Sayıştay denetçileri, 2019'u kapsayan incelemelerde, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ihale ile yaptırdığı işlerde mevzuat dışı uygulamalar tespit etti. Sayıştay'ın çarpıcı raporuna Yeni Asır ulaştı.
Rapora göre, ihaleyle verilen bazı yapım işlerinde belediye, ihtiyaç olmadığı halde iş eksilişlerine gitti. Eksiltilen işler yeni ihaleler yapılarak veya belediyenin kendi imkanlarıyla tamamlandı.
Ayrıca yapım işlerinde inşaatın ihaleye uygun olduğunu belirleyecek geçici kabul komisyonlarının yerinde denetim ve inceleme yapmadığı, geçici kabul tutanaklarının masa başında imzalandığı belirtildi.
OPERA BİNASI RAPORA GİRDİ
Sayıştay raporunda Yeni Asır'ın İzmir'in 102 milyon lirasının buharlaştığını ortaya koyduğu Karşıyaka'daki opera binası ihalesi de yer aldı. Raporda, ihale bedelini 101.5 milyon lira artırdığı halde uzmanlık gerektiren sahne mekaniği işinin devrine izin verildiği vurgulandı.
1 milyar 143 milyon liralık asfalt kaplaması, bakım ve onarım işinin 3 günde incelendiğini tespit eden denetçiler, "1.4 milyon metrekare asfaltın 3 günde incelenmesi mümkün değildir" dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin belediye ihalelerindeki mevzuat dışı uygulamalarını içeren Sayıştay raporuna Yeni Asır ulaştı. Sayıştay denetçisinin şok tespitlerinin yer aldığı rapora göre yapılan usülsüz iş eksiltmeleriyle belediye zarara uğratıldı. Ayrıca birçok işte yeterli denetim yapılmadan ve geçici kabule dayanak olacak metraj ile hakkediş evrakları düzenlenmeden kabul işlemi yapıldığı tespit edildi.
Yeni Asır'ın İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin son yıllardaki büyük ihalelerinin Ankara Çankaya merkezli firmalar tarafından alınmasıyla ilgili oluşan ilginç tesadüfe dikkat çektiği manşeti büyük yankı uyandırdı. Bu 'tesadüf' konuşulurken Yeni Asır, Sayıştay'ın belediye ihalelerindeki mevzuat dışı uygulamalara dikkat çeken 2019'a ait şok raporu ortaya çıktı.
YÜKLENİCİYE EKSİLTME KIYAĞI
Rapora göre, ihalesi yapılarak sözleşmesi imzalanmış bazı yapım işlerinde belediye, iş eksilişlerine gitti. Eksiliş yapılan imalat kalemleri ihale kapsamında yükleniciye yaptırılmadı. Ancak aynı işler belediye tarafından yeni ihaleler yapılarak veya kendi imkanlarıyla yerine getirildi. İş eksilişi yapılan kalemlerin idare tarafından tamamlatılmasının asıl projede iş eksilişi ihtiyacının olmadığını ortaya koyduğunu belirten Sayıştay denetçisi, "Kamu görevlileri kaynakları etkili, ekonomik ve verimli kullanmakla sorumlu tutuldukları için sözleşme hükümlerine göre hareket etmeleri ve kurum menfaatlerini gözetmeleri uygun olacaktır" ifadesini kullandı.
MASA BAŞI TESLİMAT YAPILDI
Raporda, ihale edilen yapım işlerinde inşaatın ihale veya sözleşmeye uygun yapıldığını belirleyecek geçici kabul komisyonlarının kabul işlemleri için yerinde denetim yapmadıklarının tespit edildiğine de yer verildi. Denetçi, raporunda "Geçici kabul tutanaklarının masa başından imzalandığı tespit edilmiştir" tespitinde bulundu. Sayıştay denetçisi, bu duruma 1 milyar 143 milyon liralık "İl sınırları içinde ulaşım yollarında asfalt kaplaması, bakım ve onarım yapılması işini" örnek gösterdi. Bu ihalede incelemelerin 3 günde tamamlandığına dikkat çeken denetçi, "Türkiye'nin en büyük 3. ilinin yıllık bütçesinin yüzde 25'ine denk gelen tutar ve miktarda bir yapım işinin 3 günde fiilen kontrol edilmesi imkansızdır. Bu iş kapsamında 1.4 milyon metrekare asfalt aşınma tabakası yapılmıştır. Bu büyüklükte alanın 3 günde incelenmesi mümkün değildir. İdarenin diğer yapım işlerinin bir kısmında da bu hususlar tekrar edilmiştir" ifadelerini kullandı.
NASIL KONTROL EDİLDİ?
Yapılan incelemelerde ihalelerde kontrol görevlisi olarak çalışan personele aynı anda işin başında bulunamayacak şekilde iş yükü yüklendiği de görüldü. Raporda "İlin coğrafi büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda aynı kontrol teşkilatlarının birden fazla ilçede yürütülen işleri takip edebilme kabiliyeti oldukça azalmaktadır. Bu durum işin denetim içinde yürütülmesini engellemekte ve geri dönüşü imkansız giderler oluşması için risk doğurmaktadır. Sonuç olarak iki ilçe arası mesafenin uzak olduğu İzmir'de kontrol görevlerine iş dağıtımının işyerinde bulunmasını engellemeyecek şekilde verilmesi ve kamu kaynaklarının denetiminin sağlanması gerekmektedir" denildi.
HAKEDİŞ İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR DÜZENLENMEDİ
Sayıştay raporunda yer alan ve belediyeden cevap istenen diğer yanlışlar ise şunlar oldu:
● Yapılan incelemelerde sözleşmede yer almayan ve işin tamamlanmasıyla ilgisi olmayan bazı imalat kalemlerinin yeni birim fiyat yapılarak işin bünyesine dahil edilip ödendiği tespit edildi.
● Geçici kabule dayanak olacak metraj ve hakkediş gibi evraklar düzenlenmeden kabul işlemlerinin yapıldığı belirlendi.
● Danışmanlık ve hizmet alım ihalelerinde kontrol teşkilatı ile kabul komisyonları hatalı oluşturuldu ve kontrol teşkilatı görevi için danışmanlık hizmet alımı yapıldı.
OPERA İHALESİ DE RAPORDA YER ALDI
Sayıştay raporunda Yeni Asır'ın İzmir'in 102 milyon lirasının buharlaştığını ortaya koyduğu Karşıyaka'daki opera binası ihalesi de yer aldı. İhalede sahne mekaniği işleri uzmanlık gerektirdiği için ihalenin iki kısma ayrıldığı belirtilen raporda, katılımcı 4 gruptan 3'ünün sahne mekaniği konusundaki özel ortağının iş deneyim şartlarını taşımadığı için elendiğine dikkat çekildi. Bu nedenle ihalenin 429 milyon lira ile en düşük teklif veren katılımcıdan 101.5 milyon lira fazla teklif veren konsorsiyuma verildiğine dikkat çekilen raporda, "Yani işin iki kısma ayrılarak sahne mekaniği için ayrı iş bitirme belgesi istenmesinin idareye maliyeti 101.5 milyon liradır. Bu uzman firma tarafından iş yapılması için belediye, yüzde 30 daha fazla maliyete katlanmak zorunda kalmıştır" denildi. Ancak sahne mekaniği işini üstlenen konsorsiyum ortağı Avusturyalı firmanın işten çekilmesi nedeniyle belediyenin tüm işi konsorsiyumun koordinatör ortağı firmaya devrettiğinin kaydedilen raporda, "Belediye için bu kadar yüksek maliyete sebebiyet veren koşulun devrine izin verilmesi kurum menfatleri açısından olumlu olmayacaktır" denildi.
ERHAN GÜLEÇ / YENİ ASIR
DİĞER