Son dakika haberlerine göre TDT üye ve gözlemci devletlerinin dışişleri bakanları, Kazakistan'daki gelişmeleri değerlendirmek üzere çevrim içi olağanüstü toplantı düzenledi.
Olaylar sırasında yaşamını yitirenler anısına bir dakikalık saygı duruşunun ve kapsamlı fikir alışverişinin ardından TDT, yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, Kazakistan'daki olaylarda hayatını kaybedenler için başsağlığı ve yaralılara acil şifa dilendi.
Kazakistan ve ülkenin kardeş halkına olan kararlı destek ve dayanışmanın yeniden teyit edildiği açıklamada, bölgesinde ve ötesinde istikrar ve güvenlik için hayati önem taşıyan Kazakistan'ın barış istikrarının öneminin altı çizildi.
Açıklamada, hayatları tehlikeye atan, kamu düzenini bozan ve mala zarar veren şiddet ve yıkıcı eylemler kınanarak Kazak yetkililerin kamu düzenini ve normal düzeni acilen yeniden kurma kapasitesine olan güven vurgulandı.
Uluslararası hukukun temel norm ve ilkelerini desteklemenin önemine işaret edilen açıklamada, Kazakistan yönetiminin, ülkede anayasal düzeni bozmayı amaçlayan teröristlere, radikallere, aşırılık yanlılarına ve suçlulara karşı terörle mücadele operasyonlarına desteğin altı çizildi.
Açıklamada, yerel ve uluslararası zorlukların ele alınmasında koordinasyon, iş birliği karşılıklı yardım için TDT'nin 2040 Vizyon Belgesi'ne bir kılavuz olarak atıfta bulunularak "(TDT), Mevcut krizi aşmada, Kazakistan yönetimine ve halkına gereken desteği vermeye hazır olduğunu yineledi." ifadesi yer aldı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'in kardeş Kazakistan halkının refahını artıracak reform gündemine desteğin de belirtildiği açıklamada, konuyla ilgili yakın iş birliği ve istişare içinde kalma konusunda mutabakata varıldığı kaydedildi.
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI BAYRAKLARI YARIYA İNDİRDİ
Öte yandan geçtiğimiz hafta Kazakistan'da meydana gelen terör olaylarında hayatını kaybedenler için dün Türk Devletleri Teşkilatı Sekretaryasında bayraklar yarıya indirildi.
TDT'den yapılan açıklama şöyle:
"Kazakistan'da meydana gelen terör olaylarında hayatını kaybedenler için Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in kararıyla 10 Ocak 2022 ulusal yas günü ilan edildi.
Bu yas gününde, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Merkezi'nde Üye ve Gözlemci Devletlerin bayrakları yarıya indirildi.
Kardeş Kazakistan halkı ve yönetimi ile her zaman dayanışma içinde olan TDT, olaylarda hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar ve ülkenin en kısa zamanda normale dönmesini diler."
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI
İstanbul'da Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) Kasım 2021'de düzenlenen 8. Zirve'nin ardından "Türk Devletleri Teşkilatı" adını alan örgüt, yeni vizyon ve hedefleriyle Türk dünyası üyeleri arasındaki bütünleşme çabalarını ileri bir aşamaya taşıyor.
Türk Konseyi, 1991'de eski Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla oluşan koşulların sağladığı bir forum olarak "Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleri" süreciyle ortaya çıktı.
Türkçe konuşan ülkeler arasındaki ilişkileri en üst seviyede geliştirmeyi amaçlayan zirveler, 1992'den 2010'a kadar sürdü ve 10 zirve gerçekleştirildi.
Türk Konseyinin kuruluşunu sağlayan "Nahçıvan Anlaşması", 2009'da Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan tarafından imzalandı.
TÜRK KONSEYİNİN KURULMASI
İstanbul'da 15-16 Eylül 2010'da yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 10. Zirvesi'nin ardından, "Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi", "Türk Keneşi" veya kısaca "Türk Konseyi" kuruluşunu resmen ilan etti.
Türk Konseyinin 2018'de düzenlenen 6. zirvesinde Macaristan, gözlemci üye kabul edildi. Bakü'de 2019'da düzenlenen 7. zirvede de Özbekistan, Konsey'e tam üye oldu.
Konseyin ayrıca TÜRKSOY, TÜRKPA (Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi), Türk İş Konseyi, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı, Türk Konseyi Ortak Ticaret ve Sanayi Odası gibi ilişkili kurumları da bulunuyor.
Konsey, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) gibi çok sayıda önemli uluslararası örgütlerle de ortaklık yürütüyor.
Türk Konseyinin 8. Zirvesi, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, "Yeşil Teknolojiler ve Dijital Çağda Akıllı Şehirler" teması altında, Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda yapıldı. Dönem başkanlığının Azerbaycan'dan Türkiye'ye devredildiği zirvede, Konsey'in adı "Türk Devletleri Teşkilatı" olarak değiştirildi.
Teşkilatın gelecek perspektifini çizen "Türk Dünyası 2040 Vizyonu Belgesi"nin de kabul edildiği zirvede, Türkmenistan gözlemci üye oldu.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN KAZAKİSTAN MESAJI
Türk Devletleri Teşkilatı Dışişleri Bakanları Olağanüstü Toplantısı toplandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Türk Devletleri Teşkilatı Dışişleri Bakanları Olağanüstü Toplantısı'ndan önce sosyal medya hesabı üzerinden video yayınladı. Bakan Çavuşoğlu, "Kazakistan durumunu ele alarak, "Tüm imkanlarımızla Kazakistan'ın yanındayız, tüm imkanlarımızı seferber etmeye hazırız. Biz, kardeş Kazakistan'ın gücüne, basiretine ve sağ duyusuna güveniyoruz" sözlerine yer verdi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamasının satır başları şöyle:
"Geçen hafta kardeş Kazakistan'daki gelişmeleri endişeyle izledik. Türk dünyası büyük bir aile ve bizler bu vücudun organları gibi birbirimize bağlıyız. Bir yerin ağrıdığında tüm vücudundaki organların ağrıması gibi biz de büyük üzüntü duyduk.
"DAYANIŞMA İÇİNDEYİZ"
Türk devletleri ailesi olarak bu zor zamanlarda onların yanında ve dayanışma içindeyiz. Az önce ülkede Alikhan Smailov kardeşimizin başbakan seçilmesinden dolayı büyük mutluluk duyduk. Kazakistan bu krizi aşakacak kabiliyet, tecrübe ve devlet geleneğine sahiptir. Onursal başkan sayın Nazarbayev ve Tokayev doğrultusunda güçlü bir devlet oluşmuştur. Kazak halkı da birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirecektir.
"BÜYÜK TÜRK DÜNYASI OLARAK KAZAKİSTAN'IN YANINDAYIZ"
Bugün kabul edeceğimiz ortak bildirideki temel mesajımız şudur: Büyük Türk dünyası olarak Kazakistan'ın yanındayız. Ülkede istikrarın yeniden tesisi için Kazakistan'a desteğimiz tamdır. Türkyie Cumhuriyeti olarak en başından beri Kazak makamları ile temas halinde olduk. Kamuoyumuz gelişmeleri yakından dinledi. Millet olarak dertlendik.
"TEMAS HALİNDE OLDUK"
Sayın Cumhurbaşkanımız başta sayın Tokayev olmak üzere üye devletlerin devlet başkanları ile temas halinde oldu. Biz de dışişleri bakanları olarak temas halinde olduk. Bakanlığın başta olmak üzere Türkiye'de bir çok kuruluş ve önemli şahsiyet kardeş Kazakistan'a destek açıklamaları yaptı. Kardeşlerimizin bu zor günlerinde yanlarında olmayı borç bildik."
TÜRK ORTAK YATIRIM FONU
Kazakistan'ın bu sınamadan daha güçlü çıkması için birlik olunması gerektiğine dikkat çeken Çavuşoğlu, "İstanbul Zirvesi'nde kabul ettiğimiz 'Vizyon 2040 Belgesi', iç ve dış sınamalarda gerekli birliği ve dayanışma çerçevesini çiziyor. Bu bağlamda teşkilat olarak ortaya koyduğumuz daha fazla siyasi ve iktisadi bütünleşme yönündeki adımları hızlandırmalıyız. Tabi kalkınma ve iş birliği için en temel şart, güvenlik ve istikrar. Teşkilatımız bünyesine güvenlik ve istihbarat birimlerimiz arasındaki iş birliğini daha düzenli ve kurumsal bir yapıya kavuşturmalıyız. Bölgeler arasındaki gelir ve gelişmişlik farkını ortadan kaldırmak için teşkilatımızın sunduğu iş birliği imkanlarından da azami ölçüde istifade etmeliyiz. Bu kapsamda ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik strateji belgesinin bir an önce imzalanmasında yarar görüyoruz. Ayrıca Türk Ortak Yatırım Fonu'nun kurulmasına önem veriyoruz" dedi.
"KAZAKİSTAN'A GÜVENİYORUZ"
Ayrıca Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana hep dengeli ve başarılı dış politika izlediğini belirten Bakan Çavuşoğlu "İçinden geçilmekte olan bu krizin de Kazakistan'ın egemenliğine, bütünlüğüne, istikrarına ve dengeli dış politikasına zarar vermeyeceğine inanıyoruz çünkü biz kardeş Kazakistan'ın gücüne, basiretine ve sağduyusuna güveniyoruz" diye konuştu.
KAZAKİSTAN'DA SON DURUM
Kazakistan'da sular durulmaya başladı. Dün akşam yapılan seçim sonucunda ülkenin yeni başbakanı Alikhan Smailov, Kazakistan'ın başbakanı oldu. Cumhurbaşkanı Tokayev de bugün açıklama yaparak KGAÖ Barış gücünün 2 gün içinde ülkeden çekilmeye başlayacağını ifade etti.
Tokayev sabah yaptığı video konferans konuşmasında şu sözlere yer verdi:
"KGAÖ Barış Gücü iki gün sonra aşamalı şekilde Kazakistan'dan çıkmaya başlayacak, çekilme süreci en fazla 10 gün olacak. KGAÖ barış güçlerinin ana görevi başarıyla tamamlandı"