ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini art arda dördüncü kez 75 baz puan artırarak 14 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 3,75-4,00 aralığına çıkardı.
Fed'den yapılan açıklamada, faiz oranının artırılması kararının oy birliğiyle alındığı belirtildi.
Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) maksimum istihdam ve uzun vadede yüzde 2 enflasyon elde etmeyi amaçladığı vurgulanan açıklamada, bu hedeflerin desteklenmesi için federal fon oranının yüzde 3,75-4,00 aralığına yükseltilmesine karar verildiği bildirildi.
Fed'in kasım ayı faiz kararı belli oldu | Video
Böylece Fed, politika faizini Ocak 2008'den bu yana en yüksek aralığa çıkardı. Piyasa beklentileri de Fed'in politika faizini art arda dördüncü toplantısında 75 baz puan artırması yönündeydi.
Fed'in açıklamasında, son göstergelerin harcama ve üretimde ılımlı bir büyümeye işaret ettiği, istihdam kazanımlarının son aylarda güçlü ve işsizlik oranının düşük kaldığı aktarıldı.
Enflasyonun salgınla ile ilgili arz ve talep dengesizliklerini, yüksek gıda ve enerji fiyatlarını ve daha geniş fiyat baskılarını yansıtarak yüksek kalmaya devam ettiği kaydedilen açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının büyük insani ve ekonomik zorluklara neden olduğu ifade edildi.
ENFLASYONU YÜZDE 2 HEDEFİNE DÖNDÜRME KARARLILIĞI VURGULANDI
Savaş ve ilgili olayların enflasyon üzerinde ek yukarı yönlü baskı oluşturduğu ve küresel ekonomik faaliyeti baskıladığı belirtilen açıklamada, komitenin enflasyon risklerine karşı son derece dikkatli olduğu kaydedildi.
Açıklamada, "Komite, enflasyonu zaman içinde yüzde 2'ye döndürmek için yeterince kısıtlayıcı bir para politikası duruşu elde etmek için hedef aralıkta devam eden artışların uygun olacağını öngörmektedir." ifadeleri kullanıldı.
Faiz artışlarının hızının belirlenmesinde kümülatif sıkılaşma, para politikasının ekonomik faaliyeti ve enflasyonu etkilemesindeki gecikmeler, ekonomik ve finansal gelişmelerin dikkate alınacağı vurgulanan açıklamada, komitenin enflasyonu yüzde 2 hedefine döndürmeye kararlı olduğu yinelendi.
Açıklamada, bankanın bilançosunun da planlandığı gibi daraltılmaya devam edileceği aktarıldı.
Para politikasının uygun duruşu değerlendirilirken ekonomik görünüme ilişkin gelen bilgilerin etkilerinin izlenmeye devam edileceği belirtilen açıklamada, hedefe ulaşmasını engelleyebilecek risklerin ortaya çıkması halinde para politikası duruşunun uygun şekilde ayarlamaya hazır olunacağı kaydedildi.
FAİZ ORANI MARTTAN BU YANA TOPLAM 375 BAZ PUAN ARTTI
Fed, Kovid-19 salgınının ardından hızlı ekonomik toparlanmayla gelen yüksek enflasyon baskısıyla 2021'in son çeyreğinde para politikası tonunu değiştirmeye başlamıştı. Rusya-Ukrayna savaşı ve Çin'de Kovid-19 salgınına karşı alınan karantina önlemlerinin tedarik zincirindeki sıkıntıları artırmasıyla yükseliş eğilimini sürdüren enflasyon, Fed'in üzerindeki baskıyı daha da yoğunlaştırmıştı.
Martta varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artışlarına başlayan Fed, mart ayı toplantısında 25 baz puan artışla 2018'den bu yana ilk kez faiz artırımına gitme kararı almıştı.
Fed, mayıs toplantısında 50 baz puan ile 2000 yılından bu yana en hızlı faiz artışını gerçekleştirmesinin ardından, haziran toplantısında 75 baz puanla 1994'ten bu yana en güçlü faiz artırımına gitmiş, temmuz ve eylül toplantılarında da politika faizini aynı oranda artırmıştı.
Kasım ayındaki artışla Fed, faizleri mart ayından bu yana toplam 375 baz puan artırmış oldu.
ABD'de enflasyon, haziranda yıllık yüzde 9,1 ile Kasım 1981'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasının ardından temmuzda yüzde 8,5'e, ağustosta yüzde 8,3'e ve eylülde yüzde 8,2'ye gerilemesine rağmen beklentilerin üzerinde bir seyir izlemeye devam etmişti.
FED BAŞKANI POWELL: ARA VERMEK İÇİN ÇOK ERKEN
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, faiz artırımlarına ara vermeyi düşünmek için çok erken olduğunu belirterek, faiz oranında nihai seviyenin beklenenden daha yüksek olabileceğini ifade etti.
Powell, Fed'in politika faizini art arda dördüncü toplantıda 75 baz puan artırmasının ardından basın toplantısı düzenledi.
Enflasyonu yüzde 2 hedefine geri getirmeye büyük önem verdiklerini vurgulayan Powell, faiz oranında devam eden artışların uygun olacağını öngörmeye devam ettiklerini ve politika duruşlarını kasıtlı olarak enflasyonu yüzde 2'ye döndürmek için yeterince kısıtlayıcı olacak bir seviyeye taşıdıklarını söyledi.
Powell, bankanın bilançosunun boyutunu küçültme sürecini de sürdürdüklerine işaret ederek, "Fiyat istikrarının yeniden sağlanması, muhtemelen bir süre daha kısıtlayıcı bir politika duruşunun sürdürülmesini gerektirecektir." dedi.
"YÜKSEK ENFLASYONUN OLUŞTURDUĞU RİSKLERE KARŞI SON DERECE DİKKATLİYİZ"
ABD ekonomisinin geçen yıla göre önemli ölçüde yavaşladığını belirten Powell, son göstergelerin bu çeyrekte harcama ve üretimde ılımlı bir büyümeye işaret ettiğini kaydetti.
Powell, büyümedeki yavaşlamaya rağmen işsizlik oranının 50 yılın en düşük seviyesinde olduğuna dikkati çekerek, iş gücü piyasasının son derece sıkı olmaya devam ettiğini anlattı.
Enflasyonun uzun vadeli yüzde 2 hedefinin oldukça üzerinde kalmaya devam ettiğini belirten Powell, son enflasyon verilerinin yine beklentilerin üzerinde geldiğini anımsattı.
Powell, fiyat baskılarının geniş bir mal ve hizmet yelpazesinde belirgin olmaya devam ettiğini, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının enerji ve gıda fiyatlarını artırdığını ve enflasyon üzerinde yukarı yönlü ek baskı yarattığını aktardı.
Fed Başkanı Powell, yüksek enflasyonun oluşturduğu risklere karşı son derece dikkatli olduklarını vurguladı.
"PARASAL KISITLAMANIN ETKİLERİNİN TAM OLARAK GÖRÜLMESİ ZAMAN ALACAK"
Fed'in politika eylemleri sonucu finansal koşulların önemli ölçüde sıkılaştığını ve konut gibi ekonominin faiz oranına en duyarlı sektörlerinde talep üzerindeki etkilerini gördüklerini anlatan Powell, "Ancak parasal kısıtlamanın özellikle enflasyon üzerindeki etkilerinin tam olarak görülmesi zaman alacaktır." dedi.
Powell, faiz artışlarının hızını belirlerken kümülatif sıkılaşma ve para politikasının ekonomik faaliyeti ve enflasyonu etkilemesindeki gecikmeleri dikkate alacaklarını ifade etti.
Jerome Powell, enflasyonu yüzde 2 hedefine indirecek kadar kısıtlayıcı faiz oranlarına yaklaştıkça bir noktada artış hızını yavaşlatmanın uygun olacağını yineledi.
"HALA GİDECEK YOLUMUZ VAR"
Faiz oranlarının seviyesine ilişkin önemli bir belirsizlik olduğunu belirten Powell, "Hala gidecek yolumuz var ve son toplantımızdan bu yana gelen veriler, nihai faiz oranlarının önceden beklenenden daha yüksek olacağını gösteriyor." diye konuştu.
Powell, bankanın kararlarının gelen veriler ve bunların ekonomik faaliyet ile enflasyon görünümü üzerindeki etkilerine bağlı olacağını vurgulayarak, kararlarını toplantıdan toplantıya almaya ve düşüncelerini olabildiğince açık bir şekilde iletmeye devam edeceklerini kaydetti.
Arz ile daha uyumlu hale gelmesi için talebi yumuşatmak için güçlü adımlar attıklarını belirten Powell, enflasyonun düşürülmesinin muhtemelen trendin altında bir büyüme dönemi ve iş gücü piyasası koşullarında bir miktar yumuşamayı gerektireceğini aktardı.
"ARA VERMEYİ DÜŞÜNMEK İÇİN ÇOK ERKEN"
Faiz artış hızının yavaşlatılmasının bir sonraki toplantıda veya ondan sonraki toplantıda uygun olacağını belirten Powell, henüz bir karar verilmediğini kaydetti.
Powell, faiz artışlarına ilişkin "Ara vermeyi düşünmek için çok erken." değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyonun düşürülmemesi halinde kalıcı olacağı konusunda uyaran Powell, yeterince sıkılaşmada başarısız olma veya para politikasında erken gevşeme hatasından kaçınmak istediklerini ifade etti.
Powell, küresel ekonominin zor zamanlardan geçtiğini belirterek, ABD'deki fiyat istikrarının küresel ekonomi için iyi olduğunu aktardı.
DOLAR VE EURODA SON DURUM
Güne 18,57 TL seviyesinden başlayan Dolar/TL Fed faiz kararı öncesi sıkışık bantta sakin seyir izliyor. Dolar/TL gün içi en yüksek 18,64, en düşük ise 18,53 TL seviyesini gördü. Dolar saat 18.00 sıralarında 18,62 TL'den işlem görüyor. Fed'in kararının ardından dolar/TL paritesinde önemli bir değişim yaşanmadı ve saat 21.15 itibarıyla kur 18,61 TL'den işlem gördü.
Güne 18,36 TL seviyesinden başlayan Euro/TL Fed faiz kararı öncesi sakin seyir izliyor. Euro/TL gün içi en yüksek 18,46, en düşük ise 18,29 TL seviyesini gördü. Saat 18.00 sıralarında euro 18,38 TL'den işlem görüyor. Fed'in kararı sonrası euroda yükseliş yaşandı. Euro kuru saat 21.15 itibarıyla 18,51 TL oldu.
FED KARARI ÖNCESİ ALTIN NE KADAR?
Ons altın 1.650 dolar bandında yatay görünüm sergiliyor. Dolar/TL ve ons tarafındaki fiyatlamalardan etkilenen gram altın TL fiyatı ise yatay pozitif görünüm izliyor. Güne 984,41 TL'den giriş yapan gram altın fiyatı, gün içi en yüksek 993,11 TL en düşük ise 982,49 TL seviyesini gördü. Saat 18.00 sıralarında gram altın 987 TL'den işlem görüyor. Fed kararının ardından gram altında küçük bir yükseliş yaşandı. Gram altın fiyatı saat 21.15 itbarıyla 994 TL'ye kadar yükseldi.
KRİPTO PARALARDA SON DURUM NE?
Karar öncesi 20 bin 400 dolar seviyesi civarında hareket eden kripto para piyasasının en yüksek hacimlisi Bitcoin, 20 bin 737 dolar seviyesine kadar yükseldi. Bitcoin'in ardından en yüksek hacimli ikinci dijital varlık olan Ethereum ise bin 558 dolardan 1621 dolara kadar yükseldi.
Bitcoin ve Ethereum öncülüğünde kısa sürede görülen toparlanmanın etkisiyle birlikte kripto paraların toplam sermaye değeri 964 milyar dolardan 983 milyar dolar seviyesine kadar çıktı.
Özellikle Fed'in sonraki toplantılarda faiz artış hızında yavaşlamaya gidileceğine yönelik beklentiler piyasada risk iştahını artırırken, bu durum kripto paralara yaradı. Kripto para piyasası Fed kararına ilk tepkiyi pozitif yönde verdi.
EYLÜL AYI FED FAİZ KARARI NE OLDU?
Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC) politika faizini Eylül ayında 75 baz puan artırarak yüzde 3-3.25 aralığına çekti.
SON 3 TOPLANTIDA TOPLAM 225 BAZ PUAN FAİZ ARTIŞI
Fed geçtiğimiz ay 75 baz puan faiz artırımı gerçekleştirirek üst üste üçüncü kez bu denli sert bir adım atmış oldu. Fed'in bu adımları 1980'lerin başından bu yana yapılan en sıkı para politikası adımları olarak dikkat çekiyor.
Geçen ay faiz karar metninde Fed'in enflasyon risklerine karşı yüksek derecede dikkatli olduğu mesajı tekrarlandı.
FAİZ DE ENFLASYON DA YÜKSELDİ
ABD'de Fed'in tüm faiz artırımlarına rağmen Eylül ayı enflasyonu yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşirken yıllık enflasyon yüzde 8,2 olarak açıklandı. ABD'de Ağustos'ta yüzde 0,1 artan TÜFE'nin eylülde yüzde 0,2 yükselmesi, endeksteki yıllık artışın ise yüzde 8,3'ten yüzde 8,1'e gerilemesi bekleniyordu.
RESESYON TEHLİKESİ
Geçtiğimiz Fed toplantısı sonrası Jerome Powell'ın şu ifadeleri dikkat çekmişti: "Hiç kimse Fed politika patikasının resesyona yol açıp açmayacağını bilmiyor. Yumuşak inişi başarırken fiyat istikrarını yeniden tesis etmek zorlu olacak."
RESESYON MU ENFLASYON MU?
Fed enflasyonu baskılamak için önce varlık alımlarını sonlandırdı. Ardından 25, 50 ve 3 kez üst üste 75 baz puan olmak üzere kademe kademe sertleşen 5 faiz artırımına gitti. Ancak enflasyondaki yükseliş hız kaybetmedi. Resesyon ve enflasyon arasında sıkışan Fed'in bu dönemde vereceği faiz kararı 2022 yılının en kritik kararı olacak. Ekonomistler Fed'in giderek sertleşen faiz adımlarını zaten yavaşlayan ABD ekonomi için resesyon riskini artıran başlıca unsur olarak açıkladı.