NATO son dakika Türkiye'ye destek verecek mi? NATO 4. ve 5. madde nedir? 5. madde uygulanacak mı?

Türkiye NATO'yu olağanüstü toplantıya çağırdı. NATO'nun 4. maddesi çerçevesinde bir üye ülke ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığı tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabiliyor. İdlib'de Esed rejiminin alçak saldırısında 33 askerimiz şehit oldu. Saldırının ardından NATO'nun 5. maddesi yeniden gündeme geldi. 5. maddeye göre, NATO ülkesine saldırı olduğu takdirde, bu saldırı tüm birliğe yapılmış sayılıyor. İkinci Dünya Savaşı bittikten sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) arasında soğuk savaş başladı.

ASKERİ DESTEK OLACAK MI?

NATO'nun bu toplantısından Türkiye'nin istediği şekilde askeri destek çıkması mümkün gözükmüyor. Yani NATO Türk topraklarının saldırıya uğraması durumunda ancak 5. maddeyi işletebileceğinin sinyalini veriyor.

NATO 5. MADDE NE DİYOR

"Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da kendilerinden birine ya da daha fazlasına yöneltilecek silahlı bir saldırının, hepsine yönelmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa, BM Yasası'nın 51'inci Maddesi'nde tanınan bireysel ya da kollektif öz savunma hakkını kullanarak herbirinin, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile uyum içinde, silahlı güç kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak, saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflar'a yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir."

İşte Akgün'ün açıklamalarından öne çıkanlar

NATO şu aşamada bir şey yapmaya niyetli gözükmüyor. Daha ziyade danışacak, konuşacak. 4. madde ile 5. madde arasındaki fark şu; en kısa şekilde şöyle izah edilebilir; 5. madde bir üye ülkenin topraklarının saldırıya uğraması halinde diğer tüm üye ülkelerin ittifakın tümü saldırıya uğramışçasına yanıt vermesini ön görüyor. Buna karşılık 4. madde ise danışmalarda bulunmasını ön görüyor. Yani yine bir saldırı söz konusu ancak sadece danışma var. Eğer 5. maddeden toplansaydı NATO, çok süratli bir şekilde askeri bir seçenek dahil söz konusu olabilirdi. Ancak şimdi 4. maddeden toplanıldığı için konuşulacak ve bir açıklama yapılacak. NATO'nun Türkiye'nin yanında olduğu ve gelişmeleri endişeyle izlediği tarzında bir açıklama yapılabilir.

NATO 4. MADDE NE DİYOR

NATO'nun 4. maddesi çerçevesinde bir üye ülke ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığı tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabiliyor.