Müslüman alemi gündemde yoğun bir şekilde 2022 fitre ne kadar sorusuna yanıt arıyor. 2022 yılı mübarek üç aylar yaşanırken 11 ayın sultanı Ramazan için de geri sayım başladı ve fitre konusu da gündeme geldi. Her sene Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından fitre miktarı belirleniyor ve vatandaşlara duyuruluyor. Peki bu yıl kaç TL olarak belirlendi? Fitre ne zaman, kimler verilir kimlere verilmez? Fitre nasıl hesaplanır, zekat ile arasındaki farklar nelerdir? İşte merak edilen tüm bilgiler…
2022 FİTRE NE KADAR?
Din İşleri Yüksek Kurulu, Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı başkanlığında yaptığı toplantıda, 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2023 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarını 40 TL olarak belirledi.
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca karar sonrasında yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Din İşleri Yüksek Kurulumuzca 2022 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2023 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre için fitre miktarı, İslam dininin temel kaynaklarında zikredilen deliller ve günümüz şartlarında bir kişinin günlük gıda ihtiyacının ortalaması esas alınarak 40 (kırk) TL olarak belirlenmiştir.
Bununla birlikte her bir mükellef (fitre veren kişi) bir günlük kendi gıda harcamasına denk düşecek meblağı ya da daha fazlasını fitre/fidye olarak da verebilir. Bu miktar, nakdi olarak verilebileceği gibi gıda vb. maddelerden ayni olarak da verilebilir. Ayrıca belirlenen fitre miktarı fidye miktarıdır."
FİTRE NEDİR?
Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak, Müslümanların belirli vatandaşlara vermesi vacip olan sadakadır.
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığında yer alan verilere göre, kişi, kendisinin ve ufak çocukların fitrelerini vermekle yükümlü. Fıtır sadakasının, vacip olma vakti Ramazan Bayramı'nın birinci günü olmakla birlikte, bayramdan evvel de verilebilir. Ayrıca, bayram gününde ya da daha sonra da verilebilir.
FİTRE NASIL HESAPLANIR?
Fitre verilebilecek vatandaş ile birlikte fitrenin verileceği kişi sayısına bağlı olarak hesaplanır. Yani yerine fitre verilebilecek kişi sayısı ile vatandaş başına bedelin çarpılması üzerinden hesaplama gerçekleşir. Bu hesaplama her yıl değişkenlik gösterir.
Yaşamın getirdiği pahalılık ve ekonomik hal kapsamında oran belirlenir. Böylece parasal ve manevi yönden kuvvetli olan Müslümanlar, yardım etmeye gereksinimi olan insanlara bu hususta destek sağlar. Ancak bir şahsa verilebilecek olan oran bir fitreden az olmamalıdır. O yüzden buna ilgi ederek her yıl güncellenen fitre oranı üzerinden, gereksinimi olan vatandaşlara parasal yardım yapılabilir.
ZEKAT NEDİR?
Zekat, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda mala sahip olan kimselerin Allah rızası için belirli kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder.
Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir.
"Ve rahmet olunmanız için salâtı ikame edin[mali yönden ve zihinsel açıdan destek olma; toplumu aydınlatma kurumları oluşturun, ayakta tutun], zekâtı/vergiyi verin ve o elçiye itaat edin. (Nur/ 56)"
ZEKAT NASIL HESAPLANIR?
Zekat hesaplamada mevcut borçlarınız düşüldükten sonra kalan malınız üzerinden zekatınızı hesaplayabilirsiniz.
Borçların düşülmesi ve zekat konusundaki sorularınız için fetva.diyanet.gov.tr adresinden, ALO190 destek hattından veya E-Devlet sistemindeki "Dini Soru Sor" servisinden destek alabilirsiniz.
ZEKAT KİMLERE VERİLİR?
Zekâtın verileceği kimseler Kur'an-ı Kerim'de belirtilmiştir. Bunlar; fakirler, miskinler, zekât toplamakla görevlendirilen memurlar, müellefe-i kulûb adı verilen kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kimseler, esaretten kurtulacaklar, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış olanlardır (Tevbe, 9/60).
Fakir ve miskin, temel ihtiyaçları dışında herhangi bir maldan nisab miktarına sahip olmayan kimsedir. Ancak temel ihtiyaçları dışında, ister artıcı (nâmî) vasıfta olsun ister olmasın, herhangi bir maldan nisap miktarına sahip olan kimse fakir veya miskin kapsamında olmadığından ona zekât verilmez (İbnü'l-Hümâm, Feth, II, 266).
Borçlu, kul hakkı olarak borcu olan ve borcunu ödeyeceği maldan başka nisab miktarı malı bulunmayan kimsedir (İbnü'l-Hümâm, Feth, II, 268).
Yolda kalmış kimse, sürekli yaşadığı yerde malı bulunsa bile, çıktığı yolculukta parasız kalıp parasına ulaşma imkânı bulamayan, başka bir deyişle, parasızlıktan yolda kalmış ve memleketine dönemeyen kimsedir. Bu kimseye, malının bulunduğu yere dönmesine ve dönünceye kadarki ihtiyaçlarını gidermesine yetecek kadar zekât verilebilir (Kâsânî, Bedâî', II, 43-46). Günümüzde yolcu olan kişi istediği zaman memleketindeki parayı banka kartı veya başka bir yöntemle alma imkânına sahipse ona zekât verilmez.
"Allah yolunda" anlamına gelen "fî sebîlillah" ifadesi ise, kendisini Allah yoluna ve İslam'a adamış hac yolcuları, askerler ve ilim için yola çıkan gerçek kişiler olarak yorumlanmıştır.
ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?
Zekât vermenin belli bir zamanı yoktur. Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi nisap miktarı malın üzerinden sene geçmiş olması konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır. Farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir kamerî ayı veya Ramazan'ı beklemeye gerek yoktur. Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekir. Çünkü zekât bir kulluk borcudur, borç da bir an önce ödenmelidir (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 175, 191-192, 223).