Koronavirüs salgınının uzun vadeli etkilerini değerlendirmek ve kalıcı koronavirüs belirtilerini önlemenin ve tedavi etmenin yollarını bulmak için yeni araştırmalar yapılıyor. Bu yılın başlarında Manhattan'daki bir devlet okulunda resim öğretmenliği yapan 55 yaşındaki Brooklyn'li Judy Londa, okulun Mart ayı ortasında kapanmasından iki gün önce Covid-19 belirtileri göstermeye başladı. Öğretmen Londa, iki hafta boyunca çok hasta olduğunu söyledi ve "Üstümde bir yük var gibiydi. Bir odadan diğerine zar zor yürüyebiliyordum ve yoğun göğüs sıkışması yaşıyordum" dedi.
Ancak, bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan doktoruna düzenli olarak danışmak için FaceTime'ı kullandı ve tedavi sürecini evde tamamladı.
"5 GÜN İYİYİM, 5 GÜN NEFES DARLIĞIM VAR"
Mayısta kendini dışarıda dolaşacak kadar iyi hissediyordu ve yürüdüğü mesafeyi giderek artırdı. Tam bir iyileşme bekliyordu. Ama şimdi, hastalandıktan altı aydan fazla bir süre sonra, kısa bir tepeye çıkmak bile onu yoruyor. Yeni koronavirüsün hayatını mahvetmeden önceki gibi atletik, enerjik, sağlıklı hissedip hissetmeyeceğini merak ediyor.
Londa, "Yaklaşık beş gün iyi hissediyorum ve bir mil veya daha fazla yürüyüp yoga yapabiliyorum, ardından beş gün daha nefes darlığı ile kalıyorum. Bir anahtar gibi aç-kapa oluyor, aynı belirtiler tekrar etmeye devam ediyor. Göğsümde çimento gibi bir his var, üşüme, öksürük, boğaz ağrısı, ağız kuruluğu, kolumda karıncalanma, düzensiz kalp atışı.
Uykuya dalmak üzere oluyorum, sonra aniden boğuluyormuş gibi nefes almaya başlıyorum ve kalkıp yürümem gerekiyor. Bu gerçekten çok can sıkıcı" dedi.
Covid-19 ayrıca onu daha önce hiç yaşamadığı sağlık sorunlarıyla da baş başa bıraktı. Diyabet, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve erken ventriküler kasılmalar - kalbin pompalama odalarından birinde ekstra atışların neden olduğu kalp çarpıntısı gibi sorunları Covid-19'a yakalandıktan sonra başladı.
Facebook'ta Covid-19'dan kurtulanlarla görüşerek, başkalarının onun kalıcı, tekrarlayan semptomlarını yaşadığını gördü. Londa, son 10 gündür oldukça iyi hissettiğini söyledi.
Pandeminin başlangıcında, doktorlar öncelikli olarak Covid-19'un akut etkileriyle mücadele etmeye ve hayatları kurtarmaya odaklanmışlardı, ancak uzun vadeli etkilerini değerlendirmek ve kalıcı semptomları önlemenin ve tedavi etmenin yollarını bulmak için araştırmalar devam ediyor.
Nature dergisinde yer alan bir makaleye göre, salgının "kalıcı hastalıklar ve sakatlıklarla mücadele eden insan sayısında artış" ile sonuçlanacağına dair artan bir endişe var.
The Lancet'te Eylül ayında yayınlanan bir makalede, bulaşıcı hastalık uzmanlarından oluşan uluslararası bir ekip, "hastalarımıza devam eden şikayetlerinin seyri hakkında sorular sorarken ne söyleyeceğimizi bilmiyoruz" dedi. Aktardıkları pek çok bilinmeyen arasında, "Akut Covid-19 diyabete veya diğer metabolik bozukluklar neden olur mu, Hastalar kalıcı akciğer hastalığı ile mi yaşayacaklar" soruları yer alıyor.
Şu anda, bu potansiyel olarak öldürücü KOVİD-19 hastalığının uzun vadeli sonuçları hakkındaki bilinmeyenler, bilinenden çok daha fazla.
New York Times'da yer alan bir habere göre, halihazırda bilinen bir gerçek, bir kişinin, aylarca süren ve muhtemelen yıllarca sürecek semptomları yaşaması için ciddi bir hastalığa sahip olması gerekmiyor.
Hafif Covid enfeksiyonu geçiren bazı insanlar bile akut hastalıktan iyileştikten çok sonra semptomlar yaşamaya devam ediyor.
KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?
COVID-19, farklı kişileri farklı şekillerde etkilemektedir. Enfekte kişilerin çoğu, hafif ila orta düzeyde semptomlar geliştirmekte ve hastaneye kaldırılmadan iyileşmektedir.
EN YAYGIN SEMPTOMLAR:
Ateş
Kuru öksürük
Yorgunluk
DAHA SEYREK GÖRÜLEN SEMPTOMLAR:
Ağrı ve sızı
Boğaz ağrısı
İshal
Konjunktivit
Baş ağrısı
Tat alma veya koku duyusunun kaybı
Ciltte döküntü ya da el veya ayak parmaklarında renk değişimi
CİDDİ SEMPTOMLAR:
Solunum güçlüğü veya nefes darlığı
Göğüs ağrısı veya göğüste baskı
Konuşma veya hareket kaybı
Ciddi semptomlar gösteriyorsanız derhal tıbbi yardım alın. Doktorunuzu veya sağlık tesisini ziyaret etmeden önce mutlaka telefonla arayın.
Hafif semptomlar gösteren ve başka bir sağlık sorunu olmayan kişiler, tedavi sürecini evde geçirmelidir.
Virüsle enfekte olan kişiler ortalama 5-6 gün içinde semptomları göstermeye başlar. Bununla birlikte, bu süre 14 günü bulabilir.