Gelen son dakika haberine göre Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından kritik açıklamalarda bulundu.
İşte Bakan Koca'nın açıklamaları:
Bu konuşmanın amacı geldiğimiz nokta konusunda değerlendirme yapmaktır. Şunu tartışmasız bir şekilde kabul ediyoruz, aylardır süren şartlar herkesi yordu. Benzer durumlar pek çok ülkede dönem dönem çıkmaktadır. Ülkemiz salgın boyunca yaşadığı en zor dönemlerden birini geçirmektedir. Mart ayından itibaren vakaları il il gösteren harita yayınlıyoruz. Korona risk haritamızda, nüfusun %80'inin çok riskli yerlerde yaşadığını ortaya koyuyor. Diğer olumsuz faktör, virüsün yeni varyantlarıdır. Yorgunluğun haklı sebepleri var. Mutasyon ve varyantlar konusunda şansın bizden yana olmasıydı ama şuan gerçekleşmedi. Varyant ortaya çıktığı ilk şekle göre farklılık göstermesidir. 2003'te SARS'ın ortadan kaybolması buna bağlanmıştır. Bugün ise bunun tam tersi olmuştur.
YENİ VAKALARIN YÜZDE 85'İ İNGİLTERE VARYANTI
Mutantların daha da işi zorlaştırdığı gerçektir. Hızı dışında hastalığın daha ağır geçmesine sebep olmaktadır. Yeni vakaların %85'i İngiltere varyantı kaynaklıdır. Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur. Bunun dışında tespit edilen Güney Afrika varyantı 11 ilde görülmüştür, Kaliforniya, New York varyantı da az olmasına rağmen tespit edilmiştir. Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı gibi bu durum vaka sayılarını arttırmakla kalmadı hastane yoğunluğunu da arttırdı. Sağlık hizmetlerimiz halan gelen sağlık hizmetlerini muntazam kapsayacak şekilde eksizsiz sürdürmektedir. Bir düzenlemeye gitmek durumunda kalabiliriz. Aşının etkisini hep birlikte gördük. Kasım ayında yoğun bakıma yatanların yaşlı grubu %53'e kadar düştü. En çok aşılama yapan ülkeler arasındayız. Yakın zamanda, yerli aşı üretimiyle toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
18 MİLYON DOZ AŞI YAPILDI
Şuana kadar 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olanlar 7,5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir. Şartlar bizi zorla toparlanmaya davet ediyor. Günlük vaka sayısı 50 bine çıkmışken, başkasının uyarısına ihtiyaç duyulmamalıdır. Aşı programı ilerlerken mücadelenin süresini kısaltalım. Bu iş bitene kadar 1 gün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ve yılgın görmeyeceksiniz.
AŞILAMA SONRASI VAKA ORANLARI
65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının aşı sonrası vaka oranı 65 yaş üstü vatandaşların 1 Ocak itibari ile 17.7 şimdi ise %8.2 Neredeyse yarı yarıya düşmüş durumda. Şuana kadar 65 yaş üstü aşılanan oranı 76.4.
Sağlık çalışanlarına baktığımızda toplam vaka içindeki payı 1 Ocak'ta %5.3, sağlık çalışanlarında aşılama oranı %86. Şuan 1.3'e kadar düştü. Bu aşının etkisini gösteren önemli bir bulgu
Hastanede 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının gösteren tablo Yatanlar içinde %57.4 şuan yarı yarıya düşmüş durumda.
Yoğun bakımda yatan vakalar içinde yoğun bakımda yatanların oranı %69.9, sağlık çalışanları ise %1.1'den şuan %0.25'e kadar inmiş durumda.
Aşının 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına özellikle daha erken yapıldığı için, hem hastanede yatış, yoğun bakım ve entübe hastalar boyutunda baktığımızda, belirgin faydalar sağlandığını o yüzden tanınmış olan kişilerin aşı yaptırma konusunda hassasiyet göstermesini rica ediyorum.
TAM KAPANMA OLACAK MI?
Ramazan ayını özellikle tedbirler konusunda çok önemli görmeliyiz. Bilim Kurulu, kapsayıcı şekilde alternatifli bir hazırlık yaptı. Yakın temasla, mutantın varyantın %85'e çıktığı bu dönemde, yeni bir pik dönemi yaşıyoruz, o nedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, o yüzden vatandaşlarımızın son derece dikkat etmesi gerektiğini önemle rica ediyorum.
RUSYA SEYAHAT KISITLAMASI
Rusya'da mevkidaşımla 2 defa görüşmüştüm. Yakın zamanda heyet göndereceklerini, bazı bölgelerde, Muğla, İzmir Aydın gibi bölgelerde aldığımız tedbirleri görme noktasında incelemeler yapacaklarını belirttiler. O yüzden değerlendirmenin daha rahat yapılacağını söyleyebilirim. Sertifikasyon ve aldığımız tedbirleri gördükleri takdirde daha farklı karar alacaklarını söyleyebilirim.
"BAZI İLLERİMİZDE YER YER SORUNLAR OLUYOR"
Vaka sayısının daha yoğun olduğunu, aynı oranda hasta sayımızın daha artmadığını rakamlarda görüyorsunuz. Sağlık altyapımızda ciddi sorunların olmadığını söyleyebilirim. Yatak doluluk oranında %56.3. Servis yatağında bir sorun yok. Erişkin yoğun bakımda doluluk oranı %71.3. Yani %30'a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bin hasta anlamına geliyor. Bazı illerimizde yer yer sorunlar yaşadığımız oluyor mu, oluyor. %80'in üzerinde olan iller Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize'de. Bu illerde, %80'nin üzerinde diğer illerde ise %80'in altında erişkin yoğun bakım doluluk oranı. Önümüzdeki dönemde bir sorun yaşanırsa elettik vakalar ve genel düzenlemeyle korona için ayrılan yoğun bakım sayımızı arttırarak herhangi bir sorun olmayacağını söyleyebilirim.
PANDEMİNİN TİCARETE DÖNMESİ
DSÖ'nün 2 hafta önce bir toplantısı olmuştu. O toplantıya özellikle basın toplantısına katılımın az olduğu nadir bir toplantıydı. Aşıyla ilgili fikri mülkiyet haklarının çözülmesi gerektiğini ifade ettim. Bütün dünyada üretimin yapılacağı, her ülkede olacaksa fikri mülkiyet haklarının çözülmesiyle erişimin daha kolay olacağını ifade ettim. Onlar da bu sürecin içinde olacaklarını belirtti. Üretme becerisi olan bütün ülkelerde, bunun önünün açılması kanaatindeyim. DSÖ'nün basın toplantısında da özellikle ifade etmiştim.
RAMAZANDA AŞI TEDARİĞİ
Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı söz konusuydu. Birincisi Rusya'dan Sputnik aşısı, ikincisi Biontech ve üçüncüsü Çin'de üretilen kullandığımız aşıydı. Hem BionTech ve Sinovac'ın Türkiye'de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye'de yapılamadı kronojksit yüzünden. Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hem Türkiye'de üretimi hem de erken dönemde verebilecekleri aşı miktarıyla ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın zamanda az miktarda Sputnik aşısının Türkiye'ye gelebileceğini söyleyebilirim. Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile. Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum. Bugüne kadar 4,5 milyon doz BionTech aşı geldi.
"BIONTECH AŞISI İÇİN 30 MİLYON SÖZÜ"
Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek şekilde anlaşma yapmıştık. Uğur Hoca, Türkiye'ye aşı gönderme konusunda büyük gayret sarf ediyor. 'Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden söz verebilirsin' dediler. Hem Mayıs sonu, hem Haziran'da bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz. 10 gün içinde de rakamın ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız. Bizim Haziran sonuna kadar elimizde yoğun bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi ama bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon rakamıyla bunu söyleyebileceğimi ifade ediyorum. Aşıyı çeşitlendirmek için Ağustos ayından beri yoğun bir gayret içindeyiz. En geç haziran sonu olmak üzere, vatandaşımızı aşılayabileceğimizi söyleyebilirim. Onun için Ramazan ayını yakın teması azaltan biraz daha tedbirlere özen göstererek bu dönemi geçirirsek, aşıya erişim için çok uzun bir zaman olmadığını ifade etmek istiyorum.
YERLİ AŞI
Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3'ü bitecek olan ve ilk aşımız diğer aşılarında Kasım gibi biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum. Sağlık çalışanlarının yüzde 86'sı aşılandı. %14'ü hala tanımlandığı için gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde %76. 4, yani 23.6'ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun başka çözümü yok. İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok ama aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
AŞI OLUP SEMPTOM GÖSTEREN VAR MI?
Toplam vakalar içerinde ne kadar etkisinin olduğunu göstermeye çalıştım. Vefatlarla ilgili de sayıların yüksek olmadığını ama sonuçta aşıladığınız grup 60 yaş üstü, ek hastalığı çok olan kişiler. Aşıyı değerlendirme noktasında Bilim Kurulu dosyaları inceliyor. Etkisini önümüzdeki haftalarda açıklanmış olur.
GRİP AŞISI TARTIŞMASINDA SON DURUM
Grip çok gündem oldu. Bir dönem neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve böyle bir kampanya söz konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infülenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı tedirgin etmeyin demiştim. Şu an biz halen infülenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sağlık çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfülenza daha çok çocuklarda görülür. Ama bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu doktorlarımız görmektedir.
UZAKTAN EĞİTİME GEÇME TAVSİYESİ ALINDI MI?
ÖĞRENMENLERİN AŞILANMASI
Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz. 8. ve 12. sınıfların sınav günleri belli olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım söz konusu. O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
BİLİM KURULU TAM KAPANMAYLA İLGİLİ BİR ÖNERİSİ OLDU MU?
Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etti; Ramazan'da dinlenerek tedbirlere uymayı söylemişti. Bilim Kurulumuz da bu yaklaşımda bulundu. Ben de yarın Kabine de bunları dile getirmiş olacağım. Sizlerin söylediği farklı olabilir ama toplumun psikolojik ekonomik yapısı da var. Bunların hepsi gözetilerek karar alınmış olur.
VAKALARIN ARTMASININ NEDENİ TEDBİRLERE UYULMAMASI MI?
Sorumlu hepimiziz. Bilim Kurulu salgının başından bu yana anlata geldi. Bu dönemde yakın temasla virüsün daha hızlı yayıldığını biliyoruz. Hepimizin üzerine düşeni yaparak bu kazanımları kaybetmeme içerisinde olmalıyız.
RANDEVUSUNA GELMEYENLER NEDENİYLE AŞILAR ATILIYOR MU?
Biz kuruluşlarımıza, "Filatom çözüldüğünde 6 kişiye uygulanıyor, 6 kişi randevuya geldiğinde fılatom açılırsa bir kayıp söz konusu olmaz. O fılatom gün içerisinde kullanılıyor. 60 kişi için 10 fılatom kullanılması gerekiyor. 10. fılatomda gelmeyenler olursa, o fılatom için kayıp olmuş olur. Biz onun için 6 kişinin randevuya geldiğinde fılatomların açılması gerektiğini söylüyoruz.
PASAPORT AŞISI
Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilmiş olacak. DSÖ de tanımlandı ama yayımı söz konusu olursa devamında bir sorun olmayacaktır. Önümüzdeki dönemde aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacağını düşünmeyin. Çin hükümetinin müraacatı ve yayın da söz konusu olduğu için bu sorun olmayacak.
