Türk jetlerine, Yunanistan tarafından S-300 ile radar kilidi atılmasının ardından ABD'nin CAATSA yaptırımı uygulayıp uygulamayacağı konuşulurken ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan konuya ilişkin açıklama geldi.
YUNANİSTAN'DAN 'DÜŞMANCA HAREKET'
23 Ağustos tarihinde Hava Kuvvetleri Komutanlığına bağlı F-16'lar Girit adasına konuşlu S-300 hava savunma sitemleri ile taciz edildi. Türkiye bunu 'Düşmanca hareket' olarak niteleyip görüntüleri NATO ya taşıyacağını belirtmişti. Yunanistan'da yeni gündem CAATSA yaptırımları.
Yunanistan'ın, Ege ve Doğu Akdeniz'de görev uçuşu gerçekleştiren Türk jetlerine Rus yapımı S-300 Hava Savunma Sistemi ile yaptığı tacizlerin yankıları sürerken ABD'den açıklama geldi.
CAATSA YAPTIRIMINA GİRMİYOR
Euronews'ün haberine göre ABD Dışişleri Bakanlığı, Hellas Journal sitesinin sorusunu yanıtladı. ABD'nin açıklamasında Yunanistan'a ait Rus yapımı S-300 hava savunma sistemlerinin Girit Adası'ndaki varlığının 2017 tarihli Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamına girmediğini açıkladı.
YASANIN KABULÜNDEN ÖNCE ALINDI
S-300'lerin satın alınmasının, 1990'larda, CAATSA yasasının kabul edilmesinden on yıllar önce gerçekleşmiş olması. CAATSA Yasası'nın 231. Bölümü, yalnızca 2 Ağustos 2017'de veya sonrasında meydana gelen önemli işlemleri yaptırım altına aldığını ifade edildi.
S-300'LER AKTİF HALDE TUTULUYOR
Söz konusu taciz ile Yunanistan'ın S-300'leri aktif halde tuttuğu ortaya çıkmıştı. ABD'den bu konu hakkında ve S-300'lerin bir NATO üyesine karşı aktif hale getirilmesine dair ise henüz bir açıklama yapılmadı.
Yunanistan, şimdiye kadar S-300'lerin aktif olmadığını ifade ediyordu.
S-300'LER GİRİT'E NASIL GELDİ?
Türkiye ve Yunanistan ilişkilerinin 1990'lı yıllardan itibaren giderek gerilmesi ve 1996 yılının Ocak ayında yaşanan Kardak Krizi sonrası Yunanistan yeni hava savunma sistemi arayışına gitti.
YÖNÜNÜ RUSYA'YA ÇEVİRDİ
Türk Hava Kuvvetleri'nin uçuşlarını engelleyemeyince, ABD'nin o dönem uyguladığı "Türk-Yunan Askeri Silah Satış Dengesi" politikası nedeniyle de orantısız silah tedarik edemeyince Yunanistan, NATO üyesi olduğu halde yönünü Rusya'ya çevirdi.
RUM KESİMİ HEDEF GÖSTERDİ
1995 yılı itibariyle Rum kesiminde çıkan yerel basın haberlerinde, Rum yönetimi Türkiye'nin Rum hava sahasını ihlal ettiğini ve bu durumun engellenmesi için Rusya'dan hava savunma sistemi tedariki yapılacağı bilgilerine yer verildi. Ayrıca Türkiye'nin o dönem ABD'den tedarik etmeye çalıştığı ATACMS Uzun Menzilli Topçu Roketi Sistemi, Rum medyasında bir tehdit unsuru olarak görüldü.
S-300 ALINDIĞINI DOĞRULADI
Kıbrıs Haber Ajansı olarak bilinen büyük bir Rum haber kuruluşu, 3 Ocak 1997'de Rus kaynaklara dayandırdığı haber ile Rum Kesiminin Rusya'dan S-300 Hava Savunma Sistemi aldığını yayınladı. Olaydan 2 gün sonra Rum Kesimi Dışişleri Bakanı Alexos Michaelides, GKRY'nin Rus yapımı S-300 Hava Savunma Füzelerini satın aldığını doğruladı.
'FİİLİ BİR SAVAŞ TEHDİDİDİR'
11 Ocak 1997'de Türkiye, bu olaya tepki gösterdi. Dönemin Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan, "Bu durumun bölgedeki barışı baltalayacaktır. Bu füzelerin Kıbrıs'a gelmesi, Türkiye'ye fiili bir savaş tehdididir." ifadelerinde bulundu. Kasım 1997'de ise Türk Silahlı Kuvvetleri, KKTC'de S-300 füzelerinin imhasını konu alan bir tatbikat gerçekleştirdi.
RUM KESİMİ GERİ ADIM ATTI
Türkiye'nin bu silah tedarikini fiili savaş tehdidi sayması ve bu durumun önüne geçmek için harekete geçmesi Kıbrıs Rum tarafını oldukça zor durumda bıraktı. O dönem Avrupa Birliğinin de Rum yönetiminin üyelik başvurusunu askeri sığınak yaptığı gerekçesiyle beklemeye alınca, Rum Kesimini geri adım attı.
S-300 YUNANİSTAN'A TESLİM EDİLDİ
Bu olaylardan sonra S-300'ler Kıbrıs'a değil; 1999 yılının Nisan ayında, Yunanistan'a teslim edildi. Sistem başlangıçta Heraklion Hava Üssü'ne sonra da Girit'in daha uzak bir kısmında bulunan Tympaki Askeri Havaalanına götürüldü.