Ulusal Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım Türkiye'nin Ay yolculuğunun şifrelerini açıkladı.
AY'LA İLK TEMAS NE ZAMAN OLACAK?
Asıl hedefimiz 2028'de Ay'a yumuşak iniş yapmak. Yani uzay aracımızı Ay'da yürütüp bilimsel veri toplamak. Ama ara bir adım koyduk. 2023'te bayrağımızı yerli motor ve yerli uzay aracımızla Ay'a ulaştıracağız. Aracımız 2023'te sert iniş yapacak, yani tekerlekleri açılmayan uçak nasıl hasar alıyorsa oradan bir daha kalkmayacak. Ama motorumuzun ateşlemesi, uzay aracının kontrolü, veri haberleşmesinin sağlanması tüm bunları devrim niteliğinde denemiş olacağız. 2028 yılında da aracımız uzaya insansız olarak gidecek.
Serdar Hüseyin Yıldırım
PARA NASIL BULUNACAK?
Herkes 'Parayı bulacak mısınız?' diyor. Devletimizin bütçesi yeterli olmasa bile uluslararası işbirlikleriyle para bulunabilir çünkü uzay herkesin gündeminde. Programımız açıklandı 'Biz de girmek isteriz' diyen diyene. 100 milyon dolar atın desem atacak ülke çok. Para sorun değil ama insan kaynağında sıkıntı var. Nasıl Türkler NASA'da, ESA'da çalışıyorsa biz de insan eksiğimizi öncelikli Türk olmak üzere başka ülkelerden tamamlayabiliriz.
ALTYAPI VE KAPASİTE VAR MI?
Birtakım hazırlıklarımız olmasaydı 2023'te Ay'a ulaşmayı hedefleyemezdik. Bunun için uzay aracı imalatı gerekiyor. Uydu yapımında tecrübe kazanmış TÜBİTAK Uzay gibi kurumlarımız bunu yapabilecek durumda. Bu tecrübeyi de uydu yaparak kazandılar RASAT, GÖKTÜRK 2, İMECE ve TÜRKSAT 6A yerli katkıyla yapılıyor. Elbette ki bazı komponentleri almak durumunda kalabiliriz ama mühendislik bizde olacak.
MOTOR NE ZAMAN HAZIR OLUR?
Roket motoru konusunda Türkiye'de 3 kurum çalışma yaptı, ROKETSAN, TÜBİTAK SAGE ve DeltaV'nin geliştirdiği hibrit motorumuz. Hem katı hem sıvı yakıt kullanan bu teknolojide dünyada çok iyi noktadayız. Bu motor bir sene içinde uzaydaki göreve haz��r hale gelecek. Eğer bu motor elimizde olmasaydı Ay'a gitmek hayal olmaya devam ederdi. Motorun yerli olması maliyeti çok düşürecek.
AY'DA BULUNMADIK NE KALDI?
Evet belki Ay'ın çok şeyi biliniyor. Ama bizim oraya gitmemiz teknolojik gelişmemiz anlamına gelir. Bu çalışma bize teknolojik sıçrama yaptıracak, haberleşme, nano teknoloji, robotik işler gibi alanlarda dünya seviyesini yakalamamızı sağlayacak. Benim bir sloganım var, 'Uzayda izi olmayanın dünyada sözü olmaz.' Sanayi devrimini kaçırdık ama uzay devrimini kaçırmamalıyız.
TÜRK İNSANI UZAYA NE ZAMAN GİDECEK?
İnsanlı uzay uçuşları 10 yıllık programda yok. Ama Türk astronotu uzaya göndermek için ABD ve Rusya ile görüşüyoruz. Aday seçimini 4-5 ay içinde tamamlamak zorundayız. Rus araçları çok dar o yüzden adayların 1.70 ila 1.80 boy arasında olması gerekiyor.
MERKEZ İTÜ OLACAK
"Bu işin en kritik kısmı aracın kontrolü, haberleşmesi, yer sistemleriyle ulaşılması. Operasyon merkezinin İTÜ kampüsünde olması planlanıyor."
UZAYA GİDECEK KİŞİ 100 METREYİ 13 SANİYEDE KOŞABİLMELİ
Hürriyet'in haberine göre, Milli Uzay Programı'nın son maddesinde '10 yıl içerisinde bir Türk vatandaşını uzaya göndermek' yer alıyor. Peki uzaya gönderilecek kişi gönüllüler arasından nasıl seçilecek, hangi özelliklere sahip olacak? İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Zahit Mecitoğlu anlattı:
LİSANS DİPLOMASI
Mühendislik ya da temel bilimler üzerine en az lisans diploması olması bekleniyor.
GÜÇLÜ FİZİK VE KONDİSYON
Fiziksel şartları çok iyi olmalı. Örneğin 1 kilometreyi 3.5 dakikada, 100 metreyi 13 saniyede koşmak gibi özelliklere bakılır.
SAĞLIKLI OLMA ŞARTI
Sağlık probleminin olmaması gerekiyor. Uzayda yerçekimi olmaması, radyasyon gibi çevresel şartlar insan sağlığını zorluyor.
PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK
Astronotlar ABD'de 2, Rusya'da 6 yıllık bir eğitim alıyor. Psikolojik çalışmalar uygulanıyor. Yerçekimsiz uzay ortamlarının simülasyonu yapılıyor.
2.5 YIL SONRA YOLLAYABİLİRİZ
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alim Rüstem Aslan: "Ay'ın yüzeyine bir araç çarptırılması planlanıyor. Öncelikle bir senaryo oluşturulacak. Yoğun bir çalışma sonucunda fırlatma 2-2.5 yıl içerisinde başarılabilir. Amaç Ay'ın yüzeyine araç indirmek. Uydunuzu gönderecekseniz bu teknolojiye uygun özelliğinin olması gerekiyor. Bu da büyük bir teknolojik çalışma gerektiriyor. Araç Ay'a çarptırılıp sensörle veri toplanıp oradan dünyaya veriyi gönderiyor ve kendini imha ediyor."
CUMHURBAŞKANI'NIN GÖNLÜNDEN GEÇEN BİR KADIN ASTRONOT
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda Milli Uzay Programı'na ilişkin değerlendirmede bulundu. "Bu program, Türkiye'nin önümüzdeki 10 yıldaki yol haritası diyebiliriz" ifadelerini kullanan Varank, uzaya gönderilecek vatandaşa ilişkin şu bilgileri verdi: "Bizi en çok Ay misyonu heyecanlandırıyor. İlk misyonumuz Ay ile temas, ikinci misyon Ay'ın yüzeyine yumuşak iniş yapabilmek. Bu bir turistik seyahat olmayacak. Bu bir bilimsel misyon olacak. Sayın Cumhurbaşkanımızın gönlünden geçen bir kadın astronotun Türkiye adına uzaya gitmesi."
'UZAYDA EZAN OKUYALIM'
Türk Diyanet Vakıf-Sen Genel Başkanı Nuri Ünal, Türkiye'nin Milli Uzay programı ile ilgili olarak, "Dünyadaki tüm Müslümanları temsilen bir din görevlimizin uzaya gönderilmesini talep ediyoruz" dedi. Ünal Hürriyet'e şunları söyledi: "Uzayda, Ay'da yani Dünya haricinde bir yerde de ezan okuyalım. Ezan okunmasını sağlayalım. O nedenle uzaya bir din görevlisi gönderilebilir. Ezan sesini uzaydan dünyaya dinletelim. Tarihe not düşelim. Bilimsel başarıyı taçlandıralım."
TÜRKİYE'YE FIRLATMA İSTASYONU
Türkiye Uzay Ajansı, 10 yıllık dönemde uzay çalışmalarında atılacak adımları belirledi. Ajansın hazırladığı 'Milli Uzay Programı'na göre, çalışmalar 10 başlıkta ilerleyecek. Türkiye için en uygun fırlatma alanı ve teknolojisi belirlenecek. Fırlatma tesis altyapısı oluşturularak, öncelikle küçük uydu fırlatma pazarı hedeflenecek. Yeni nesil teknolojilere yatırım yapılarak rekabet avantajı elde edilecek. Uygun fırlatma alanı için uluslararası iş birliği imkânları sağlanacak. Yerli ve milli roketler, dünya yörüngesine ağır faydalı yük taşıyabilecek.
TÜRK UZAY YOLCUSUNUN ADI NE OLSUN?
Türk uzay yolcularına Türkçe isim bulunmasını isteyen Cumhurbaşkanı Erdoğan'a öneri yağdı. Sosyal medyada Türk uzay yolcuları için en fazla önerilen isimler ise şunlar oldu:
- Fezanot
- Akıncı
- Türkonot
- Göktürk
- Gökmen
- Ay-Men
- Evrenot
- Aybars
- Göknot
- Gökçeri BAHÇELİ: CACA BEY OLSUN
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Türk astronot için gökbilimci Caca Bey'in ismini önerdi. Cacaoğlu Nureddin Cebrail, 1240'ta Kırşehir'de doğdu. 'Caca Bey' adıyla ün kazandı. Kırşehir'de yaptırdığı Caca Bey Medresesi'nde astronomi araştırmaları yapılıyor, matematik, fizik, kimya eğitimi veriliyordu.