11 ay boyunca heyecanla beklenen Şehr-i Ramazan'ın vuku bulmasıyla orucu bozan şeyler de vatandaşlar tarafından sıklıkla arananlar arasında yerini aldı. Oruçlu olunduğunda hal ve hareketlere daha da dikkat edilmesi gerektiği bilinirken istem dışı ve bilinçsizce yapılan bazı eylemlerin orucu bozup bozmadığı merak konusu haline geldi. Özellikle mide rahatsızlığı bulunan kişilerin gaz çıkarmak ve midesinden sıvı gelmesi gibi kendi istekleri dışında gelişen durumlar karşısında Diyanet'in açıklamalarına biz de haberimizde yer verdik. İşte detaylar...
GEĞİRMEK ORUCU BOZAR MI?
Diyanet yetkililerinin yaptığı açıklamada, insanın elinde olmadan, istemsizce gelişen davranışların orucu bozmadığı belirtildi. Geğirmenin de insanın isteği dışında gerçekeleşebilecek bir gaz çıkarma yöntemi olduğu bilindiğinden doğrudan orucu bozmadığının altı çizildi.
Ancak geğirme sonucu, ağza kusmuk benzeri herhangi bir sıvı ya da yemek artığı gelirse ve bu artık bilerek geri yutulursa oruç bozulur.
İlk gün oruç tutup sonra tutmamak günah mı?
Geğirme sonucu ağza gelen artıkların tükürülmesi gerekir. Böylece oruç bozulmaz.
Ancak bazı durumlarda ortam, tükürmeye müsait olmayabilir. Bu yüzden de kişi ağza gelen kalıntıları yutmak zorunda kalır. Bu durumlarda kişi bilinçli olarak yutkunmadığı için oruç kaza gerektirmez.
BOĞAZA EKŞİ SU GELMESİ, MİDE SUYU ORUCU BOZAR MI?
Aynı şekilde boğaza gelen ekşi sıvı, mide suyu da orucu bozmamaktadır. Çünkü kişinin isteyerek yaptığı bir şey değildir. Miktarı ne olursa olsun kendiliğinden gelen kusuntu orucu bozmaz.
Mideden ansızın ağza yükselip tekrar mideye dönen şeyler de oruca zarar vermez. Kişinin kendi isteği ile ağız dolusu kusması hâlinde ise oruç bozulur.
Hz. Peygamber (s.a.v.), "Oruçlu kimse kendisine hâkim olamayarak kusarsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin." (Ebû Dâvûd, Savm, 32; Tirmizî, Savm, 25) buyurmuştur.
Bununla birlikte, kustuğu için orucu bozuldu zannıyla yemeye içmeye devam eden kimsenin orucu bozulur. Böyle bir kimseye keffâret değil, gününe gün kaza gerekir (İbnü'l-Hümâm, Feth, II, 332; el-Fetâva'l-Hindiyye, I, 226).
ORUÇ NEYLE BOZULUR?
Orucun temel unsuru, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 386-387). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da aynı hükme tabidir.