Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Kanal 7'de katıldığı bir programda gündeme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
TÜRKİYE ENERJİ KRİZİNDE ÖNEMLİ BİR AKTÖR
Türkiye'nin komşu ülkelere göre özellikle Avrupa ülkeleri dikkate alındığında birçok yerden gaz tedarik edebilen nadir ülkelerden birisi olduğunu vurgulayan Bakan Fatih Dönmez, ülkemizin gaz tedariki konusunda cazibe merkezi haline geldiğini söyledi. Türkiye'nin, ABD'den Körfez ülkelerine, hatta nadir olmakla birlikte Asya Pasifik kaynak noktalarına varıncaya kadar gaz tedarik edebildiğini belirten Bakan Dönmez, "Böyle baktığımızda yaklaşık 15 farklı ülkeden gaz tedarik ediyoruz. Bu bir dağıtım merkezi ve ticaret merkezi olmak için yeterli bir kaynak dağılımını içeriyor." açıklamasında bulundu.
Türkiye'nin yaklaşık 6 milyar metreküplük doğal gaz depoları bulunduğunu ve 2 yıl içerisinde bu rakamın 10 milyar metreküpe çıkacağını belirten Bakan Dönmez, "Gaz merkezi olduktan sonra başka ülkeler yine boru hatlarıyla gazlarını Türkiye'ye göndermek isteyecekler, bu yönde istek ve arzular var." dedi.
Bakan Dönmez'in açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
GÜNEYDOĞU ASYA'DAN GAZ
"Hem Endonezya, hem de Malezya imkan olursa ürettikleri gazın bir miktarını Türkiye'ye gönderebileceklerini de ifade ettiler. Kendi ihtiyacımız için olabilir ya da bizim terminallerimizi kullanmak suretiyle bu gaz merkezinde Avrupa pazarına da buradan gazlarını gönderebilirler. Böyle bir imkân, opsiyon, seçenek sunmuş oluyoruz."
İSTANBUL'DA ULUSLARARASI GAZ KONFERANSI DÜZENLENECEK
İstanbul'da Şubat ayının başında bir uluslararası gaz konferansı düzenlemeyi planladıklarını belirten Bakan Dönmez, hem kaynak ülkelerin, tedarikçilerin bakanlarının ve önemli temsilcilerinin hem de talep tarafının temsilcilerinin olacağı konferansta bütün konuların enine boyuna tartışılacağını söyledi.
Türkiye'nin Ukrayna ve Rusya arasındaki savaştan kaynaklı olarak son derece dengeli bir politika yürüttüğüne hatırlatan Bakan Dönmez, gıda krizi çözümünün ardından yaşanan enerji krizinin çözümünde de Türkiye'nin önemli bir aktör olabileceğini belirterek şunları dile getirdi:
"Sayın Cumhurbaşkanımız, meselelerin çözümü için her iki tarafla da rahatlıkla görüşebiliyor. Biz sadece kendi tedarikimiz için değil Afrika'da, Avrupa'da, Asya'da birçok ülkenin gıdaya erişimi açısından da önemli bir rol üstlenmiş olduk. Bunu niçin enerji için de yapmayalım? Çünkü bugün içinde bulunduğumuz bölgede bir enerji krizi de yaşanıyor, aslında Türkiye burada önemli bir aktör olabilir. Doğu Akdeniz'de keşif yapan İsrail ve Mısır gibi ülkelere de öteden beri söyledik, hele şimdi bizim bu gaz merkezi projemizi de hayata geçirirsek rahatlıkla bu gazlarını Türkiye'ye getirip burada pazarlayabilirler. Bu pazar şeffaf ve güvenilir olacak. Hem arz tarafının hem de talep tarafının haklarını koruyacak şekilde bir piyasanın oluşması için elimizdeki tüm enstrümanları sonuna kadar kullanacağız."
KARADENİZ GAZI 2023'TE EVLERDE
Karadeniz gazında işlerin plana uygun olarak ilerlediğini belirten Bakan Dönmez, "İnşallah, bir aksilik olmazsa da Cumhuriyetimizin yüzüncü yılında ilk gazı vatandaşlarımıza götüreceğiz, tüm hedefimiz, gayretimiz o yönde çalışıyor. Vatandaşımızı artık Türkiye yüzyılında bu keşfin ateşiyle buluşturmuş olacağız." dedi.
KARADENİZ GAZI İTHALATI YÜZDE 30 DÜŞÜRECEK
İthal edilen gaza göre Türkiye'nin üreteceği yerli gazın çok daha ekonomik olacağını belirten Bakan Dönmez, "Cumhurbaşkanımızın dediği gibi: 'Hem milletimiz hem devletimiz kazanacak'" diyerek şunları söyledi:
"Orada yapılan işlemlerin, yatırımların, operasyonların bir maliyeti var ama bu maliyetler ithal ettiğimiz gaza göre görece daha az olacak. Bakalım inşallah gazımızı sisteme bağladığımızda bununla alakalı maliyetlerimizde netleşmiş olacak Sayın Cumhurbaşkanımıza arz edeceğiz. Yapılabilecek bir şey varsa bugüne kadar hükümetimiz bu konularda nasıl destek olduysa bundan sonra da elbette olacak. Doğal gazda biz tükettiğimiz gazın yüzde 99'unu ithal ediyoruz. Yani neredeyse tamamında dışa bağımlı olduğumuz bir üründe Karadeniz gazı devreye girdiği zaman ve tam üretime geçtiğimizde toplam tüketimin yüzde 25-30'luk kısmını artık kendi gazımızı kullanıyor olacağız. Doğal gazda dışa bağımlılığımız yüzde 70'e inecek. Ama yeni araştırmalar sonucu keşifler gelirse tabi bu oran daha da azalacak inşallah."
SÜBVANSİYONLAR DEVAM EDECEK
"İlk 6 aya baktığımızda doğal gazda sübvansiyon miktarı 150 milyar lira oldu. Elektrik tarafındaki sübvansiyon miktarı yaklaşık 20-25 milyar lira civarında. Yılsonuna doğru tabi bu rakam muhtemelen ikisini topladığımızda 200'ü aşacak, belki 250 milyar lira civarlarına gelecek. Önümüzdeki yıl da fiyatlar bu şekilde yüksek seyrettiği müddetçe bu destekleme mekanizmasına devam edeceğiz. Bundan vatandaşımızın bir endişesi olmasın."
YENİ KEŞİFLER GELEBİLİR Mİ?
Akdeniz'de Abdülhamid Han Sondaj Gemisi'nin ilk sondajını tamamladığı bilgisini veren Bakan Dönmez, yeni gaz keşfi çalışmalarına ilişkin ise şunları dile getirdi:
"Şimdi arkadaşlarımız sondajda edinilen bilgileri değerlendiriyorlar, analiz yapıyorlar, henüz daha netleşmedi. Şu anda Taşucu Limanında yeni görev alanı. Sakarya gaz sahası içerisinde bir komşu alanda yeni keşif amaçlı bir sondajımız daha yapılıyor. Çaycuma -1 adını verdiğimiz kuyuda. İlk veriler pozitif geliyor, arkadaşlar çalışmalarını sürdürüyor. Orada da netice alınca da tabi ki bunu vatandaşımızla paylaşacağız. Karadeniz bizim için gelecek vaat ediyor, daha çok müjde verebileceğimiz bir saha olarak görüyor ve değerlendiriyoruz, biraz sabırlı olursak inşallah o da olacak."
Mevcut Sakarya gaz sahasında rezerv değerlendirme çalışmalarının da tamamlanmak üzere olduğunu ifade eden Bakan Dönmez, "Bu çalışmaları uluslararası ekspertiz yapma kabiliyetine, imkanına sahip şirketlere de değerlendiriyoruz. İlk gelen veriler de bizim 540 milyar metreküplük doğal gaz verisini belki yukarı yönlü güncelleme ihtiyacını da doğurabileceği yönünde. Manifold dediğimiz 280 tonluk dağıtıcı merkezi geldi yurt dışından, gemiye yüklendi, yerine götürüldü. 280 tonluk bir ekipmanı suyun altına robotlarla gidiyoruz ve o kuyulardan gelen bağlantı borularıyla onu birleştiriyoruz. Artık orada toplanan gazı karaya çıkartacak ana iletim hattına bağlanmış olacak." dedi.
SU SEVİYESİNDEN PETROL KEŞFETTİK
Bakan Dönmez, petrol keşiflerine ilişkin de önemli açıklamalarda bulundu. Çukurova bölgesinde üçüncü kuyunun da açıldığını belirten Bakan Dönmez, yaklaşık 8-10 milyon varillik bir rezervin olduğu bilgisini verdiği açıklamasında şunları kaydetti:
"Yaklaşık 350-400 metrelik sığdan petrol üretiyoruz. Ki o bölgede yaşayanlar bilir, yani sulamak için kuyu açsanız artezyen yine o kadar inmeniz lazım. Biz neredeyse su seviyesinden petrol bulduk, bu büyük bir nimet. Kaliteli bir petrol, yaklaşık 800 milyon dolarlık bir değeri var. Orada 10 kuyuya kadar çıkacağız ve toplamda da belki günlük üretimimiz işte bin varile kadar çıkmış olacak. Esma Çevik sahası 2022 yılında karada yapılan en büyük 10 keşif arasında yer aldı. 5 yıl önce TPAO'nun üretimi günlük 37 bin varildi. Şu anda 65 bin varillerdeyiz. Hedefimiz bunu böyle 1-2 yıl içerisinde günlük 100 bin varillere çıkartmak, böylece petrolde de dışa bağımlılığımızı sıfırlamayacağız, ama azaltacağız"
MADEN İHRACATINDA REKOR GELİYOR
Son olarak maden ihracatında rekorun müjdesini veren Bakan Dönmez, "2002'de maden ihracatımız yaklaşık 700 milyon dolarken geçtiğimiz yıl 5,90 milyar dolar oldu. Bu sene de herhalde 6'yı geçeğiz, bir rekor kıracağız, çünkü Ekim ayı son itibarıyla 5,4 milyar dolar ihracatımız oldu" diye konuştu.