Duhân Sûresi'nde Kadir gecesi için "Her hikmetli iş, o gecede ayrılır" denilmiştir. İbn-i Abbâs'tan rivâyetle de şöyle buyurulmuştur:
"Allah, Kadir gecesinde gelecek senenin aynı gecesine kadar bir sene içerisinde olacak her şeyin; yağmurdan rızka, can vermekten öldürmeye kadar her şeyi takdir eder ve bu işleri vazifeli meleklere teslim eder. Rızıkların, bitkilerin ve yağmurların nüshasını Mîkâil'e; savaşların, rüzgârların, zelzelelerin, yıldırımların ve Ay-Güneş tutulmalarının nüshasını Cebrâil'e, amellerin nüshasını İsrâfil'e, musibetlerin nüshasını ölüm meleğine teslim eder."
Bu mübarek gecede başta Cebrâil -aleyhisselâm- olmak üzere yeryüzüne birçok melek iner ve mü'minler için Rabbimize duâ ve istiğfarda bulunurlar.
Bu durum şöyle rivâyet edilir:
"Kadir gecesi olunca, Allah Teâlâ, Cebrâil -aleyhisselâm-'a sayıları yetmiş bin olan Sidre-i Müntehâ melekleriyle beraber yeryüzüne inmelerini emreder. Beraberlerinde nûrdan sancaklar vardır. Yeryüzüne indiklerinde Cebrâil kendi sancağını, diğer melekler de kendi sancaklarını şu dört yere dikerler:
Kâbe'nin yanına, Nebiyy-i Zîşân -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'in kabrine, Beyt-i Mukaddes mescidine (Mescid-i Aksâ'ya), Tûr-i Sînâ mescidine...
Sonra Cebrâil -aleyhisselâm- meleklere:
«-Dağılın!..» der.
Onlar, içinde mü'min erkek veya mü'min kadın bulunan hiçbir ev, oda, mesken ve gemi bırakmamak üzere hepsine girerler. Girdikleri evlerde tesbîhte bulunurlar, yüce Allâh'ı takdîs ederler, tehlîlde bulunurlar. (Onların günahlarının bağışlanması için Allâh'a yalvarırlar.) Tanyeri ağarıncaya kadar buna devam ederler. Tanyeri ağarınca semâya yükselirler." (Abdülkadir Geylânî, Gunye, 2/14)
Kadir gecesi, İslam güneşinin, Kuran meşalesinin dünyayı aydınlatmaya başladığı mübarek bir gecedir. Bu gece, kalbi Kuran nuru ve peygamber müjdesi ile parlayan, alnı secde izleri ile nurlanan müminler için af ve mağfiret gecesidir.
NELER YAPILMALIDIR?
1) Kur'ân–ı Kerim okunmalı; okuyanlar dinlenmeli; uygun mekânlarda Kur'ân ziyafetleri verilmeli; Kelamullah'a olan sevgi, saygı ve bağlılık duyguları yenilenmeli, kuvvetlendirilmeli.
2) Peygamber Efendimiz (sas)'e salât ü selâmlar getirilmeli; O'nun şefaatini ümit edip, ümmetinden olma şuuru tazelenmeli.
3) Kaza, nafile namazlar kılınmalı; varsa o geceye ait nakledilen namazlar, onlar da ayrıca kılınabilir; kandil gecesi, özü itibariyle ibadet ve ibadette ihsan şuuruyla ihya edilmeli.
4) Tefekkürde bulunulmalı; "Ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, Allah'ın benden istekleri nelerdir" gibi konular başta olmak üzere hayatî meselelerde derin düşüncelere girmeli.
5) Geçmişin muhasebe ve murakabesi yapılmalı; ve şimdinin ve geleceğin plân ve programı çizilmeli.
6) Günahlara samimi olarak tevbe ve istiğfar edilmeli; idrak edilen geceyi son fırsat bilerek nedamet ve inabede bulunulmalı.
7) Bol bol zikir, evrad ü ezkarda bulunulmalı.
8) Mü'minlerle helalleşilmeli; onlarla irtibatımız cihetinden rızaları alınmalı.
9) Küs ve dargın olanlar barıştırılmalı; gönüller alınmalı; kederli yüzler güldürülmeli.
10) Kişi kendine ve diğer Mü'min kardeşlerine hattâ isim zikrederek dualar etmeli.