AK Parti kurmayları, seçim barajının yüzde 10'da kalmasının bazı partilerin oylarında "fazla büyümeye" neden olduğunu, küçük partilerde ise bir ümitsizlik yarattığını söyleyerek, "Küçük partilerin ümidini kırmayacak, mevcut büyük partilerin de hacminden daha fazla büyümesinin önüne geçecek bir oran" üzerinde çalıştıklarını belirtti. Teklifte ittifak içi baraj uygulamasına gidilmemesi; Türkiye barajının ise yüzde 7'ye çekilmesi görüşü netlik kazandı.
Mevcut ittifaklı seçim sisteminde D'hondt Sistemi'ne göre, önce ittifakların sonra da partilerin çıkarttıkları milletvekilleri sayısının belirlendiğine işaret eden AK Parti kurmayları, yeni teklifte oyların dağıtımına ilişkin bir değişikliğin de masada olduğunu ifade etti.
Milliyet'in haberine göre, seçimde parti oyları ile ittifak oylarının dağıtımında önce partilerin daha sonra ittifakın oylarının hesaplanması görüşü öne çıktı.
DARALTILMIŞ BÖLGE
AK Parti'nin önümüzdeki günlerde MHP'ye götüreceği teklifte, "daraltılmış bölge" seçim sisteminin de yer alacağı belirtildi. AK Parti'nin, daraltılmış bölgede sistemin her il için beş vekil üzerinden kurgulanması halinde, küçük illerde aritmetiğin değişmediği, büyükşehirlerde de mevcut tabloda radikal değişimler yaşanmayacağı tezinden hareket ettiği kaydedildi.
Teklifte milletvekili transferleriyle ilgili atılacak adım da netleşti. Milletvekillerinin seçildikten sonra parti değiştirebilmeleri için süre sınırlaması getirilmesi yöntemine kapıyı kapatan AK Parti, milletvekillerinin partilerinden istifa ederek bir başka partiye katılmaları halinde Meclis komisyonlarındaki partilerin üye sayılarının değişmemesi yönünde bir düzenleme yapmayı kararlaştırdı.
AK PARTİ'DEN İLK AÇIKLAMA
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, CNN Türk'te önemli açıklamalarda bulundu. Siyasi parti yasasının 2023 seçiminden önce tamamlanmasının beklendiğini belirten Yazıcı, 'Çalışma henüz sonuçlanmadı ama formül aranıyor' dedi. Öte yandan Hayati Yazıcı, partilere hazine yardımıyla ilgili de çarpıcı bilgiler verdi.
İşte AK Parti Genel Başkan Yardımcısı'nın açıklamalarından öne çıkanlar:
Siyasi partiler yasasında çalışma henüz sonuçlanmadı ama formül aranıyor. Seçimler 2023'ten önce yapılacak, yapılan değişiklikler 1 yıl içinde uygulanmaz şeklinde bir düzenleme var. Dolayısıyla seçimlerden 1 veya 1 buçuk yıl önce tamamlanması bekleniyor.
Seçim barajı nasıl ayarlanacak?
Türkiye'de yüzde 10 barajı uygulanıyor. Dünyada en yüksek barajı uygulayan ülke Türkiye... Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde çıta yüksek. Barajın çok anlamı kalmamış durumda ama herkesin parti kurması gibi bir gelenek de oluşabilir. Bunların denetlenmesi, takip edilmesi gibi konular Cumhuriyet Başsavcılığı bakıyor. Barajı makul bir yere getirme şeklinde çabamız var. 7 mi olur 5 mi olur, hangisi doğru şeklinde bir çalışmalar yapıyoruz. 5 ile 10 arasında bir şey olacak. Bir rakam söylemem çok doğru olmaz, baraj bir noktaya inecek.
Partilere hazine yardımı
Bu düzenlemelerle anlaşılır olmayı, sadeyi, karışık pozisyonlar oluşturmaktan yana değiliz. Seçim barajı ne düzeydeyse hazine yardımı alabilmenin şartı olacak. Barajı geçen hazine yardımı alabilecek. Parti kapatmayı ortadan kaldırıp yada ıskalayıp sadece hazine yardımını kesmek şeklinde bir algı oluşmasın. Parti kapatma anayasal bir düzenlemedir. Bir uslandırma amaçlı olarak, kapatma son ve güçlü bir yaptırım.
Kapatma seçeneği bir tarafta kalmak üzere, bazı durumlarda hazine yaptırımının kesilmesi şeklinde bir yaptırım uygulanabilir mi? Hazine yardımının kesilmesine kısmen veya tamamen hüküm verebilir de... Kapatma istemi olmaksınız hazine yardımı kesilsin şeklinde bir iddianame düzenleyebilir mi cumhuriyet başsavcılığı şeklinde bazı kanaatler var.
Yeni partilerin seçimlere girme şartı
Bizim mevzuatımızda siyasi partilerin grubu TBMM çalışmalarına ilişkin önemli bir müessesedir. Meclis çalışmaları için bir şarttır. Bu şartı seçime girme şartı olmaktan çıkartmak lazım. Esas olan siyasi partinin örgütlenmesidir. Bu örgütlenmeyi tamamlamışsa o siyasi parti seçime girebilecek. Siyasi ahlakı korumak lazım, parlamentoyu korumak lazım. Grup, siyasi partilerin TBMM çalışmalarıyla ilgili bir komisyondur. Siyasi partiler örgütlenmişse ona seçimi girme şansı tanımak lazım.
Seçim sistemiyle değişecek mi?
Sisteme dokunmadan daraltılmış bölge olabilir
