Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, beraberinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin, TPAO ve BOTAŞ yetkilileri ile birlikte Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesi inceleme sahasını havadan inceledi.
2023'ÜN İLK ÇEYREĞİNİ İŞARET ETTİ
Oktay, muhteşem teknolojilerin karada, denizde, her alanda uygulandığı bir projeyi konuştuklarını dile getirerek, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın bu projeyi sıkı bir şekilde takip ettiğini hatırlattı. Projenin 3 bin 500 dönümlük bir alanda devam ettiği aktaran Oktay, şunları söyledi:
"Filyos Doğal Gaz işleme tesisleri burada olacak. Yine karşıdan gelecek Türkali kuyularından buraya taşınacak doğal gazımız ve burada tamamlandıktan sonra da karşı sahada gördüğünüz ana hatta ve dağıtım tesislerine basacağımız alanı görüyoruz. Hepsinde de çalışmalar hamdolsun 2023'ün ilk çeyreğinde tamamlanacak şekilde plana göre devam ediyor. Proje tıkır tıkır işliyor. Ben tüm ekiplerimize yürekten teşekkür ediyorum."
540 MİLYAR METREKÜPLÜK REZERV VAR
Oktay, ilk aşamanın sismik çalışmalar ve sonrasında sondajlarla tespit edilen rezervden oluştuğunu belirterek, bu rezervin 405 milyar metreküpünün Sakarya Gaz Sahası'nda, 135 milyar metreküpün ise Amasra Sahası'nda olduğunu söyledi.
Toplam 540 milyar metreküplük rezerv bulunduğunu ifade eden Oktay, birinci aşama kuyuların tamamlanmasıyla ilgili sürecin devam ettiği vurgulayarak, şu bilgileri verdi: "Şu an 7 kuyumuz tamamlanmış durumda ve 4 kuyumuz da açılma aşamasında. Bu devam edecek, hiç durmayacak bu süreç.
Açılan ve sondajı yapılan sahalardan elde edilen gazın ikinci aşamasında yerin altındaki gazın üretim çalışması. O fiilen buradan 170 kilometre ötede Türkali-2 kuyusunda devam ediyor. Açılan her bir sahadan ana hatta bağlanacak şekilde de bu üretim yukarı çıkarılıyor. Bu kısmı da hamdolsun oldukça iyi. Sondajların yapılma kısmı muhteşem. Yavuz, Kanuni, Fatih burada, yine yeni bir kuyuda çalışmasına devam ediyor. 7'nci nesil sondaj gemimiz de geldi Akdeniz'de. Üç sondaj gemimiz de burada fiilen iş başında.
50 BİN SENSÖRÜN OLDUĞU ÜÇÜNCÜ BİR HATTI ÇEKİYORUZ
Tabii orada o aşamadan sonra da çıkarılan gazın arkamızda gördüğünüz tesise iletiminden bahsediyoruz. Bu projenin üçüncü aşaması da burada devam ediyor. Yani şu anda 170 kilometrelik bir hatta denizin altından bir hat döşüyoruz. Bir hat diyoruz ama aslında üç hattı aynı anda döşüyoruz. Bir, çıkarılan doğal gazın buraya kadar getirildiği bir boru hattı.
Onun hemen yanında yaz kış tüm şartlarda donmama ihtimaline karşı da donmasını engelleyecek glikol hattı diye ifade ettiğimiz ikinci bir hat. Üçüncü hat da uçtan uca her türlü şeyin uzaktan kumanda edildiği, 50 bin sensörün olduğu üçüncü bir hattı çekiyoruz. Bunun üçü de şu anda bu çalışmalar da sahada fiilen devam ediyor. Döşediğimiz hatların bir şekilde korunması gerekiyor. O korunma işlemiyle ilgili çalışmalar bu 170 kilometrelik hatta fiilen devam ediyor."
BAŞKAN ERDOĞAN GELDİĞİNDE ALANDA BİR ŞEY YOKTU
Başkan Recep Tayyip Erdoğan geldiğinde, alanda hiçbir şeyin olmadığını ifade eden Oktay, çalışmaların bir temel atmayla başladığını dile getirdi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, geçen yıl atılan temelin çok hızlı şekilde gelecek yılın ilk çeyreğinde tamamlanacağına, son aşamaya doğru adım adım gelindiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Yeşil hattı görüyorsunuz belki, orası denizden gelen boru hattının burada işlendikten sonra diğer ana hatta basılması kısmındaki güzergahı gösteriyor. Burada ne yapacağız, aslında burada da çok ciddi tesisler var, 3 bin 500 dönümlük alan dedik. Oradan gelen doğal gazın burada arıtma işleminin yapıldığı yani glikol, su ve tüm diğer şeylerin ayrıştırıldığı kurutulduğu ve sonrasında da basıldığı alan. Hamdolsun burası da plana göre devam ediyor. Bu işlemlere baktığımızda 6 bin ayrı faaliyet var bu projenin içinde. 6 bin faaliyetin de eş zamanlı yürütüldüğü büyük bir projeden bahsediyoruz. Dünya ölçeğinde bir proje, bu ölçekteki projenin hayata geçirilmesi dünyadaki uygulamaları kontrol edebilirsiniz ortalama 6-7 yıl diyebiliyoruz.
5 yıla indiğinde çok başarılı projeler. Halbuki biz kısmet olursa üretimden yani yer altındaki gazın çıkarılmasından ana hatta basılma aşaması da dahil 2,5 yıl gibi bir sürede tamamlayacağız. Bunun için 6 bin faaliyet devam ediyor. Bu 6 bin faaliyetin devam ettiği ve sonrasında tamamlandığında işletme aşamasına geçtiğinde üretimin her bir aşamada yürütüldüğü, bu kolay değil, bununla alakalı yine dünyanın en ileri sistemlerinden bir tanesi bir dijital sistem geliştirilmiş durumda. Hem bu 6 bin faaliyet buradan takip ediliyor ama sonrasındaki işletme faaliyetlerinin de dijital anlamdaki geliştirilen bir kontrol ve optimizasyon sistemi de kendi mühendislerimizce geliştirilen sistemler, bu da bunun içerisinde. Son aşamada üretilen gazın basılması."
KARADENİZ GAZI NE ZAMAN KULLANILACAK?
Fuat Oktay, "Türkiye'deki her bir vatandaşa 2023'ün ilk çeyreğinde Karadeniz'de çıkarılan gazın kendi mutfaklarında açtıkları zaman yakacakları gaza dönüşeceği müjdesini bir kez daha vermek istiyorum." ifadesini kullanarak, bu müjdeyi gönül rahatlığıyla verdiğini vurguladı.
Muhteşem bir projeden ve ekipten bahsettiklerini, proje için dünya ölçeğinde kendi alanında uzman 100'ün üzerinde mühendis ve yöneticinin Türkiye'ye döndüğü bilgisini paylaşan Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Burada yerleşip bu projeyi devam ettirdiği büyük bir projeden bahsediyoruz. Aynı şekilde Türkiye'de olan genç arkadaşlarımızla da hepsinin muhteşem bir ekibe dönüştüğü, buradan elde edilen tecrübenin uluslararası operasyonlarda, yani sadece Türkiye'de değil Türkiye'nin dışında da diğer ülkelerde de hem doğal gaz ve petrol arama ama aynı zamanda sondaj ve çıkarma işleme faaliyetlerinde de kullanabileceği çok muhteşem bir tecrübe oluşmuş durumda. Muhteşem bir teknoloji oluşmuş durumda. Hem dünyanın en ileri teknolojisi kullanılıyor, aynı zamanda yetmeyen durumlarda kendi mühendisimizin burada geliştirdiği teknolojileri görüyoruz. Dünyanın devlerinin de bu teknolojileri kullanmaya başladığını görüyoruz. Bunlardan tek bir tanesi örnek olarak baktığımızda kumlama ile ilgili olan teknoloji. Hamdolsun ben, bir kez daha böyle muhteşem bir projeyi hayata geçirdikleri için ve kendi vatandaşımızın kullanımına da sunacakları için tüm ekibimize yürekten teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanımız ilk andan itibaren her aşamasını yakinen takip ediyor.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) şu anda dünya ölçeğinde, herkesin birlikte çalışmak istediği bir firma. 1954'te kuruldu, rahmetli Adnan Menderes'in arkadaşlarıyla kurduğu bir proje. 27 Mayıs'ın yıl dönümünü daha biz dün yaşadık ve vesayet rejimlerinin nelere mal olduğunu sahadan bir kez daha görüyoruz. 60 yıl sonrasındaki geldiğimiz aşama belli, herkesin üzerine koyarak geldiği aşama. Ne yazık ki, o günkü dar görüşlü ve vesayet odaklı sistemlerin bunu bile göremediği yapıdan. Buradan rahmetli Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu başta olmak üzere tüm demokrasi şehitlerimize ve tüm şehitlerimize bir kez daha rahmet diliyorum."
Oktay, daha sonra proje alanında detaylı incelemelerde bulundu. Bakan Dönmez ve TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin'den teknik bilgileri alan Oktay, çalışanlarla bir süre sohbet etti.