Tarihçi ve akademisyen Prof. Dr. İlber ortaylı, Rusya ve Ukrayna arasında yaşana savaşı ve Rusya'nın Ukrayna topraklarına yönelik yürüttüğü harekatın tarihsel gelişimine ilişkin Haber'e özel açıklamalarda bulundu.
İlber Ortalı'nın açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:
Kiev şu anda tabii Ukrayna'nın merkezi. Oldukça Rusya'ya yakın sınırları itibarıyla. Çok yakın zamanlara kadar kesif Rusya, Rusça konuşulurdu. Ukrayna ve Rusya bunlar aynı millet, aynı vatan. Bu çok yaygın bir görüştür. Yani bunu sırf Putin söylemiyor.
Bu bir ifade tarzı. Böyle bir zihniyet vardı. Ukrayna'da da taraftarları vardı. Bunun o tabii şimdi tamamen değişti. Odessa'da ve Kiev'de artık Ukraynaca okutuluyor ve ders yapılıyor. Bununla birlikte iki dilli bir memleket tabii. Şimdi bu vaka, bu savaş maalesef; belirsizlik demeyelim de bu kombinasyonu Ukrayna Rus şeyini ortadan kaldıracak öyle görünüyor. Yani bu kadar fazla büyük çatışma, bu kadar zayiat iki tarafta da tesirleri var.
"ŞİDDETLİ BİR GERİLİM YARATIR"
Bir taraf Rusya... Belki daha çok uzaklaşacak bunlara bir kısmı da bunu kabul edecek. Bu böyle... 'Ne lüzum var çıkmaya diyecek' görünüyor. Ukrayna'da ise artık millet 'Ne seni bunlarla oturulmaz' demeye başlayacak. Yani bu sınav milletler arasında tarihteki Polonya Rusya çalışmasından ki yakın zamanlara kadar devam etti sonra gelen ikincisi… Bu çok şiddetli bir gerilim yaratır arada...
İlber Ortaylı, Güney Karadeniz'in Türkiye kontrolünde kalmasının bölgeye güven vereceğini söyledi.
Ortaylı şunları söyledi:
"Karadeniz kıyılarının Rusya şu veya bu şekilde giriyor. Yani kuzey Karadeniz kıyıları Gürcistan'a kadar Rusya'nın kontrolüne girecek diye anlaşılıyor. Fakat güney bizdedir. Eğer Karadeniz'i bu iki kuvvet paylaşmayı bilirse çok iyi olur. Çünkü ben artık eminim ki, Bulgaristan ve Romanya soğuk savaş dönemindeki gibi değil. Gürcistan da değil. Gürcistan Rusya'dan hem ayrıldı, hem de çok fazla batılıların şu veya bu şekilde taarruzuna penetrasyonda sızmasına demiyorum o kadar masum değil. Taarruzuna açık hale gelir. Bu çok açık.
Onun için iki denizin üstünde Rusya'nın yerleşeceği ihtimali görünüyor. Ukrayna'nın kıyıları ne kadar olacak belli değil hala Herson'da çatışma var. Zaporoje'ye girdi ki nükleer bir merkez. Çok korkutucu… Daha trans Dinyeper denen batıdaki Rus nüfusun kalabalık olduğu bir kıyı var Odessa'ya kadar. Orada nasıl bir yerleşme olur? Nasıl bir düzen kurulur? Onun üzerine konuşmak çok erken. Fakat kuzey Karadeniz'de Rusya yerleşecek olsa bile ki, öyle görünüyor. Bu ne kadar devam eden nasıl gider belli değil. Kesinlikle Karadeniz'i paylaşan iki kuvvetin arasında bir anlaşma olması lazım. Yani birbirlerini tanımaları… Türkiye tarafından bir mesele çıkmaz. Rusya'nın bunu anlaması lazım.
Ukrayna'nın kıyıları ne kadar olacak belli değil hala Herson'da çatışmalar Zaporoje işte girdi kinikler bir Merkez Çok korkutucu daha trans Dinyeper denen batıdaki Rusya Rus nüfusu kalabalık olduğu bir kıyılar Odessa'ya kadar orada nasıl bir yerleşme olur Nasıl bir düzen kurulur onun üzerine konuşmak çok erken fakat Kuzey Karadeniz'de Rusya yerleşecek olsa bile ki öyle görünüyor. Bu ne kadar devam eden nasıl gider belli değil kesinlikle Karadenizli paylaşan İki kuvvetin arasında bir anlaşma olması lazım yani birbirlerini tanımalar�� Türkiye tarafından bir mesele çıkmaz. Rusya'nın bunu anlaması lazım ve Doğu Karadeniz'de hem Doğu Akdeniz'DE Bahri hakimiyette Türkler öne geçtiler bunu bütün Batı önlemeye çalışıyor ya böyle bir tarihi gelişim vardı 16 Asır yaşamak istemiyoruz havasında dar kimse 16 Asi yaşamadı onun sular akıp Gitmiş ama yeni dünyada da küçük Asya'ya hakim olan bir memleketin denizlerde yaşamak zorunda olduğu denizleri korumak zorunda oldu böyle saçma sapan Kıta sahanlığı ve kıyı hakimiyeti problemleriyle önünün kesilmesini mümkün olmadığı çok açıktır.
DOĞU AKDENİZ'DE TÜRKİYE ÖNE GEÇTİ
Doğu Akdeniz denen bölgede bahri hakimiyette Türkler öne geçtiler. Bunu bütün Batı önlemeye çalışıyor ya böyle bir tarihi gelişim vardı. 16. asırı yaşamak istemiyoruz havasındalar. Kimse 16. asrı yaşamaz. Onun sular akıp gitmiş. Ama yeni dünyada da küçük Asya'ya hakim olan bir memleketin denizlerde yaşamak zorunda olduğu, denizleri korumak zorunda olduğu böyle saçma sapan kıta sahanlığı ve kıyı hakimiyeti problemleriyle önünün kesilmesini mümkün olmadığı çok açıktır.
"TÜRKLERİN BAHRİ HAKİMİYETİNİN TANINMASI GEREKİR"
Bu hegemonya meselesi değildir Bu bir yaşam meselesidir. Güney Karadeniz Türklerin kontrolünde kalırsa huzur olur ve Akdeniz bölgesinde Doğu Akdeniz'de de Türklerin bahri hakimiyetinin tanınması gerekir. Çünkü bu bizim yaşadığımız saha çok açık.
TÜRKİYE'NİN ROLÜ ARTACAK
Batı ülkelerinin Rusya'ya karşı yaptırımlarını da değerlendiren Tarihçi Ortaylı, "Rusya'nın Moskova'nın tavrını etkiliyor. Daha sinirli bir şey içine girdiler. Ne olacak sonunda bilmiyorum. Bir değişiklik olacak. Ama bu değişiklik ile Türkiye rolü daha büyüyecek. Sonraki pozisyonu daha kuvvetlenecek bunu tanıması lazım herkesin. Ç ünkü başka türlü denge tesis edilemez." şeklinde konuştu.