Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yeni İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile telefon görüşmesinde, "İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya yönelik dünkü provokatif eyleminin kabul edilmez" olduğunu vurguladı.
Dışişleri Bakanlığından yapılan bilgilendirmeye göre, Çavuşoğlu, yeni görevi nedeniyle mevkidaşı Cohen'i telefonda tebrik etti.
Söz konusu bilgilendirmede, şu ifadelere yer verildi:
"Bakan Çavuşoğlu Cohen'e, ülkemizin Filistin meselesindeki hassasiyet ve beklentilerini hatırlatmış, bu çerçevede, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya yönelik dünkü provokatif eylemini kabul edilmez bulduğumuzu vurgulamıştır.
Bakan Çavuşoğlu, Mescid-i Aksa'nın statüsünün korunmasına verdiğimiz önemin altını çizmiş, her türlü provokatif eylemden kaçınılmasını beklediğimizi muhatabının dikkatine getirmiştir. "
Görüşmede, iki bakan, ikili ilişkileri geliştirmek üzere birlikte çalışma konusunda mutabakata vardı.
HAREM-İ ŞERİF'E GİRMİŞTİ
İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, dün sabahın erken saatlerinde İsrail polisinin yoğun koruması altında Harem-i Şerif'e girmişti.
Provokatif eylemleriyle tanınan aşırı sağcı Ben-Gvir, 5 yıl sonra Mescid-i Aksa'ya giren görevdeki ilk İsrailli Bakan oldu.
İsrailli politikacı, Mescid-i Aksa'daki statükoyu ihlal eden ve Filistinlilerce baskın olarak değerlendirilen bu eylemini, İbrani takvimine göre "Tevet" ayının 10'uncu gününde (Asara BeTevet) gerçekleştirdi.
IRKÇI SÖYLEMLERİ TEPKİ ÇEKTİ
Ben-Gvir'in daha önce Mescid-i Aksa'yı "ziyaret" edeceğini duyurması, işgal altındaki Filistin topraklarında tepkiyle karşılanmış ve gerilimi tırmandırmıştı.
Ben-Gvir, yeni kurulan hükümette bakan olmadan önce milletvekilliği döneminde de Mescid-i Aksa baskınları, Filistinlilere yönelik şiddet eylemlerini teşvik etmesi ve ırkçı söylemleri nedeniyle sıkça adından söz ettiriyordu.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya baskınından derin kaygı duyduklarını ve Kudüs'teki kutsal mekanların tarihsel statükolarını değiştirmeye yönelik tek taraflı adımların kabul edilemez olduğunu açıkladı.
DERİNDEN ENDİŞELENDİRİYOR
Bakanlık Sözcüsü Ned Price, günlük basın toplantısında, Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlemesine ilişkin sorulara, "Bu ziyaretin gerilimi artırma ve şiddeti kışkırtma potansiyeli var. Söylediğimiz gibi, bu potansiyele sahip herhangi bir tek taraflı eylemden derin endişe duyuyoruz. Bu ziyaret bizi derinden endişelendiriyor. Tarihi statükoya gelince, tarihi statükonun ne olduğunu buradan tanımlamak bana düşmez. Tarihi statükonun ne olduğunu söylemek ABD'ye düşmez." yanıtını verdi.
ABD'nin kesin bir şekilde Kudüs'teki kutsal mekanların tarihi statükosunun korunmasından yana olduğunu belirten Price, kutsal yerlerin tarihsel statükolarını değiştirmeye yönelik tek taraflı adımlara karşı olduğunu dile getirdi. Price, "Bu tür adımlar kabul edilemez." dedi.
Price, ABD'nin Ben-Gvir ile herhangi bir temasta bulunmadığını ancak ABD yönetiminin gün içinde yeni İsrail yönetimi ile konuyu görüştüklerini söyledi.
İSRAİLLİ SİYASETÇİLER BASKINI KINADI
Öte yandan, muhalif partilere mensup milletvekilleri, provokatif eylemleriyle tanınan Ben-Gvir'in sabah, işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'ya baskın düzenleyerek Harem-i Şerif'e girmesine tepki gösterdi.
Eylemden Başbakan Binyamin Netanyahu'yu sorumlu tutan kimi vekiller, kurduğu koalisyonda aşırı sağcı ortaklarının taleplerine "boyun eğmek zorunda kalması" nedeniyle Netanyahu'şa "zayıf başbakan" olmakla eleştirdi.
ORTA DOĞU'NUN EN SORUMSUZ ADAMI
Eski İsrail Başbakanı Yair Lapid, Ben-Gvir'in baskınına tepki göstererek, yaşanan gerilimden Başbakan Binyamin Netanyahu'yu sorumlu tuttu.
Muhalefetteki Yesh Atid (Gelecek Var) Partisi lideri, Twitter hesabında yaptığı açıklamada, "Zayıf bir başbakan (Binyamin Netanyahu), Orta Doğu'nun en sorumsuz adamına Orta Doğu'nun en patlayıcı yerini emanet etmek zorunda kaldığında, olacağı budur." ifadelerini kullandı.
Lapid, daha önce yaptığı açıklamada da "Itamar Ben-Gvir Tapınak Dağı'na (Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya verdiği isim) çıkmamalı. Bu, insanların hayatlarını tehlikeye atacak ve onların hayatına mal olacak bir şiddete yol açacak, bir provokasyondur." uyarısında bulunmuştu.
İşçi Partisinden Milletvekili Naama Lazimi de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Bugün Ben Gvir, polis yasasının değiştirilmesiyle ilgili tartışmalarda söylediğimiz şeyi kanıtladı. Onun için önemli olan ulusal güvenlik değil, kışkırtma, dikkat çekme ve politik çıkarları için polisi kendi hizmetine alabileceği bir makam ve güç sahibi olmaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Lazimi, Ben-Gvir için, "Bu kundakçı (Bakanın soyadına atfen) manyağın Ulusal Güvenlik Bakanı olduğuna inanamıyorum." paylaşımında bulundu.
MESCİD-İ AKSA SADECE MÜSLÜMANLARA AİTTİR
İsrail Meclisindeki Arap Milletvekili Ahmed et-Tıybi de İsrail Ordu Radyosu'na verdiği demeçte, baskın için, "Geceleyin bir hırsız gibi sinsice dolaşan bir farenin sefil bir görüntüsüydü." ifadesini kullandı.
Tıybi, "Ulusal Güvenlik Bakanı olarak Mescid-i Aksa'ya baskın yapmanın şüphesiz sonuçları vardır. Mescid-i Aksa sadece Müslümanlara aittir. Nokta." diye konuştu.
İşçi Partisi Milletvekili ve Haham Gilad Kariv ise baskını "İsrail güvenliği için bir tehlikeli" olarak gördüğünü kaydetti.
Kariv, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Ben-Gvir'in aleni beyanları, Tapınak Dağı'na çıkmaması halinde Hamas'a teslim olacakmış gibi bir durum yarattı. Böylelikle Netanyahu'yu ve güvenlik teşkilatını köşeye sıkıştırdı. Ancak konu sadece Hamas hareketiyle ilgili değil, Arap ülkeleriyle ilişkilerle de ilgili. Şimdi, Ben-Gvir'in ulusal gündemi dikte ettiği ve Netanyahu'yu da bu gündemin içine çektiği görülüyor. Bu, İsrail'in güvenliği için bir tehdittir." değerlendirmesini yaptı.
Gelecek Var (Yeş Atid) Partisinden Michal Shir de Twitter'dan, "Bu utanç verici davranış, Bibi'nin (Netanyahu) hükümeti içinde, ne kadar zayıf olduğunu tam olarak gösteriyor." paylaşımında bulunarak, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya yüklendi.
İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Liberman da İsrail Kamu Yayın Kuruluşuna yaptığı açıklamada, "Hamas, Netanyahu'nun bir korkak olduğunu biliyor, öyleyse (Netanyahu) neden Ben-Gvir'i görevden alıp koalisyonu dağıtsın?" ifadelerini kullandı.
FİLİSTİN: BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR PROVOKASYON
Filistin, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa'ya düzenlediği baskını kınayarak yaşanan gerilimden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu sorumlu tuttu.
Filistin Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Ben-Gvir'in sabah saatlerinde işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'ya baskın düzenleyerek Harem-i Şerif'e girmesi kınandı.
Açıklamada "benzeri görülmemiş bir provokasyon" olarak değerlendirilen bu baskının, "çatışmaların tırmanmasına yol açacak ciddi bir tehdit, çatışmaları durdurma taleplerini hiçe sayma ve Mescid-i Aksa'ya yönelik Yahudi yerleşimci baskınlarının ve ihlallerinin daha da artmasının önünün açılması" olarak görüldüğü vurgulandı.
Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, şu ifadelere yer verildi:
Bakanlık, Mescid-i Aksa'ya yönelik bu açık saldırıdan Netanyahu'yu sorumlu tutmaktadır ve kardeş Ürdün Haşimi Krallığı ile koordineli olarak her düzeyde olayın takipçisi olacaktır.
HAMAS'TAN MESCİD-İ AKSA BASKINA TEPKİ
Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, yaptığı yazılı açıklamada, Mescid'i Aksa'nın hüviyetinin "Filistin, Arap ve İslam" olduğunu, hiçbir gücün bu gerçeği değiştiremeyeceğini kaydetti.
Filistin halkının Mescid-i Aksa'yı savunmayı sürdüreceğini belirten Kasım, "Faşist siyonist bakan Ben-Gvir'in Mescid-i Aksa baskını İsrail'in kutsal mekanların hüviyetine yönelik açtığı savaşı sürdürdüğünü gösteriyor." ifadelerini kullandı.
EGEMENLİĞİ İHLAL EDİLİYOR
Mescid-i Aksa, İsrail ile Ürdün arasında 26 Ekim 1994'te imzalanan barış antlaşmasına göre Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar İdaresinin himayesinde bulunuyor.
Ancak Yahudiler, İsrail'in tek taraflı kararı ve bazı fanatik Yahudi örgütlerinin girişimleriyle, 2003'ten bu yana İslami Vakıflar İdaresinin izni olmadan polis eşliğinde kutsal mabede girerken, bu baskınlar özellikle 2022 yılında giderek artan bir hal aldı.
Geçen yılın Mescid-i Aksa'ya yönelik ihlaller açısından en belirgin sene olduğunu duyuran İslami Vakıflar İdaresinin verilerine göre, 2022 yılı boyunca 48 binden fazla Yahudi yerleşimci Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.