Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde baş başa yaptıkları görüşme ve heyetlerin bir araya gelmesinin ardından çeşitli anlaşmaların imza törenine geçildi.
İmzaların atılmasının ardından iki Cumhurbaşkanı ortak basın toplantısı düzenledi.
Tokayev'in Türkiye'ye Cumhurbaşkanı olarak ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdiğini ve Tokayev ile heyetini misafir etmekten büyük memnuniyet duyduğunu belirten Erdoğan, "Kazakistan, nasıl bizim ata yurdumuzsa, Türkiye de Kazak kardeşlerimizin ikinci evidir. Yahya Kemal Beyatlı'nın, Fuat Köprülü'ye 'Sen Ahmet Yesevi'ye bak, bizim köklerimizi orada bulacaksın.' dediği söylenir. Anadolu'yu bizlere vatan kılanlar, Hoca Ahmet Yesevi'nin hikmet ocağında pişen gönül erleridir. Pir-i Türkistan Yesevi Hazretlerinin uyandırdığı çıraların ışığı, asırlardır olduğu gibi bugün de yolumuzu aydınlatıyor." diye konuştu.
Türkiye ve Kazakistan'ın diplomatik ilişkilerinin 30'uncu yıl dönümünün idrak edildiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
"Az önce imzaladığımız ortak bildiri ile iş birliğimizi, geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine yükselttik. Türkiye ile Kazakistan, gücünü müşterek tarih, dil, din ve kültür bağlarından alan köklü ilişkilere sahip iki kardeş ülkedir. Türkiye olarak Kazakistan'ın istikrarına ve huzuruna büyük önem veriyoruz. Ocak ayında Kazakistan'da yaşanan elim olaylarda hayatını kaybedenler için tekrar başsağlığı ve yaralananlara acil şifalar diliyorum. Dostumuz Kazakistan'ın inşallah daha da güçlenerek çıktığına inanıyorum.
Sayın Tokayev'in yeni Kazakistan'ın şekillendirilmesinde gösterdiği azim ve irade takdire şayandır. Bu kapsamda yürütülen kapsamlı reform programını destekliyoruz. Kazak kardeşlerimizin istikrarı, huzuru, güvenliği ve refahı için üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzun altını tekrar çizmek istiyorum. Gerek siyasi gerek askeri gerek ekonomik gerekse ticari, kültürel her alanda biz bu dayanışmamızı sürdürerek geleceğe omuz omuza, emin adımlarla yürüyeceğiz. Her hal ve şart altında Kazakistanlı kardeşlerimizin yanında olacağız. Maziden atiye kurduğumuz köprüyü güçlendirerek, beraberce yolumuza devam edeceğiz."
"10 MİLYAR DOLAR HEDEFİNE ULAŞACAĞIZ"
Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile görüşmelerinde iki ülke arasındaki ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirdiklerini belirterek, "İş birliğimizin gerek ikili düzeyde gerek çok taraflı platformlarda daha da geliştirilmesi ve derinleştirilmesi imkanlarını değerlendirdik. Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticaret hacmi, geçtiğimiz sene bir önceki yıla oranla yüzde 58 artarak 5,3 milyar doları aştı. Böylece 5 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefimizi kısa sürede geride bırakmış olduk. Şimdi inşallah birlikte atacağımız adımlarla, aynı hızla 10 milyar dolar hedefine ulaşacağız. Yarın Türk iş adamlarıyla yapacağınız toplantının bu açıdan özellikle faydalı olacağına inanıyorum." dedi.
Türk firmalarını, Tokayev liderliğindeki Kazakistan'a daha fazla yatırım yapmaya teşvik etmeyi sürdüreceklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
"Görüşmelerimizde, ulaştırmadan karşılıklı yatırımlara, savunma sanayinden enerji, eğitim ve kültüre kadar çok çeşitli alanlardaki geniş iş birliği potansiyelinden daha fazla faydalanma hususunda mutabık kaldık. Ayrıca bölgesel ve uluslararası meselelerde fikir teatisinde bulunduk. Özellikle Ukrayna'daki durumun bölgesel ve küresel etkilerini ele aldık. Yaklaşık 19 milyon nüfusa sahip Kazakistan ile 85 milyon nüfusa sahip Türkiye'nin dayanışmasının ne kadar önemli olabileceğini takdir edersiniz.
Özellikle krizin Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğü temelinde barışçıl yollarla çözülmesi yönündeki görüşlerimizin örtüştüğünü müşahede ettik. Biliyorsunuz Ukrayna'daki savaşın sona ermesi için ilk günden bu yana yoğun çaba sarf ediyoruz. Tabii bu savaş, Türk devletlerinin gerek ikili düzeyde gerek Türk Devletleri Teşkilatımız çatısı altındaki dayanışması ve iş birliğinin önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Değerli kardeşimle Türk Devletleri Teşkilatının yanı sıra Birleşmiş Milletler, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi platformlarda dayanışmamızı sürdürme kararlılığımızı teyit ettik. Kaldı ki aramızda Stratejik İşbirliği Konseyi ile alakalı toplantımızı da inşallah ekim ayında Kazakistan'da gerçekleştireceğiz."
İmzalanan anlaşmalarla Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin ahdi zeminini çok daha kuvvetlendirecek adımlar attıklarını belirten Erdoğan, görüşmelerin iki ülke için hayırlara vesile olmasını diledi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in açıklamalarından satır başları;
Türkiye'ye daveti nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür eden Tokayev, gösterdiği misafirperverlik dolayısıyla Erdoğan'a şükranlarını sundu.
Tokayev, bugün birçok konu üzerinde kapsamlı görüşmeler yaptıklarını, fikir teatisinin derinlemesine ve anlamlı geçtiğini kaydetti.
Kasım Cömert Tokayev, "Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan bilge ve saygın bir siyasetçidir. Onun vizyonu geniştir. Bu yüzden fikirleri çok değerlidir." dedi.
Türkiye'nin Kazakistan'ın bağımsızlığını ilk kabul eden ülke olduğuna işaret eden Tokayev, "Bunu Kazak halkı hiçbir zaman unutmayacaktır. Kazakistan için Türkiye'den hiçbir zarar gelmemiştir. Her zaman iyilik görmüşüzdür. Bugüne kadar böyle olmuş ve böyle devam edecektir." ifadesini kullandı.
Tokayev, Kazakistan ve Türkiye'nin ortak köklere sahip kardeş ve dost ülkeler olduğuna dikkati çekerek ülkesinin yurt dışındaki ilk büyükelçiliğinin Ankara'da açıldığını ve bunun sembolik anlamının büyük olduğunu dile getirdi.
"TÜRKİYE KAZAKİSTAN İÇİN ÇOK ÖNEMLİ STRATEJİK ORTAKTIR"
İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yıl dönümü olduğunu aktaran Tokayev, bu dönem zarfında iş birliğinin pekişerek stratejik ortaklık halini aldığını ve kapsamlı anlaşmalarla hukuki altyapının oluşturulduğunu belirtti.
Ticari, ekonomik, kültürel ve insani ilişkiler ile küresel ve bölgesel teşkilatlar nezdindeki etkileşimin başarılı şekilde geliştiğine işaret eden Tokayev, "Türkiye Kazakistan için çok önemli stratejik ortaktır." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iki ülkenin iş birliğini geliştirmeye yaptığı katkıyı "yüksek" olarak değerlendiren Tokayev, bundan memnuniyet duyduğunu ifade etti.
Tokayev, Türkiye'nin her zaman Kazakistan'a destek verdiğini ve bunu her zaman hissettiklerini dile getirdi.
Bugün ikili görüşme sonucunda önemli anlaşmalar elde ettiklerini vurgulayan Tokayev, ziyaretin siyasi, ticari, ekonomik, yatırım, kültürel, insani, askeri, teknik ve diğer alanlardaki iş birliğini daha da pekiştirmeye imkan sağlayacağını vurguladı.
Tokayev, "Özellikle Trans-Hazar uluslararası taşımacılık güzergahının potansiyelini tam olarak kullanmaya iki ülke de niyetlidir. Jeopolitik durumun çetin bir hal aldığı dönemde bu güzergahın önemi daha da artmıştır." değerlendirmesini yaptı.
Kazak-Türk iş birliğini yeni düzeye taşımak için "Genişletilmiş Stratejik İş Birliği" hakkındaki ortak bildiriyi kabul ettiklerini de dile getiren Tokayev, çeşitli alanlardaki bağları yeni seviyeye çıkaracak hükûmetler arası önemli belgeler imzalandığını bildirdi.
Tokayev, "Bu, kardeşliğimizi pekiştirerek ve etkileşimimizi derinleştirecek önemli bir adımdır. Kazakistan ve Türkiye, Avrasya kıtasında barış ve istikrarı sağlama işine büyük önem vermektedir. Bu bakımdan iki ülke uluslararası ve bölgesel düzeyde yakın bağlar kurmuştur." dedi.
Ticari ve ekonomik yatırım iş birliğinin iki taraflı bağların öncelikli alanlarından biri olduğunu aktaran Tokayev, Türkiye'nin Kazakistan'ın dış ticaret ortakları sıralamasında ilk 5'te yer aldığını söyledi.
Tokayev, karşılıklı ticaret hacminin 5 milyar dolara ulaştığına da dikkati çekerek "Bu göstergeyi 10 milyar dolara ulaştırmayı hedefliyoruz." ifadesini kullandı.
Türk yatırımcıların Kazakistan ekonomisine 4 milyar dolardan fazla yatırım yaptığını, Kazak iş adamlarının da Türkiye'ye 1 milyar dolardan fazla yatırımda bulunduğunu kaydeden Tokayev, iki ülke arasındaki ortak projelerin sayısının 150'ye ulaştığını ve 5,5 milyar dolar değerinde olduğunu bildirdi.
Yatırım iş birliğini daha da genişletmek için yarın Türk iş dünyası temsilcileriyle bir araya geleceğini aktaran Tokayev, "Görüşmelerde değeri yaklaşık 1 milyar dolar olacak ticari evraka imza atılacak." dedi.
Tokayev, ayrıca Karma Ekonomik Komisyonun (KEK), ticari ekonomik iş birliğini geliştirmeye büyük ivme kazandırdığının da altını çizdi.
Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) da önemli rol üstlendiğine dikkati çeken Tokayev, geçen yıl Türk Devletleri İşbirliği Konseyinin tam teşkilat olarak tekrar kurulmasının memnuniyet verici olduğunu, bunun herkesin ortak başarısı olduğunu kaydetti.
Tokayev, öte yandan eğitim ve kültür alanındaki ilişkileri daha da geliştirme konusunda anlaştıklarını belirterek TDT'nin Kazakistan için çok önemli olduğunu, her zaman destek vereceklerini söyledi.
Kazakistan ve Türkiye'nin çok yönlü bağlarını pekiştirmek için çok olanağın bulunduğunun altını çizen Tokayev, bugünkü önemli anlaşmaların bunun net bir göstergesi olduğunu dile getirdi.
Tokayev, iki ülke arasındaki bağları daha da derinleştirmek için Kazakistan'da üst düzey ikili görüşme yapmanın önemini vurgulayarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı ülkesine davet etti.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Nur Sultan'da Üst Düzey Stratejik İş Birliği Konseyinin 4. toplantısını gerçekleştirmeyi umduklarını belirterek "Birbirimize destek çıkarak başarıya beraber ulaşacağımıza inanıyorum. İki ülkenin dostluğunun ilelebet olması diliyorum." dedi.
TOKAYEV ONURUNA AKŞAM YEMEĞİ
Öte yandan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev onuruna resmi akşam yemeği verdi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki yemek basına kapalı gerçekleştirildi.
HEYETLER ARASI GÖRÜŞME
Cumhurbaşkanlığı resmi sosyal medya hesapları üzerinden Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Kazakistan Cumhurbaşkan�� Kasım Cömert Tokayev liderliğinde heyetler arası görüşme gerçekleştirildiğini duyurdu.
RESMİ TÖRENLE KARŞILADI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'i resmi törenle karşıladı.
Tokayev'in bulunduğu makam aracını, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi önündeki caddede karşılayan süvariler, araca protokol kapısına kadar eşlik etti.
Başkan Erdoğan, Tokayev'i Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin ana giriş kapısında karşıladı.
Erdoğan ve Tokayev'in tören alanındaki yerlerini almalarının ardından, 21 pare top atışı eşliğinde iki ülke milli marşları çalındı. Tokayev, Muhafız Alayı Tören Kıtası'nı, Türkçe "Merhaba asker" diyerek selamladı.
Törende, tarihte kurulan 16 Türk devletini temsil eden bayraklar ve askerler de yer aldı.
İki ülke heyetlerinin takdimi sonrasında Başkan Erdoğan ve Tokayev, merdivenlerde Türkiye ve Kazakistan bayrakları önünde gazetecilere poz verdi.