmanlı İslam çoğunluğuyla meskun bulunan kısımların tamamı hakikaten veya hükmen hiçbir sebeple ayrılma kabul etmez bir bütündür."
YAZININ TAMAMI VE TARİHİ BELGELER İÇİN TIKLAYIN