Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A. Ş. Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, A Haber'de kritik açıklamalarda bulundu.
Temel Kotil'in açıklamalarından öne çıkan satırbaşları şu şekilde;
(TUSAŞ) 4 milyon metre karelik alana sahip. TUSAŞ'ta 5. yılım doldu. 6. yıldayım. İş ile insanı bir araya getiriyoruz. Teknoloji projesi inşa etmek zordur. 5 bin mühendisin ihtiyacı var.
"İKİ ANKA PROJEMİZ, HABERLEŞME UYDU PROJEMİZ VAR""Türkiye'de dünyada bir oyuncu. Türkiye bir yola çıktı, elimizde 5 helikopter projesi var. Bir ülkenin hava sahasını koruması gerekiyor. İki ANKA projemiz. İki ANKA projemiz, haberleşme uydu projemiz var. Haberleşme ve gözetleme uydusu yapıyoruz. TUSAŞ'ımız içi kaynayan bir şirket, pozitif kaynama. Bu şirket yaparken öğreniyor, öğretiyor.
Uçak benim anlatımımla basit olacak ama dünyadaki en komplike araçtır. Çok hassas kontrol edilmesi gerekiyor. Havada uçarken, havayı delerek uçuyor. Hava bunun etrafından akıyor. Aşağıda sensörü var. Bu bilgiler bilgisayara gidiyor. Diyor ki senin havaya göre yönün böyledir, hızın budur... Bunu yapmak kolay. Ama bunu tasarlarken uğraşıyorsunuz. O buz dağının arka tarafı. Bunların hepsi bir organizasyon. Aksungur'dan bahsediyoruz, arkasında büyük mühendislikler var. Arkadaşlarımız mousla kuyu kazıyor.
Biz aslında TUSAŞ'ta bu insanları bu işte birleştiriyoruz. Aslında her dönemin kendi dinamikleri var. Bulunduğumuz on yılın özelliği şu dijital çağ. Bizim gibi ülkelerde korkunç fırsatlar getiriliyor. Ben öğrenci de oldum mühendis de oldum. Biz böyle bir analiz yaparken uykusuzluğumuz yetmezdi. Her şeyi kendimizin yapması gerekiyordu. Şimdi bunlar otomize oldu. Hesaplarma yeteneği çok gelişti. Şimdi 50 bin çekirdekli makine alıyoruz.
Mühendis için yazılım gerekli. Yazılımları kendimiz de yazabiliyoruz. Bunların hepsinin hesaplanması similasyon olarak geçiyor. Daha önce her mühendis kendi yazılımını yazıyordu. Similasyon yazılımlar gelince bu işler çok hızlandı. Üretim imkanları herkeste daha açık. Türkiye gibi ülkelerin dünyayı yakalamak gibi endişesi yok. Geçer de.
"ANKA VE AKSUNGUR İÇiN BİRİKEN SİPARİŞLERİMİZ VAR"
Fikirden ilk uçuşuna kadar 18 ay geçti. Bunun öncesinde ANKA var. Gövdesini ANKA'dan aldı. Milli demek Türk demek. Size engel çıkardıktan sonra milli olmuyor ki. Bana satan Almanya sana satmıyorum dediği zaman milli değil. Türkiye Almanya'yı yakalayabilir. Aksungur'un üzerine bir kat daha eklememiz çok zor değil. Aksungur orman yangınlarıyla mücadelede etkili kullandı. ANKA ve Aksungur için biriken siparişlerimiz var.
Bunun içine verici koyduğumuz zaman, uçarken ben F-16'yım diyor. Sonra hava savunma sistemleri açılıyor ve nerede olduğunu anlayıp işi bitiriyor. Savunma alanında birinci tepedeyiz, zirveye doğru çıkıyoruz. Bana burayı 5 sene önce emanet verdiler. Emaneti büyütüp vermek isterim.
MİLLİ MUHARİP UÇAĞI
Milli Muharip uçağımız. Birebirine yakın protitipi. Bu 5 nesil savaş uçağı. Radarlar göremez. Çünkü radyo dalgalarını yutar, yansıtmaz. Hava savunma sistemini geçmek istiyorsanız bu uçağın radyo dalgalarını geri göndermemesi gerekiyor. Isı düşünce çıkardığı radyasyon da düşer ışık olarak. Motor havasın ayarlayarak daha soğuk verecek bir sistem var. Hem radarı yansıtmıyor hem de kendisi lamba gibi gökyüzünde yanmıyor. Kenarları keskin. Biz havacılıkta keskin kenarı hiç sevmeyiz. Bunun her tarafında radar var. Bu bir uçak değil, savaş sistemi. Etrafını kolluyor, gelen gidenlere bakıyor. Bunun altın dümdüz. Normalde savaş uçaklarını düz istemeyiz biz. Kapakları var. Kapaklar açılıyor ve füzelerini gönderiyor. Kendi görüyor, bunu görmüyorlar. İkinci yanma odası çalıştırılamadan iş görebiliyor. Yeni bir dünya var. Daha sonra ATAK 2'ye geçeceğiz. ABD'lilerin Apache klasında bir helikopter. Her geçen gün bunu yapmak daha ucuz. 2023'te hangardan çıkacak. Dünyadaki en büyük motoro Amerikalılar yapıyor. Ne Ruslar yapabiliyor, ne de Ruslar yapabiliyor. Bu çift motorlu olmak zorunda tek motor yetmiyor.
YERLİ HELİKOPTER: GÖKBEY
Adını sayın Cumhurbaşkanımız verdi. Bir uçağı geliştirdiğiniz zaman 1 2 yıl test etmeniz gerekiyor. Her şeyi anlıyorum kolay kolay da yeni uçağı uçurmak için bir test pilotu gerekiyor. Normal pilotla test pilotu arasında çok fark var. İçinde can var, bir uçak düşmemeli. Test pilotları uçağın bütün ruhunu okuyabilir. Ama onunla bitmiyor. Bu uçak havadayken biz yere radio linklerle bunun üzerindeki tüm bilgileri alırız. 1 ve 2 yıl test etmek gerekiyor. Test uçuşlarında test pilotlarımız bu helikopterin başına gelebilecek her şeyi test ederler. Bu sene sonu jandarmaya teslim edeceğiz. Her şey yerli ve milli burada. Hemen hemen her gün uçuyor.
ATAK-2 HELİKOPTERİ PROJESİ
2 tane 1600 motoru var. Türkiye bunu şu an yapabiliyor. ABD'lilerin en büyük atak helikopteri sınıfında bir helikopter. İnşallah daha iyi olacak. İnşallah 2023'te uçacak.
HÜRJET
Hafif saldırı ve jet eğitimi uçağı. İçinde jet motoru var. Sesin yüzde 40 daha yükseğini uçuyor. Bunu Milli Muharib'in önüne koyduk. Devletimiz bundan 16 tane sipariş verdi. Türkiye'nin bu tip uçağa ihtiyacı var. Hem eğitim hem de saldırı uçağı. Bu da yaklaşık 1 ton patlayıcı taşıyor. Sesten hızlı uçuyor ve ekonomik. F-16'ya göre çok ekonomik. Dünya piyasasında yeri var. 2023'te uçacak. Bu süpersonic bir uçak.
SMALL GEO HABERLEŞME UYDUSU
Diğerlerinden farkı elektrik motoruyla yörüngeye oturuyor. Bu roketleri ile sürekli olarak kendini ayarlar. Roketleri ayarlaması için de bir şeylerin yanması gerekiyor. Bunun içindeki motorlar iyon motorları. Güneş enerjisini alıp kendisini konumlandırıyor.
TÜRKİYE, HAVACILIK VE UZAY ALANINDA NELER YAPIYOR?
TUSAŞ bünyesinde; HÜRKUŞ, Milli Muharip Uçak (MMU), AKSUNGUR, ATAK helikopteri, Genel Maksat Helikopteri Projesi, GÖKBEY projeleri Türkiye'nin öne çıkan projeleri konumunda.