Ayasofya Camii'nin şehir planlarına 2005 yılında cami olarak kaydedildiği ortaya çıktı.
Nurettin Sözen tarafından 1990 yılında Prof. Gündüz Özdeş'e Tarihi Yarımada 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı bir İmar Planı yaptırıldı. Fatih-Eminönü Koruma Amaçlı Plan'da Ayasofya 'Müze' olarak kayıtlıydı.
DÖNEMİN BELEDİYE BAŞKANI ERDOĞAN KABUL ETMEDİ
1995 yılında Tarihi Yarımada Suriçi komple 'Kentsel Sit Alanı' ilan edildi. Nurettin Sözen döneminde yeni işe alınan Şehir Plancılar ve mimarların 1995-1997 yılları arasında Fatih Eminönü Suriçi Koruma Amaçlı Nazım İmar Planlarını dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İmar Komisyonu kabul etmedi ve iade etti.
BÜYÜK BİR EKİP KURULDU
Mimar Hukukçu olan Danışman Ali Yılmaz Örnek başkanlığında İBB'de büyük bir planlama ekibi kuruldu. Sözleşmeli 50 şehir plancısı işe alındı. Mimar, hukukçu, sanat tarihçi, arkeolog, peyzaj mimarı, orman mühendisi, ulaşım uzmanı, sosyolog, yüksek mimar ve restoratörden oluşan ekip mesaiye başladı.
AYASOFYA DAHİL 2300 TESCİLSİZ ESER
Tarihi Yarımadanın ilk defa bir envanteri çıkarıldı. Tarihi eserlerin tek tek fotoğrafları çekildi. Anıtlar Kurulu'ndan dosyaları ile karşılaştırıldı, tescili olup olmadığı kontrol edildi. 10 bin tarihi eserin 2 bin 300 tanesinin tescilli eski eser kaydı olmadığı anlaşıldı. Aralarında Ayasofya'da bulunuyordu.
AYASOFYA TARİHİ ESER OLARAK TESCİLLENDİ
Avrupa'daki tescilli binaların işlendiği normlarda bu eserlerin belge, fotoğraf ve bilgileri toplanarak Koruma Kuruluna tescil için başvuruları yapıldı. Kurul, bu planı tescilledi. Böylece Ayasofya'da tarihi eser olarak tescil edilmiş oldu.
Böylece 2300 tarihi eser Tarihi Yarımada envanterine aynı anda tescillendi.
Koruma kurulunda Yüksek Mimarlar İhsan Sarı, Cem Eriş ve Hukukçu Üye Sinan Kılıçoğlu projeye onay verdi. İki YÖK üyesi ise şerh koydu.
2005 yılında Ayasofya hem Koruma Kurulu'nda 'Kültür Varlığı' olarak tescillendi ve hem de kapısındaki medrese planda ihya edildi. Ayasofya aynı zamanda vakıf hayrat olarak Ayasofya Camii-Müze olarak çift fonksiyona alındı.
2009 YILINDA 'CAMİ' OLARAK İŞLENDİ
Danıştay bu planı 2008 yılında iptal etti. 2008 yılında Anıtlar Kurulu'na Danıştay'ın istediği şekilde usul yönünden ilk önce 1/5000 ölçekli daha sonra onaylandıktan sonra 1/1000 ölçekli Revizyon Koruma Nazım ve Uygulama İmar planları iletildi. Bu plan yeniden onaylandı. Ayasofya 2009 yılında planlara yeniden 'cami' olarak işlendi.
İBB planlama ekibi bozulmadı ve İstanbul'daki bugün Kentsel Arkeolojik Doğal Tarihi SİT alanlarını planlamasını tamamladı ve İstanbul'un tarihi eser envanterini çıkardı ve belgeledi.
Ayasofya Camii'nin hemen kapısının dibinde İnönü zamanında yıkılan Mimar Sinan eseri Ayasofya Medresesi'nin planda ihyasına öncülük etti ve Koruma Kurulu'nda tescillenmesini sağladı. Bakanlık medresenin projelerini gerçekleştirdi ve bu medrese de ihya edilecek.
O EKİBE ÖDÜL
Şehir Plancıları Uğur İnan, Muzaffer Şahin, Erol Çalışkan, Hakan Kolcu, İrfan Uzun büyük çaba sarf etti. 2006 yılında İBB Adına Takdirname ile ödüllendirdi. 2000-2005 yılları arasında Planlama ekibine her hafta gelen ve gözlerinin yüzde 93'ü görmeyen Semavi Eyice'nin de çok desteği oldu.
AK PARTİ VE MHP'DEN TARİHİ ADIM
Diğer taraftan bugün İBB AK Parti ve MHP gruplarının Ayasofya Camii ile ilgili tarihi bir adım attı. Ayasofya için planlarda 'cami' ve 'müze' ifadesi yer alıyordu. AK Parti ve MHP, bu ifadelerin 'Ayasofya Camii' ve 'Külliyesi' olarak değiştirilmesi için İBB Meclisi'ne teklif sundu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis Grup Başkanı Mehmet Tevfik Göksu, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden, "Ayasofya'nın planlarının Ayasofya Camii ve Külliyesi olarak değiştirilmesi teklifimizi meclisimize sunduk. Ayasofya Camii milletimize ve ülkemize hayırlı olsun" açıklamasını yaptı.
NAZİF KARAMAN / SABAH
