Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın girişimleriyle çözülen tahıl krizine ilişkin açıklama yaptı.
"TÜRKİYE'DEN SİNYAL BEKLİYORUZ"
Zelenskiy, "Ukrayna sevkiyata hazır. Sevkiyat için Türkiye ve BM'den sinyal bekliyoruz." açıklamasını yaptı.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, tahıl sevkiyatının yapılacağı 3 limandan biri olan ve ilk geminin ayrılması beklenen Çornomorsk limanını ziyaret etti.
Sevkiyatın yapılacağı limanda hazırlıkları inceleyen Zelenskiy, "İlk gemi yüklendi. Bu bir Türk gemisi. Bu, limanın çalışmaya başladığını gösteriyor. Ukrayna tarafı tamamen hazır. Birlemiş Milletler ve Türkiye'ye işaret gönderdik. Ordumuz güvenlik durumunu garanti ediyor. Altyapı Bakanımız, Türk tarafı ve BM ile doğrudan temas halinde, onlardan sevkiyata başlayabileceğimize dair işaret bekliyoruz" dedi.
Zelenskiy, Ukrayna tahılının ihracı önündeki engelin kaldırılmasının, gıda ürünlerine ihtiyaç duyan ülkelerdeki gıda kıtlığının yanı sıra açlığı ve bu konuyla ilgili siyasi anlaşmazlığı önleyeceğini belirterek, "Ukrayna'nın dünya gıda güvenliğinin garantörü olmaya devam etmesi bizim için önemli" diye konuştu.
MÜŞTEREK KOORDİNASYON MERKEZİ İSTANBUL'DA KURULDU
Ukrayna ile Rusya arasında 24 Şubat'ta patlak veren savaş nedeniyle yük gemilerinin Ukrayna limanlarından çıkamaması sonucu dünyanın pek çok ülkesi tahıl kriziyle karşı karşıya kalmıştı.
İstanbul 13 Temmuz'da, Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler'den yetkililerin katılımıyla Ukrayna limanlarında sıkışan tahılın taşınmasını görüşmek üzere askeri bir toplantıya ev sahipliği yapmış, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, toplantının İstanbul'da ilgili tarafların temsilcilerinin yer alacağı bir koordinasyon merkezi kurulmasına karar verildiğini duyurmuştu.
"İSTANBUL TAHIL ANLAŞMASI"
Karadeniz'den güvenli gıda taşımacılığının tesisi için 22 Temmuz'da İstanbul Dolmabahçe Sarayı'ndaki Cumhurbaşkanlığı Ofisi'nde, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in huzurunda Ukrayna ve Rusya ile "İstanbul Tahıl Anlaşması" imzalanmıştı.
Karadeniz'den tahıl ürünlerinin emniyetli sevki için oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi bu sabah İstanbul'da, Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde faaliyete geçmişti.
KRİZİN ÇÖZÜMÜNDE TÜRKİYE'NİN DİPLOMASİ HAMLELERİ
Dünyayı kilitleyen tahıl krizi Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın diplomasi hamleleri ile çözüldü.
İşte krizin çözümüne giden yol...
Büyük ölçüde Rusya ile Ukrayna tarafından karşılanan dünyadaki tahıl arzı, iki ülke arasında şubat ayında başlayan savaş nedeniyle sıkıntıya girdi.
Ukrayna limanlarında kalan gemiler nedeniyle tahıl ve diğer gıda ihracatındaki duraksama, küresel gıda krizi riskini artırdı. Açlık ve güvenlik sorunu anlamına gelen krizin çözümü için Ukrayna'da bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın sevkiyatının önemi bir kez daha ortaya çıktı.
Ukrayna limanlarında kalan gemiler nedeniyle tahıl ve diğer gıda ihracatındaki duraksama, küresel gıda krizi riskini artırdı. Açlık ve güvenlik sorunu anlamına gelen krizin çözümü için Ukrayna'da bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın sevkiyatının önemi bir kez daha ortaya çıktı.
Bu sorunun çözümü için de limanlarda bekleyen tahıl ve diğer gıda maddelerinin denizden emniyetli şekilde sevkine yönelik "koridor" fikri oluştu.
TÜRKİYE ÇÖZÜM İÇİN İNSİYATİF ALDI
Başkan Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmelerinin ardından Türkiye, sorunun çözümü için inisiyatif aldı.
Erdoğan'ın diplomatik girişimleri doğrultusunda Milli Savunma Bakanlığının yanı sıra diğer bakanlık, kurum ve kuruluşlar, iş birliği içinde hareket ederek çalışmalara başladı.
Çalışmalar dahilinde Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdi. Bunun ardından kamuoyunda "kırmızı hat" olarak nitelendirilen Türkiye ile Ukrayna ve Rusya arasında doğrudan temas hattı hayata geçirildi.
KIRMIZI HAT DİPLOMASİSİ BAŞLADI
"Kırmızı hat" diplomasisi çerçevesinde ülkeler birer general belirledi. BM'nin de bir görevlendirme yapmasının ardından görüşmeler, ikili olarak başladı. Bu kapsamda ilk adım 21 Haziran'da Moskova'da atıldı. Moskova'da yapılan askeri heyetler toplantısı sonrası "Azov Concord" gemisi, Mariupol'dan ayrıldı. Böylece Ukrayna limanlarından ilk gemi ayrılmış oldu.
Sonrasında Türkiye, Rusya ve Ukrayna savunma bakanlıklarına bağlı askeri heyetlerle BM heyetleri, ilk dörtlü toplantılarını 13 Temmuz'da İstanbul Kalender Kasrı'nda gerçekleştirdi.
Temel prensipler kapsamında anlaşmaya varılan görüşmenin ardından bugün de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayesinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'ın katılımıyla "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" taraflar tarafından imzalandı.
Türkiye'nin diplomasi başarısı olarak ortaya çıkan ve dünya kamuoyu tarafından memnuniyetle karşılanan mutabakat ile ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Ukrayna'ya ait 3 liman üzerinden emniyetli bir şekilde denizden nakliyatının yapılması amaçlanıyor. Odessa, Çernomorsk ve Yujniy limanlarından yapılacak sevkiyatı içeren mutabakatla ilk olarak BM ve taraflarca belirlenen sayıda temsilci ile İstanbul'da Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin tesis edilmesi planlanıyor.
Onaylanan program ve denetim dahilinde söz konusu limanlara intikal eden, giren ve çıkan gemilerin kontrolü sağlanacak. Gemilerin koridordan intikali taraflarca da uzaktan takip edilebilecek.
İnsani maksatlı olması esas alınacak faaliyet kapsamında Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak.