Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Latin Amerika turu kapsamında Uruguay, Brezilya, Ekvator, Kolombiya, Panama ve Venezuela'yı ziyaret etti.
İkili ilişkiler, bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunmak üzere gerçekleştirdiği ziyaretlerin ardından dün yurda dönen Bakan Çavuşoğlu, dönüş yolunda aralarında A Haber Müdürü Metin Algül'ün de bulunduğu gazetecilere önemli açıklamalarda bulundu.
İşte Bakan Çavuşoğlu'nun gündeme ilişkin değerlendirmeleri...
"MOSKOVA'YA ORTAK ZİYARET DÜZENLENEBİLİR"
Rusya –Ukrayna konusu nasıl gündeme geldi?
"Bizim oynadığımız rolü büyük bir takdirle izlediklerini ve Türkiye'den başka kimsenin de bunu yapamayacağını dile getirdiler. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bunu yapabildiğini söylediler. Venezuela'nın Rusya ile arası iyi. Hem Brezilya hem Venezuela tarafı savaşın durması gerektiğini söyledi. Brezilya Cumhurbaşkanı, eğer Cumhurbaşkanı Erdoğan da yarar görürse bazı önemli ülke liderleriyle beraber Moskova'ya ortak bir ziyaret düzenlemeye hazır olduğunu söyledi. Biz de sizin çabalarınıza katkı sağlamak isteriz dediler. Biz çalışma yapıp size döneceğiz."
"GEREKEN CEVABI VERDİK"
Uruguay'daki bozkurt işareti?
"Bizim Uruguay ile herhangi bir sıkıntımız yok. Bizimle ilişkileri canlandırmak istiyorlar. Bu çerçevede ziyaretimiz gerçekleşti. Uruguay ziyareti marjında bir anıta çelenk bırakmamız öngörülüyordu. Uruguay makamları, 'Olası bir gösteri ihtimaline karşı çelenk bırakma aşamasını iptal ederseniz seviniriz' dediler. Biz de iptal ettik. Binamızın açılışı sırasında önüne o grubun yaklaştırılmaması konusunda Büyükelçimize teminat verdiler. Söz verdikleri halde oraya grubu yaklaştırmaları bir hataydı. Nitekim göstericiler çirkin tavırlar sergilediler. Kabul edilemez bu çirkin tavırlardan sonra biz de gereken cevabımızı verdik. Bizim yaptığımız hareket ne Uruguay makamlarına ne Uruguay halkına ne de göstericilere bir hakarettir. Bundan dolayı bizi suçlamaları da yersiz. Geleceğe bakmamız gerektiğini söyledik."
Ermenistan ile üçüncü görüşme…
"Bu toplantıda da önümüzdeki süreçte atılabilecek farklı adımlar konuşulacak. Sınır tespitinin tekrar yapılması konusunda bir mutabakat vardı. Bu nasıl yapılacak? Ortak komisyon mu kurulacak mesela? Azerbaycan ile ortak komisyon kurma kararı aldılar."
Latin Amerika'da FETÖ gündemi…
"FETÖ konusunda bilgiler verdik. Ne olduğunu söyledik. Anlattık. Eğitim diyorlar ama bu bir terörist örgüt. Türkiye'de darbe girişiminde bulundular. Çok sayıda insanı şehit ettiler. Bu terör teşkilatını ülkenizde barındırmamanız gerekir dedik. İltica izni verilmemesi gerektiğini hatırlattık. Özellikle Brezilya'da farklı kararlar var. Panama'da iadesini istediğimiz bir FETÖ'cü vardı. Yine Kolombiya'da da. Ekvator'da da gündeme getirdik. 'Dikkatli olmak lazım' dedik. Tedbir alanlara, okulları kapatanlara 'Yine de dikkatli olun' dedik. Başka ülkelerin istihbaratlarının bunları kullandığını, kimlerin kullandıklarını da söylüyoruz. Kendi güvenlikleri için önemli olduğunu söylüyoruz. Her ziyaretimizde olduğu gibi burada da bahsettik."
URUGUAY'DAKİ CEZASINI ARDINDAN TÜRKİYE'YE İADE EDİLECEK
Toplam kaç kişi var?
"İadesini istediğimiz Brezilya'da 5 kişi var. Panama'da 1, Kolombiya'da da 3 kişi var. Uruguay Çiftlik Bank suçlularının iadesi konusunda bizimle işbirliği yaptı. Çiftlik Bank'ın içinde olan bir kişi orada suç işlediği için hala hapishanede. Cezası bitince Türkiye'ye iadesini gerçekleştirecekler."
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suudi Arabistan ziyareti. Sırada Mısır mı var?
"Mısırla süreç daha önce başladı ama biraz daha yavaş ilerliyor. Mesela BAE ile başladı ve çok hızlı devam etti. Aynı şekilde Bahreyn'le de öyle. Suudi Arabistan ile de başlayan bir süreç vardı, bizlerin görüşmeleri oldu. Sonuçta, bu ilişkilerimizin normalleştirme stratejimizin bir parçası. Mısır da öyle. Bakan yardımcısı ve bakan düzeyinde de olabilir. Temaslarımızı artıracağız. Uluslararası platformlarda birbirimize karşı olmama prensibini uyguluyoruz."
TÜM ALANLARI KAPSAYAN BİR ZİYARET
Cumhurbaşkanımızın yaptığı ziyaretten ne tür sonuçlar bekleyebiliriz?
"Suudi Arabistan gezisine baktığımızda ticaret, turizm, yatırımlar, eğitim, sağlık… Hangi alanlarda işbirliği gelişecek katılan bakanlara bakarak kolayca söyleyebilirsiniz. Bütün alanlar ilişkileri geliştirecek bir ziyaret."
İsrail büyükelçilik konusu?
"İsrail'e 25'inde gideceğiz. O ziyarette Dışişleri Bakanı ile oturup değerlendireceğiz, o zaman karar vereceğiz."
Muhalefetin dış politika eleştirisi?
"Sayın Cumhurbaşkanının kişisel ajandası şeklinde dış politika belirleniyor' şeklinde bir eleştiri var. Dış politikada kişisel ajanda diye bir şey olmaz. Devletin ajandası olur. Cumhurbaşkanımız da devletin başıdır. Dış Politikanın da başıdır. Biz de Dışişleri Bakanlığı olarak devletin oluşturduğu dış politikayı uygulamakla yükümlüyüz. Ajandanın oluşmasına da çok büyük katkı sağlıyoruz. Başta Suudi Arabistan bize mesafe koymuştu. İlişkileri geliştirmek istediğinde, 'Yok efendim, sen geçmişte bize soğuktun' denebilir mi? 'Geçmişte böyle yapmıştın, ben bir daha senle konuşmayacağım' denir mi? Diplomaside böyle bir şey olmaz. Bunlar diplomasi nedir bilmiyorlar. Ya da biliyorlar ve hükümeti eleştirmek için kendilerini zorluyorlar. İlişkiler kötüyken neden iyileştirmiyorsunuz diyorlar. Düzeltince de böyle diyorlar."
"MUHALEFET UKRAYNA İÇİN SESSİZ"
Muhalefet Ukrayna konusunda tebrik etti mi?
"Muhalefetten tebrik telefonu şu ana kadar hiç almadım. Kapalı oturumda konuşulanlar var ama onların içeriğini söyleyemem."
70 sente muhtaç olduğumuz için eleştirisi?
"Türkiye Cumhuriyeti satın alma paritesine göre hesaplanan Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) göre dünyanın 11'inci büyük ekonomisi."
"İŞBİRLİĞİ YAPSALARDI O ZAMAN ÇÖZÜLECEKTİ"
Kaşıkçı dosyası neden devredildi?
"Kanunlar, anayasalar, yasalar gayet açık. Başında Suudi Arabistan teklif ettiği halde bizimle işbirliği yapsaydı, o zaman bu iş çözülecekti."
OSMAN KAVALA KARARI VE GELEN TEPKİLER
"Gelen tepkilerin sebebini anlıyoruz. Fonladıkları ve kullandıkları kişi hapse girdi. Türkiye'de yargı işliyor. Dünyada her ülkede yargı kararları eleştirilebilir. Ama neticede yargı işliyor. Peki, Türkiye'de hapse giren çıkan birçok insan da var. Neden bu kişinin üzerinde bu kadar çok duruyorlar. Neden bir kişi bu kadar önemli. Çünkü fonladıkları ve kullandıkları bir kişi. Kullandıkları argüman da ilginç. 'Muhalefeti susturmak istiyorlar' diyorlar. Bu adamın siyasi partisi mi var? Muhalefet partileri yok mu? Arkasında kim var belli. ABD'de Kongre'yi basanlara kimse özgürlük diyor mu? Gezi olaylarında ne dediler? 'Hedefimiz hükümeti devirmek.' Bir yerde engellemek bile büyük bir suç. Bir yerde halkın oyuyla seçilmiş hükümeti vandalizm yoluyla devirmek… Suçlamalar çok ağır. Özellikle neden bu insanın üzerinde bu kadar duruyorlar."
CUMHURBAŞKANIMIZIN TEK AMACI: SAVAŞI DURDURMAK
Kiev'in bombalanması?
"Savaş devam ettiği sürece böyle şeylerin olabileceğini düşüyoruz. Cumhurbaşkanımız iki liderle de görüşüyor. Cumhurbaşkanımızın tek gayesi savaşı durdurmak ve iki lideri bir araya getirmek. Çabalarımızı samimi olarak sürdürüyoruz. Cumhurbaşkanımız da gerektiğinde onları arıyor. Onlar da arıyorlar."
Görüşmelerin seyri?
"Bir ateşkes anlaşması için müzakere ettikleri metne baktığımız zaman bazen ilerleme, bazen gerileme oluyor. O yüzden orada fazla umutlu olamıyoruz. Ama arka kapı diplomasisine baktığımız zaman orada umutlu hale geliyoruz. Savaşın bitmesini istemeyenlerin olduğunu herkes görüyor. Artık zaten o ülkeler de neredeyse gizlenmemeye başladılar."
NATO'nun Baltık sınırı sevkiyatları?
"NATO'nun tutumu net. Ukrayna'daki savaşa girmeyeceğiz ama herhangi bir müttefike en ufak bir saldırı olursa gerekli cevabı vereceğiz."
"IRAK'IN ADIMLARI YETERLİ DEĞİL"
Pençe Kilit Harekâtı?
"Her harekâtımızda Irak bir tepki gösteriyor. Biz de karşı cevabı veriyoruz. Cevabımız da açık. Irak'ın kuzeyinde bulunan PKK, Irak için de tehdit. Her zaman işbirliği yaptığımız bir ülke içinde bize düşman olan bir terör örgütünün barınmasını istemeyiz. 'Beraber de yapalım' dedik. Daha önce de oldu. Irak ile herhangi bir gerginliğimiz yok. İlişkilerimiz iyi. Hayata geçirecek pek çok ortak projelerimiz var. Sincar bölgesi için bazı adımlar attılar. Tabi yeterli değil. Aslında biz onlara iyilik yapıyoruz."