Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İran'dan Türkiye'ye gelen uçak ve Türk yolcular hakkında açıklama yaptı.
Bakan Koca, Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi'nde, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında dünyada yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının devam ettiğini hatırlatarak, vaka sayısının bugün itibarıyla 80 bin 289'a ulaştığını, hayatını kaybedenlerin sayısının da 2 bin 704'ü bulduğunu anlattı.
Türkiye'nin yeni tip koronavirüse karşı tedbirleri, Dünya Sağlık Örgütü'nün uyarılarından bile önce hayata geçiren ilk ülkelerden birisi olduğunu vurgulayan Koca, "Etkili önlemler sayesinde bugüne kadar dünyanın her bölgesinde hastalık görülmesine rağmen ülkemizde rastlanmamıştır. Bütün çabamız bunun bu şekilde devam etmesi yönündedir." ifadesini kullandı.
Bakan Koca, Çin'e yönelik alınan tedbirler sayesinde bu konuda önemli bir başarı sağlandığını ancak komşu İran'da hastaların ve ölüm vakalarının bildirilmesiyle bu ülkeye karşı da tedbirlerin alındığını belirtti.
Kara sınırları ve havalimanlarında sağlık tarama tedbirlerinin hayata geçirildiğini, durumun ciddiyetinin ağırlaşması sebebiyle Bilim Kurulu'nun önerileri doğrultusunda daha katı tedbirleri alma mecburiyetinin doğduğunu anlatan Koca, şöyle devam etti:
"Pazar günü duyurduğumuz üzere İran ile uçuşlarımız tek taraflı olarak durdurulmuştu. Tahran'dan özel olarak Türk vatandaşlarını Türkiye'ye taşıyan Türk Hava Yolları (THY) uçağının seferi esnasında özellikle yolculardan bir kısmının Kum ve Meşhed ziyaretleri hikayesi olduğunun öğrenilmesi üzerine birkaç yolcuda da ateş olmayıp öksürük yakınması, yani soğuk algınlığı bulgularının olması sebebiyle uçağı Ankara'ya indirme yönünde bir karar aldık. İstanbul'da da hazırlıklarımız tam olmasına rağmen Ankara'ya yönlendirmemizin sebebi, bu. Bu konuda daha önce deneyimli olan bir ekibin Ankara'da karantina merkezlerimizde hazır bulunmasıydı. İstanbul'daki merkezlerimiz de bu anlamda hazır olduğu ve tercihimizin tecrübeli ekip nedeniyle Ankara olduğunu söylemek istiyorum."
Bakan Koca, risk almamak adına İran'dan gelen yolcuların ve mürettabatın Zekai Tahir Burak Hastanesinde ve Bilkent Klinik Konukevinde karantinaya alındıklarına değinerek, Şehir Hastanesi'nde karantinaya alınmadığını, buraya 400 metre uzaklıkta olan ve bugüne kadar kullanılmayan yeni hizmete açmak üzere hazır halde bulundurulan Klinik Konukevi'ni özellikle açtıklarını dile getirdi.
"BİLKENT KLİNİK GÖZLEM KONUKEVİ İLK DEFA HİZMETE AÇILDI" 
Zekai Tahir Burak Hastanesinin Vuhan'daki vatandaşların tahliyesi esnasında daha önce de bu amaçla kullanıldığına değinen Koca, şunları kaydetti:
"Bilkent Klinik Gözlem Konukevi bağımsız bir binadır. İlk defa hizmete açılan ve daha önce hasta ve yakını yatışı yapılmamış bir tesistir. Buralarda bu vatandaşlarımızın ilk muayeneleri yapılmış ve numuneleri alınmıştır. Tüm yolcuların ilk muayeneleri yapıldı. İlk muayenede ateşi olan ve hasta olduğu lehine bulgu olan vatandaşımızın olmadığını söylemek istiyorum. Şu an 132 hastamız, 8 mürettebatla birlikte 140 kişi bunların içerisinde ateşi olan herhangi bir yolcumuzun olmadığını sadece 4 hastada öksürük ve 2 hastada boğaz ağrısı yakınmasının olduğunu ve 4 hastanın da ateşinin özellikle olmadığının genel durumlarının iyi olduğunu ifade etmek istiyorum. Tüm numuneler çalışılmaya başlandı. Sonuçlar zannediyorum önümüzdeki saatler içerisinde çıkmış olur çıktığı anda da zaten kamuoyu ile paylaşacağız."
"14 GÜN KARANTİNADA KALACAKLAR" 
Pazar gününden itibaren İran ile kara sınır geçişlerinin durdurulduğuna dikkati çeken Sağlık Bakanı Koca, şunları kaydetti:
"Sınırdan İran vatandaşlarının çıkışına izin verilmekte, sadece Türk vatandaşlarının girişine sağlık kontrolü yapılarak Kum ve Meşhed geçmişi olan hastalar 14 günlük karantinaya alınmakta. Bunun dışındaki yolcular ise bilgilendirilerek evde veya uygun ortamda yine 14 gün gözleme alınmakta. Geçişler durdurulmadan öncede sağlık kontrolünden geçememiş kişilerin girişine izin vermediğimiz gibi şüpheli vatandaşlarımızı da sağlık tesislerinde karantina tedbirleriyle gözledik.
Şimdiye kadar bu aldığımız vatandaşlarımız, şüpheli bulduğumuz vatandaşlarımızdan yani karantina altında olan gözlem altında olan hastalarımızda da yapılan tetkiklerde hepsinin negatif çıktığını yani koronavirüs hastasının olmadığını özellikle ifade etmek istiyorum."
"İRAN'A UÇUŞLARI DURDURDUK"
23 Şubat akşamı İran'la uçuşların durdurulduğu, isteyenlerin özel seferlerle getirileceğinin açıklandığı belirtilerek, "O tarihten bu yana kaç özel sefer gerçekleştirildi ve hangi illere indi bu uçaklar? Kaç yolcu geldi? Yolcular belirti göstermediği için evlerine mi gönderildi?" soruları üzerine Koca, Çin'de enfeksiyonun kaynağının Vuhan, İran'da ise kaynağın merkezi Kum kenti ve devamında Meşhed olduğunu dile getirdi.
Çin'in erken dönemde karantina uyguladığını, salgının yayılımını önlemek üzere önemli bir adım attığını, İtalya'nın da benzer bir yaklaşımı gösterdiğini anlatan Koca, İran'da da Kum ve Meşhed dışındaki vakaların da kaynağının bu şehirler olması nedeniyle burada da benzer yaklaşımın uygulanmasını yani giriş çıkışların kontrol edilmesini hassasiyetle istediklerini söyledi.
Koca, "Bu yapılamadığı için bu süreçte biz özellikle uçuşları durdurduk. Ama ondan önce de Kum ve Meşhed kentinden gelen kişileri, İranlıları zaten almamaya ama Kum ve Meşhed hikayeleri olanları da karantinaya alma yaklaşımı içinde olduk. 23'ünde değil 21'inden itibaren bunu yaptık." ifadesini kullandı.
"RİSKE ETMEK İSTEMEDİK"
Bu süreçte Kum ve Meşhed merkezli herhangi bir yolcunun alınmasının doğru olmadığını söylediklerini dile getiren Koca, "Kum ve Meşhed'den gelenleri zaten baştan almadık. Almama noktasında katı durduk, 23'ünden önce de... Devamında da bugünkü uçakta yine Kum ve Meşhed geçmişi olmadığını bildiğimiz ama uçakta Kum ve Meşhed'e uğradığını bildiğimiz kişilerin varlığı ve 4 kişinin de ateş olmadan yakınmasının, soğuk algınlığı bulgularının varlığı sebebiyle biz riske etmek istemedik. Bütün yolcuları bu çerçevede karantinaya, yani iki hastanemize almayı bilim kurulumuzun önerisiyle yaptık." bilgisini paylaştı.
Bilim Kurulunun Kum ve Meşhed geçmişinin belirsizliği nedeniyle bundan sonraki süreçte asla hiçbir uçuşa izin verilmemesi noktasında bir yaklaşımı olduğunu belirten Koca, "Bundan sonraki süreçte alabileceğimiz, Türk vatandaşlarını tabii ki yalnız bırakmayacağız, tabii ki yanlarında olacağız ama biz beyanı esas değil, orada bu konuda emin olmadıkça yine Çin'de benzer şekilde yaptığımız yaklaşım çerçevesinde bir yaklaşımla hasta olup olmadıkları, Kum ve Meşhed geçmişlerinin olup olmadığı, herhangi bir bulgusunun olup olmadığı, bütün bunlar risk durumu değerlendirilerek özel olarak getirmeyi bundan sonraki süreçte daha net planlıyoruz." diye konuştu.
Koca, bugüne kadar gelenlerden kimisini karantinada, kimisini gözlem evinde, kimisini de evde iletişim, adres bilgilerini alarak bulunduğu bölgedeki aile hekimi ve il sağlık müdürlüğü kontrolünde olmak üzere takibe aldıklarını bildirdi.
Son uçak öncesinde kaç kişinin İran'dan geldiği yönündeki soruya karşılık Koca, buna ilişkin çok net bir sayının şu an önünde olmadığını ancak rakamların belli olduğunu ve gerekirse paylaşabileceklerini söyledi.
Bundan sonrası için İran'daki Türk vatandaşlarına ilişkin bir planlama olup olmadığı sorusu üzerine Koca, "İran'daki Türk vatandaşlarıyla ilgili Türkiye'ye gelmek isterlerse nasıl getirilmesi gerektiğiyle ilgili her türlü imkanımızı seferber edeceğimizi ve Bilim Kurulunun önerileri doğrultusunda bu yaklaşımı getireceğimizi söylemek istiyorum." ifadesini kullandı.
Bazı kişilerin Kum şehri geçmişi olduğunun uçakta mı fark edildiği sorusuna karşılık da Koca, "Evet. Yani biz daha önce olmadığını ve bu konuda yetkililerin de bize beyanı doğrultusunda olmadığını biliyoruz ama biz uçakta fark ettiğimiz için bu noktada daha hassas davranmak istiyoruz." dedi.
Bir başka soru üzerine Koca, kuluçka döneminde bulaşıcılığın olup olmadığıyla ilgili farklı yaklaşımlar bulunduğuna işaret ederek, "Özellikle genel anlamda bilinen bulguların, belirtilerin başladığı dönem sonra pozitif olacağı şeklinde, ondan önce bu anlamda bulaşıcılığın olduğuyla ilgili birtakım bilgiler de var. Zayıf olmakla birlikte var. Dolayısıyla siz numuneyi alıp tetkiki yaptığınızda negatif çıkması hastalığın belirtilerinin olmadığı dönem için, kuluçka dönemi için söylüyorum- sonrasında olmayacağı anlamına gelmez diye biliyoruz. O nedenle sadece tahlil yapılarak bir şeyler söylemek doğru değil." diye konuştu.
Koca, bir başka soruya karşılık karantinaya alınanların geldikleri kente göre ayrılmadığını, zaten her birinin ayrı ayrı tek kişilik odalarda bulunduğunu aktardı.
Zekai Tahir Burak Hastanesinde bir kreş olduğunu anımsatılarak, "Veliler biraz panikle gittiler çocuklarını almak için. Neden böyle oldu, tahliye edilenlerin oraya getirilecekleri önceden belli değil miydi?" sorusunu ise Koca, şöyle yanıtladı:
"Normalde İstanbul'a giden ve devamında bu şüpheli durum olunca Ankara'ya yönlendirdiğimiz uçaktı. Ama şunu biliyoruz, bilim kurulunun da yaklaşımı bu şekilde, özellikle belli bir mesafeden yakın temas olmadan bulaşmanın olmadığını biliyoruz. Var olan kreş ayrı bir bina, girişi farklı bir yer. Gelenler maskeli, bir bulaşma ihtimalinin olmadığını net söyleyebiliriz fakat çocuk oldukları için, bununla ilgili ailelerin hassasiyeti var. Bu hassasiyeti gözeterek, bilimsel değil sosyal bir yaklaşımla bu dönemde geçici süreliğine, karantina dönemi kaç gün sürecekse o dönemde olmamasını genel olarak daha uygun bulduk. Herhangi bir bu anlamda endişeden dolayı değil, tamamen sosyal, ailelerin bu noktadaki panik algısının olmamasını sağlamak için."
"Kum'dan gelen yolcularla diğer yolcular arasında bir kavga görüntüsü var, doğru mu?" sorusuna Koca, "Bu konuyla ilgili net bilgim yok." karşılığını verdi.
"ŞÜPHELİ BİR UÇAĞI TÜRKİYE'YE İNDİRMEDİK"
"Uçakta Kum'dan gelen vatandaşların bulunduğuna dair bir bilgilendirmenin önceden yapılmadığı görülüyor. Bununla ilgili bir ihmal mi var?" sorusu üzerine Bakan Koca, bununla ilgili Türkiye'nin bir ihmalinin bulunmadığını söyledi.
Görüştüğü İran Sağlık Bakanı'nın "Biz Türkiye'ye hastalık bulgusu olanları göndermeyeceğiz." dediğini aktaran Koca, Kum ve Meşhed'den olan kişilerin de ise özel bir yaklaşımla getirilmesini düşündüklerini anlattı.
Koca, yolculara birtakım sorgulamalarda bulunduklarını belirterek, "Kum ve Meşhed geçmişi kısmen de olsa varlığı bizi endişelendirdi. 4 kişide de öksürük ve boğaz ağrısı yakınması var ama ateş yok. Riske etmek istemedik." dedi.
Virüse karşı en üst noktada tedbir alma yaklaşımı sergilediklerini vurgulayan Koca, dünyanın yaklaşımının böyle olmadığını kaydetti.
Bakan Koca, koronavirüs konusunda hassas davrandıklarını, 3-4 gün önce virüs şüphesi olan bir kişinin bulunduğu uçağı saatlerce uğraşıp Türkiye'ye indirmediklerini bildirerek bu uçağın bir Avrupa ülkesine indiğini, burada nasıl bir tavır sergilendiğini iyi bildiklerini söyledi.
"CUMHURBAŞKANIMIZ İLE GÖRÜŞTÜM"
Neredeyse her gün toplanan Bilim Kurulunun, koronavirüs konusunda üst seviyede hassasiyet gösterdiğinin altını çizen Bakan Koca, şunları kaydetti:
"Cumhurbaşkanımız Azerbaycan'da olmasına rağmen ben kendileriyle birkaç defa görüştüm. Kendileri süreci yakinen takip ediyorlar. Bu süreçte Bilim Kurulunun ve Bakanlığın alması gereken bütün kararları alması noktasında da talimatları var. Bu anlamda devlet, Bakanlık, Bilim Kurulu olarak her türlü hassasiyeti üst düzeyde gösteriyoruz."
Koca, "uçak seferlerine" ilişkin bir soru üzerine, sadece Türk Hava Yollarının değil, bütün hava yolu şirketlerinin İran'dan Türkiye'ye uçuşlarına izin verilmediğini söyledi.
Ülkedeki Türk vatandaşlarının ise özel bir yaklaşımla Türkiye'ye getirileceğini dile getiren Koca, "Şu an bize yansıyan yok ama Türkiye'ye gelmek, tedavi olmak isteyen vatandaşlarımızı da hiçbir şekilde yalnız bırakmayız dünyanın neresinde olursa olsun." dedi.
"YOLCULARIN AĞIRLIKLI BİR KISMI GENÇ"
İran'dan gelen uçakta 8'i mürettebat 140 kişinin bulunduğunu aktaran Koca, "Bugün itibarıyla her birinin risk analizi yapılıyor olacak. Bilim Kurulu bu risk analizi doğrultusunda nasıl bir yaklaşım içinde olacağımızı belirleyecek. Belki bazı riski düşük olan yolcularımızı evinde veya başka bir ortamda 14 güne tamamlama gözlemi, yaklaşımı da çıkabilir." diye konuştu.
Koca, yolcuların ağırlıklı bir kısmının genç olduğuna dikkati çekerek özellikle gençlerde virüsün daha hafif seyrettiğini, bulaşıcılığın da bu anlamda düşük olduğunu anlattı.
İran'dan getirilenlerin hepsinin Türk vatandaşı olduğunu, İranlı birinin bulunmadığını aktaran Koca, "Biz Türkiye'den İran'a geçişlerle ilgili 'İran vatandaşları İran'a gidebilir.' diyoruz ama hiçbir Türk vatandaşının İran'a gitmesine izin vermiyoruz." ifadesini kullandı.
Bakan Koca, bir soru üzerine koronavirüsten korunmak için Türkiye'de bir maske sorununun bulunmadığını, üretici firmaların da kapasitelerini artırdığını bildirdi.
"İRAN'A YARDIMIMIZ OLACAK"
Çin'e gelecek günlerde büyük bir kargo uçağıyla yardım gönderileceğini dile getiren Koca, "(Koronavirüs tespit kiti) İran'dan kit talebi oldu, bu talebi yarın yerine getirmiş olacağız. İran'a da benzer şekilde yardımımız olmuş olacak. Kendi hazırlıklarımız olduğu gibi diğer ülkelere de yardımı sağlamış olacacağız." bilgisini paylaştı.
Bakan Koca, "İran'dan getirilenlerden kaç kişi Zekai Tahir Burak Hastanesi'nde?" sorusu üzerine, "47 yolcu Zekai Tahir Burak hastanemizde kalanları konuk evinde." cevabını verdi.
