İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, Avrupa'da hafta boyunca etkili olacak çöl tozlarının yarın Türkiye'ye yoğunluğunu azaltarak gelmesinin beklendiğini bildirdi.
Toros, yaptığı açıklamada, çöl tozlarının her yıl farklı güzergahlar kullanıp kıtalar ve okyanusları aşarak farklı ülkelere gittiğini söyledi.
Yaşanan durumun doğanın normal bir olayı olduğunu aktaran Toros, "Şu anda ise Kuzey Afrika üzerinde oluşan alçak basınç sistemiyle havalanan çöl tozları, kumlar Avrupa üzerindeki yüksek basınç alanıyla Avrupa'ya taşınıyor. Avrupa şu anda çöl tozunun etkisi altında." değerlendirmesini yaptı.
Toros, Türkiye'nin de yüksek basınç alanı etkisinde bulunduğunu vurgulayarak, şu bilgileri verdi: "Avrupa'da hafta boyunca etkili olacak çöl tozlarının perşembe gününde ülkemize kadar yoğunluğunu azaltarak gelmesi bekleniyor. İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Modelleme Takımının atmosferik sayısal model değerlendirmelerine göre, çöl tozları yoğunluğu hafif de olsa hafta sonu ülkemiz genelinde etkisini gösterecek. Avrupa'da etkili olan çöl tozları özellikle kuzeyli hakim rüzgarların etkisiyle Türkiye'nin güney kesimlerine doğru inerek etkili olacak. Hafta başından itibaren de kuzeyden başlayarak etkisini kaybetmesi tahmin ediliyor. Çöl tozunun taşınımı, sağlık sorunlarına da neden olabiliyor. Havadaki toz yoğunluğunun artması solunum sıkıntısı olanları etkileyebilir. Yoğun toza maruz kalmak da bağışıklık sistemimizi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle sağlık sorunları olan vatandaşların dikkat etmesinde fayda bulunuyor."
"PUS SEBEBİYLE GÖRÜŞ MESAFESİNİN DÜŞMESİNİN HAVA KİRLİLİĞİ OLARAK ALGILANMAMASI GEREKİYOR"
Türkiye'de güneşli havanın hakim olduğunun da altını çizen Toros, bu nedenle geceleri havanın ayaz , günlük sıcaklık farklılıklarının fazla olabildiğini anlattı.
Toros, yüksek basınç etkisinin havada daha çok inici durum sergilediğini ifade ederek, sözlerini şöyle tamamladı: "Normal şartlarda sıcaklık yükseklik ile azalır. Bu günlerde bilhassa güneş battıktan sonra yeryüzünün hızlı soğuması sebebiyle sıcaklık terselmesi meydana gelebiliyor. Yerin hızlı soğuması ile yere yakın tabakada havada asılı küçük su damlacıkları yani pus veya sis oluşabiliyor. Pus sebebiyle görüş mesafesinin düşmesi hava kirliliği olarak algılanmaması gerekiyor."
ÇÖL TOZU NEDEN OLUR?
Toz taşınımı, Dünya ekosistemi için büyük önem taşımaktadır. Türkiye ve çevresindeki çöl (Sahra, Arabistan gibi) ve yarı-kurak alanlardan kalkan toz aerosollerin taşınması, iklim, kara ve deniz ekosistemleri ile insan faaliyetleri ve sağlığı açısından büyük öneme sahiptir. Toz taşınımının temel nedeni, kuraklık ve çölleşme olarak belirtilmektedir.
Dünyadaki başlıca toz kaynak alanları Afrika (Sahra çölü), Asya (Gobi ve Taklamakan), Arabistan Yarımadası, Güney Amerika ile Avustralya'da bulunan çöllerdir. Çöllerden kalkan tozlar, atmosferin üst tabakalarına yükselerek uzun mesafeler kat etmektedir.
Göreceli olarak daha büyük olan toz parçacıkları, kaynak alanlarının yakınlarında çökerken, küçük olanlar ise binlerce kilometre yol kat edebilmektedir.