Türkiye ile Yunanistan'ı yalnızca Ege Denizi ve Doğu Akdeniz'de değil, Washington'da da karşı karşıya getiren F-16 savaşında sabaha karşı bir 'son dakika' gelişmesi yaşandı. Yunan lobisi aylardır uğraştığı Türkiye'ye F-16 jetlerinin satışını engelleme girişimini kaybetti.
Temmuz ayında Yunan asıllı bazı siyasetçilerin imzasıyla Amerikan Temsilciler Meclisi'ne bir tasarı sunuldu. Tasarıda, Türkiye'ye 40 adet yeni F-16 jeti ve 80 adet modernizasyon kiti satışını bazı koşullara bağlayan maddeler vardı.
Ankara'nın F-16 planını zorlaştıracak Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'ndaki (NDAA) değişiklik önergesi 179'a karşı 244'e oyla Temsilciler Meclisi'nden kabul edildi. Önergede, Türkiye'ye F-16 satışı için 'ABD Başkanı'nın satışın Amerika'nın ulusal çıkarına olduğunu onaylaması' ve 'F-16'ların Türkiye tarafından Yunanistan toprakları üzerindeki uçuşlarda kullanılmaması için somut adımlar atılması' gibi şartlar yer alıyordu.
Yunanistan'da bayram havası estiren tasarı, ABD Başkanı Joe Biden'ın Haziran ayındaki tarihi NATO zirvesinde Türkiye'ye F-16 satışına yeşil ışık yakmasından iki hafta sonra geldi. Tasarının altında Chris Pappas, Gus Bilirakis ve Nicole Malliotakis gibi Yunan asıllı temsilcilerin imzası vardı.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN F-16 AÇIKLAMASI
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'ndan ABD'nin son kararıyla ilgili açıklama geldi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamaları şöyle:
F-16 konusunda teknik görüşmelerin yapıcı bir ortamda sürdüğünü açıklamıştık. ABD yönetiminin F-16 konusunda olumlu olduğunu açıklamalarında gördük.
En son Cumhurbaşkanımız ile görüşmesinde Biden da olumlu olduğunu söylemişti. Nihai metni olumlu karşılıyoruz. Bunun bir an önce nihayete ulaşması gerekiyor. Yasanın da onaylanması gerekiyor. Bu herkesin yararına..
YUNAN LOBİSİ YOĞUN ÇABA HARCADI
Yunan lobisi, Senato'ya sunulan tasarıya da benzer maddeler eklettirmek için yoğun çaba harcadı. Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ve Maryland senatörü Chris van Hollen, NDAA tasarısının Senato versiyonuna F-16 satışını kısıtlayıcı koşulların girmesi için teklif sundu ancak bu kabul edilmedi.
"ONAYLAMAYACAĞIM, NOKTA"
Chris Pappas'ın en önemli müttefiklerinden Bob Menendez, düzenlemenin Senato versiyonundan çıkarılması üzerine 13 Ekim tarihinde şu mesajı paylaştı:
"Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'ndaki (NDAA) bir değişiklik, ABD'nin Doğu Akdeniz'deki çıkarlarını geliştirmek için elimizdeki araçlardan sadece bir tanesidir. Açık konuşayım: ABD Kongresi'nin Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı olarak, Erdoğan bölgedeki saldırganlık kampanyasını durdurana kadar Türkiye için F-16'larla ilgili hiçbir konuyu onaylamayacağım. Nokta."
Bob Menendez, aynı hafta Güney Kıbrıslı Rumların etkinliğine online bağlanıp F-16 satışına onay vermeyeceğini tekrarladı, Türkiye'ye kin kustu. Kıbrıs'a dair skandal sözler sarf eden New Jersey Senatörü Menendez, Rumlara verdiği destekten gurur duyduğunu dile getirip Türkiye'nin Kıbrıs'taki askerlerini çekmesini istedi.
YUNANİSTAN'IN TÜM ÇABALARI BOŞA GİTTİ
Ancak hem Atina'nın hem de Yunan lobisinin bütün çabaları boşa gitti! Bugün 857 milyar dolarlık savunma bütçesi NDAA'ya son hali verildi, tasarıda Türkiye'ye F-16 satışını engelleyen hiçbir madde yer almadı. Temsilciler Meclisi'nden geçen kısıtlayıcı maddeler NDAA'dan tasarısından çıkarılırken, Yunan lobisi büyük bir hayal kırıklığına uğradı.
ABD Kongresi'nden Joe Biden yönetiminin Türkiye'ye F-16 jetleri satışını masaya getirmesi halinde yeniden itiraz yükselebilir. Türkiye karşıtı çıkışlarıyla tanınan Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Menendez ve Yunan asıllı diğer siyasetçiler, F-16 satışını engellemek için yeni adımlar atacaklarını belirtiyor.
Türk-Yunan ilişkileri 2022 kışını sakin geçirdi ancak Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in ABD ziyaretinde sarf ettiği cümleler fırtına kopardı. Miçotakis, ABD Kongresi'nde yaptığı konuşmada Türkiye'ye F-16 satışının engellenmesini istedi. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Yunan Başbakan için "Miçotakis benim için artık yok" dedi.
2022 yazı ve sonbaharında ise Ege Denizi ile Doğu Akdeniz'de gerilim dinmedi. Atina yönetimi Türkiye'ye F-16 verilmemesi için tüm gücünü ortaya koyarken, ABD lideri Biden'ın satışa bir kez daha yeşil ışık yakması üzerine Yunan lobisi geçen ay tekrar harekete geçmişti.
MEKTUBUN ZAMANLAMASI DİKKAT ÇEKİCİ
Türkiye'ye F-16 satışını sınırlayan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'ndaki (NDAA) değişikliğin sürmesini isteyen Chris Pappas, mektuplarını Senato ve Temsilciler Meclisi bünyesindeki Silahlı Hizmetler Komitesi'ne iletmişti.
Mektubun zamanlaması, oldukça dikkat çekiciydi. Joe Biden, Kasım ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yaptığı görüşmede Ankara'ya F-16 desteğini yinelemişti. CNN Yunanistan, mektubun Erdoğan-Biden randevusunun üstünden 24 saat bile geçmeden ortaya çıktığını vurgulamıştı.
Yunan medyası ayrıca, Chris Pappas'ın mektubuna 22 Amerikan Kongre üyesinin imza attığını bildirmiş, '22 ABD'li vekil Türkiye'ye F-16'ya 'hayır' dedi' başlıkları atmıştı.
Doğu Akdeniz krizinde köşeye sıkışan Atina yönetimi, yalnızca iki yıl içinde silahlanmaya milyarlarca euro harcadı. Fransa'dan Rafale jetleri satın alan Yunanistan, F-16 savaş uçaklarını Viper seviyesine çıkarıyor ve ABD'den F-35 savaş uçakları satın almak istiyor.