Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'nın Ukrayna'ya 24 Şubat'ta başlayan saldırılarının ardından bölgede barışın sağlanması için aktif bir diplomasi trafiği yürütüyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bugün barış diplomasisi kapsamında Moskova'da mevkidaşı Lavrov ile bir araya geldi.
ORTAK AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile gerçekleştirdiği görüşmede, "Türkiye başından beri net bir tutum sergiledi. Dengeli, objektif. Hak ve hukuktan yana tutumunu açıkça göstermiştir. Her iki tarafla da ilişkileri iyi olan ülke olarak dürüst bir arabuluculuk, kolaylaştırıcı rolümüzü tüm zorluklara rağmen sürdürdük" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya'nın başkenti Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Görüşme öncesinde konuşan Bakan Çavuşoğlu, "Birçok sınamalarla karşı karşıya kaldığımız bir dönemde bu ziyareti gerçekleştiriyorum. Sınama ve zorlukların olduğu dönemde diyalog ve diplomasi daha önem arz ediyor. Bu nedenle Antalya'ya kadar gelip üçlü toplantıya katıldığınız için bir kere daha teşekkür ediyorum" dedi.
Bakan Çavuşoğlu, görüşmelerin ana maddesinin Ukrayna'da yaşananlar olduğunu ifade ederek, "Bugün görüşmelerimizde önümüzde bir kriz var. Ukrayna krizi. Bu krizin barışçıl yollarla sonlandırılması konusunda sarf ettiğimiz çabalar dahil düşüncelerimizi görüşmelerimizde gündeme getireceğiz. Türkiye başından beri net bir tutum sergiledi. Dengeli, objektif. Hak ve hukuktan yana tutumunu açıkça göstermiştir. Her iki tarafla da ilişkileri iyi olan ülke olarak dürüst bir arabuluculuk, kolaylaştırıcı rolümüzü tüm zorluklara rağmen sürdürdük. Bu doğrultuda Montrö Sözleşmesi'ni de her zaman olduğu gibi yine tam olarak uygulayacağımızı açıkladık. Bu doğrultuda 4 tane Rus gemisinin geçişi ile aldığınız geçmemesi yönündeki kararı memnuniyetler karşıladık. İkili ilişkilerimizin yanında birçok zor dosyada Suriye olsun, Libya olsun, Rusya Federasyonu ile birlikte çalıştık. Bu çalışmalarımız çerçevesinde oluşan güven sayesinde bugün bir masa etrafındayız. Bir kere daha bu güvenden dolayı teşekkür ediyorum. İkili ilişkilerimizin kapsamı çok geniş. Gerek Dokuzuncu Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi Toplantısı'nın hazırlığı, gerekse ikili ilişkilerimizin tüm boyutlarını bir kez daha görüşme fırsatı bulduğumuz için memnunum" ifadelerini kullandı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise, "Sizinle daha önce de Antalya'daki Diplomasi Forumu'nda bir araya gelmiştik. Bir dönem sonra yine görüşüyor olmamız ikili diyaloğumuzun ve koordinasyonumuzun ne derece önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Özellikle uluslararası gündem hızlı değişirken bu görüşme çok önemli. Hem bugünkü görüşme hem diğer seviyelerde yapılan görüşmeler sembolik bir anlam taşıyor. Bundan 101 yıl önce 16 Mart tarihinde, 1921 yılında Sovyetler Birliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında dostluk ve kardeşlik anlaşması imzalanmıştı. Bugün görüşmemiz gereken en önemli konu Ukrayna konusudur. Ukrayna ile ilgili bir takım görüş ayrılığımız var. Bunu kimseden gizlemiyoruz.
Günümüz şartlarının gerektirdiği ihtiyaçlar ve talepler doğrultusunda yine de tutarlı bir duruş sergilemeye çalışıyoruz. Türkiye'nin bu konudaki dengeli tutumu bizim için çok önemli. Ayrıca Ankara'nın Montrö Sözleşmesi'nin gerekliliğini yerine getirmesine büyük önem veriyoruz. Ukrayna meselesinin yanı sıra Suriye, Libya ve Afganistan gibi konularda da görüş alışverişimiz olacak. İkili gündemimiz çok yoğun. İkili gündemle ilgili bir sonraki toplantı Türkiye'de yapılacak olan 9. Yüksek Düzeyli İş Konseyi Toplantısı'nın gündemini ve tarihlerini görüşeceğiz" dedi.
GÖRÜŞMENİN ARDINDAN ORTAK BASIN TOPLANTISI
İki bakan görüşmenin ardından ortak basın toplantısı gerçekleştirdi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar:
İkili ilişkilerimizin gelişmesi konusunda kendisiyle çalışıyoruz. Antalya'dan sonra burada bir araya gelmekten memnunuz. Türkiye olarak net bir tutum takındık. Tansiyonun düşürülmesi için üzerimize düşeni yaptık. Hem insani hem de kalıcı ateşkesin sağlanması için elimizden geleni yaptık. Ancak maalesef binlerce insan hayatını kaybetti, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz.
Biz komşuyuz, dostuz ve birbirimize karşı doğru bildiklerimizi söylemek durumundayız. Diplomasiye olan inancımızı hiçbir zaman kaybetmedik. Belarus'taki görüşmeleri destekliyoruz, olumlu sonuçları getirmesini gönülden temenni ediyoruz. Her yapılan görüşme karşılıklı pozisyonların anlaşması için bir fırsattır. Tehlikeli gidişatı durdurmak için çağrılarımızı 24 Şubat'tan bu yana tekrarladık. Önümüzdeki günlerde de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin'in görüşmesi mümkün.
Tahliye çalışmalarımız devam ediyor, 15 binden fazla vatandaşımızı tahliye ettik. Mariupol'den sivil insanlarımızın güvenli bir şekilde çıkarılması gerekiyor. Bu konuda Lavrov'un çabaları takdir edilesi. Burada yaşayan diğer insanlara hiç ayrım yapılmaksızın yardım ulaştırılması gerekiyor. Önce insani ateşkes sonra da kalıcı ateşkesin sağlanması için düşüncelerimizi dile getirdik.
İkili ilişkilerimizi tüm boyutlarıyla ele aldık; Suriye, Libya, Güney Kafkasya, Ermenistan konularını görüştük. Ermenistan ile diyaloğu sürdüreceğiz, Azerbaycan'ın da bu konuda desteği var.
Lavrov görüşmenin ardından şu açıklamalarda bulundu:
Duma ile TBMM arasında bir telefon görüşmesi yapıldı. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler genel anlamda bölgede istikrarın geliştirilmesi için büyük önem taşıyor. Her iki tarafta karşılıklı yarar temelinde çözmeyi çok iyi biliyor. Ticari ve ekonomik alanda son derece olumlu rakamları yakalabildik.
Harekatımızın hedefi Ukrayna'nın silahsızlandırılması. Ankara, pragmatik bir çizgi izliyor. Türkiye Rusya'ya karşı tek taraflı yaptırımlara katılmadı.
Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini de ele aldık. Tüm çalışmalardan memnuniyet duyacağız. Kafkasya'daki çalışmaların artmasını diliyoruz.
SORU - CEVAP
Zelenskiy ve Putin görüşmesine yaklaşıldı mı?
Lavrov: Biz bugün bunu görüşmedik açıkçası. Böyle bir görüşmenin yapılması için engel görmüyoruz ancak bu görüşme için görüşme olmamalı. Ukrayna için görüşme için görüşme konseptinden kaçıyor, biraz göstermelik tarzda haberler vermek istemiyoruz. Minsk Anlaşmasını uygulayın dediğimizde bunu sabote ettiler.
Çavuşoğlu: Burada müzakere edilen konular var, yakınlaşmaların olduğunu biliyorum. Liderler düzeyinde karar verilmesi gerektiğinde böyle bir toplantıya biz ev sahipliği yapmak isteriz. Önemli olan toplantının yeri değil, Rusya ve Ukrayna'nın sonuç odaklı müzakereleri başlamasıdır. Bizim savaş başlamadan önce de böyle yaklaşımlarımız vardı.
Rusya-Ukrayna Dışişleri Bakanları tekrar görüşecek mi?
Lavrov: Ukrayna tarafı herhangi bir girişimde bulunmadı daha sonra. Önemli olan gerçekten kama değer sağlamak. Sayın Putin ile Erdoğan arasında 9. Üst Düzey Stratejik Konseyinin hazırlığını yapmaya devam ediyoruz.
Çavuşoğlu: Birinci toplantıya ev sahipliği yapmaktan onur duydum ama bir daha bu formatta bir toplantıya gerek kalmadan umarım iki lider bir araya gelir.
Mariupol'deki Türk vatandaşlarına ilişkin tam olarak ne konuştunuz?
Çavuşoğlu: Zor şartlarda 15 binden fazla vatandaşımızı ülkemize getirdik. Mariupol'de ciddi sıkıntımız var, çatışmalarımız devam ederse siviller risk altında. Bu çok riskli bir sey. Burada her iki tarafla da görüşüyoruz.
ZELENSKİY İLE 3, PUTİN İLE 1 KEZ GÖRÜŞTÜ
24 Şubat sabahı Ukrayna topraklarına Rus ordusunun başlattığı saldırının ardından ilk olarak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bazı bakanlar ve kurmaylarıyla güvenlik zirvesine başkanlık eden Erdoğan, daha sonra Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile telefonda görüştü. Erdoğan, Zelenskiy ile 26 Şubat ve 4 Mart'ta da telefon görüşmeleri yaparak ateşkes ilanı noktasında çaba gösterdiklerini dile getirdi.
Erdoğan, savaşın diğer tarafı olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de 6 Mart'ta telefonda görüştü. Acil bir genel ateşkesin bölgedeki insani endişeleri gidermenin yanında, siyasi çözüm arayışlarına da fırsat vereceğini vurgulayan Erdoğan, "Hep birlikte barışın yolunu açalım." çağrısında bulundu.
20'Yİ AŞKIN LİDER VE ULUSLARARASI KURULUŞ TEMSİLCİSİYLE GÖRÜŞTÜ
Erdoğan, Ukrayna-Rusya arasındaki ateşkesin sağlanması için 20'yi aşkın dünya lideri ve uluslararası kuruluş temsilcisiyle telefonda görüştü.
Başkan Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel ile de telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
ANTALYA DİPLOMASİ FORUMU'NDA 11 LİDERLE YÜZ YÜZE GÖRÜŞME
Türkiye, savaşın iki tarafının dışişleri bakanlarını da Antalya Diplomasi Forumu kapsamında 10 Mart'ta bir araya getirerek önemli bir diplomatik başarıya imza attı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın katıldığı toplantıda, savaşın sonlandırılması için atılabilecek adımlar ele alındı.
Başkan Erdoğan, Forum kapsamında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de aralarında bulunduğu 11 liderle görüştü.
BM GENEL SEKRETERİ'NDEN 'DİPLOMATİK ÇABA' TEŞEKKÜRÜ
Başkan Erdoğan, 13 Mart'ta telefon görüşmesi yaptığı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile Ukrayna-Rusya savaşı başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası gelişmeleri değerlendirdi.
Erdoğan, Ukrayna-Rusya savaşında ateşkesin sağlanması ve barışın yeniden tesisi için yoğun çaba sarf ettiklerini, insani yardım ve tahliyeler konusunda da gayret gösterdiklerini belirtti.
BM Genel Sekreteri Guterres ise Başkan Erdoğan'a Ukrayna-Rusya arasında arabuluculuk girişimleri, barışa katkı çalışmaları ve diplomatik çabaları dolayısıyla teşekkür etti.
SON 8 GÜNDE TÜRKİYE'YE GELEN BEŞİNCİ LİDER DUDA
Başkan Erdoğan, geçen hafta İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'i , 14 Mart pazartesi günü de Almanya Federal Cumhuriyeti Şansölyesi Olaf Scholz'u Türkiye'de ağırlayarak liderlerle Ukrayna-Rusya savaşı konusunda görüş alışverişinde bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün de Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile Ankara'da bir araya gelerek bölgede son durumu değerlendirecek.
ÇAVUŞOĞLU, RUSYA VE UKRAYNA'DA, AKAR BELÇİKA'DA GÖRÜŞMELER YAPACAK
Savaşın ilk günlerinden itibaren aktif bir şekilde barışı sağlamak için çaba gösteren Türkiye, mekik diplomasisini yoğunlaştırıyor. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu bugün Rusya'da Lavrov ile görüştü. Yarın ise Ukrayna'da mevkidaşları ile son gelişmeleri görüşecek.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise bugün Belçika'nın başkenti Brüksel'de Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı nedeniyle yaşanan gelişmeleri değerlendirmek üzere düzenlenecek NATO ülkeleri savunma bakanları olağanüstü nitelikli toplantısına katılıyor. Akar, toplantı kapsamında bazı mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler de yapacak.
NATO LİDERLER ZİRVESİ TOPLANIYOR
NATO ülkelerinin liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrası yaşanan gelişmeleri değerlendirmek üzere gelecek hafta Brüksel'de olağanüstü zirvede bir araya gelecek. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 24 Mart tarihinde Brüksel'deki NATO karargahında olağanüstü NATO Liderler Zirvesi düzenleneceğini açıkladı. Zirveye, Başkan Erdoğan'ın da katılması bekleniyor.