Cumhurbaşkanı seçimi için 12 Nisan'da, milletvekili seçimi için ise 19 Nisan'da başlanan oy pusulalarının basım işlemleri sona erdi. Türkiye genelindeki 87 seçim çevresinde göre basılan pusulalar, tüm bölgelere gönderildi.
İSTANBUL'DAKİ 2 MİLYONA YAKIN AK PARTİ SEÇMENİNİ GÖREN CHP'LİLER OY PUSULASI YALANINA SARILDI
Hafta sonu İstanbul'daki 2 milyona yaklaşan AK Parti mitingini gören CHP yandaşları oy pusuluası yalanına sarıldı. CHP yandaşı Berna Laçin oy pusulasında Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın yer aldığı bölümün üzerinde siyah nokta bulunduğunu iddia ederek adeta 14 Mayıs hezimetine kılıf hazırladı.
Laçin, "Pusulada , Sn. Erdoğan'ın dairesinde bir küçük nokta var. Ona mühür basıldığında sorun olmaz çünkü görülmeyecek. Bir başkasına oy verildiğinde , iki yerde görülüp , geçersiz sayılır mı? (Hollanda'dan bir müşahitten geldi bu) Not: Pusulalar bu şekilde gitmiş, tek değil." ifadelerini kullandı.
LAÇİN'İN İDDİALARINI CHP'Lİ YSK ÜYESİ ÇÜRÜTTÜ: PROVOKASYONLARDAN UZAK DURALIM
Laçin'in bu asılsız iddiasını CHP Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, yaptığı yazılı açıklama ile çürüttü.
Konuyla ilgili geçen hafta Hollanda'da gerekli itirazların yapıldığını aktaran Yakupoğlu, "Hatalı basılmış 225 oy pusulası kullanılmadan ayrılıp, tutanak altına alındı. Tespit edilen başka veya kullanılan oy pusulası yok. Kaldı ki olsa bile matbaa baskı hatası seçmen iradesini hem sakatlamaz hem de seçmen tarafından oy pusulasına konulan ve oy pusulasını geçersiz kılan ayırt edici işaret olarak kabul edilemez." ifadelerini kullandı.
2018 seçimlerinde Kocaeli'deki bazı Cumhurbaşkanı Seçimi oy pusulalarında da matbaa baskı lekesi olduğunu, bu pusulaların geçerli sayıldığını aktaran Yakupoğlu, "Ezcümle herhangi bir sorun tespit etmedik. Seçim süreci şimdilik olması gerektiği gibi ilerliyor. Lütfen provokasyonlardan uzak duralım ve bizim teyit etmediğimiz konulara itibar etmeyelim." dedi.
BU İLK DEĞİL: ERDOĞAN KISMINDA 'EVET' MÜHRÜNÜN GÖRÜLECEĞİNE DAİR İDDİALAR VAR
Hatırlanacağı gibi CHP'liler daha önce de benzer provokasyonlara başvurmuştu. 14 Mayıs seçimlerine sayılı bir zaman kalmasıyla birlikte kaybetme korkusuna kapılan 7'li koalisyon ve mangır medyasında provokasyonlar hız kazandı. Oy pusulası üzerinden akılalmaz bir iddiada bulunan CHP'nin fonladığı Merdan Yanardağ, "Seçim pusulasında Erdoğan dışında adaylara basılacak oyların silineceği ve saat 17:00'den sonra Erdoğan kısmında 'Evet' mührünün görüleceğine dair iddialar var." ifadeleriyle seçim mağlubiyetine kılıf aramıştı.
2018'DE UÇUCU MÜHÜR YALANI
7'li koalisyonun üyeleri 2018 seçimlerinde de benzer yalanları sosyal medya üzerinden servis etmişlerdi. Seçimi kaybedeceğini anlayan malum kesimin kalemşorları yalanlarına başlamıştı. CHP yandaşı Kadri Gürsel ile İyi Parti'nin eski kurucu üyesi Ruhat Mengi'nin söylediği "Uçuk mühür" yalanı bu kadarına da pes dedirtmişti.
İŞTE YSK'NIN SEÇİM GÜVENLİĞİ İÇİN ALDIĞI ÖNLEMLER
Cumhurbaşkanı seçimi için oy pusulaları, Ankara'da 3 ayrı matbaada basıldı. Her matbaada, matbaa personelinin yanı sıra YSK, PTT ve Devlet Malzeme Ofisinden yaklaşık 50 kişi görev aldı. Bağımsız adayların da oy pusulasında yer alması ve bazı siyasi partilerin bazı çevrelerde seçime girmemesi nedeniyle 87 seçim çevresi için farklı oy pusulası hazırlandı.
BASIM NASIL YAPILDI?
Pusulaların basımında ilk olarak, özel imal ettirilmiş ve "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı bulunan beyaz renkteki kağıtlar, her seçim çevresinin pusulası farklı olacağı için buna göre belirlenen ölçülerde kalıp haline getirildi.
Kalıp halindeki beyaz kağıtlar, her seçim çevresi için ayrı ayrı belirlenerek boyutuna göre baskıya verildi.
Matbaalarda, YSK'nin seçim işlerinden sorumlu şubesinin elemanları da görev aldı. Görevli YSK personeli, basım işleminden önce, örnek olarak basılan pusulaları, Resmi Gazete'de yayımlanan kesin aday listelerinden tek tek kontrol etti.
Basım işleminin ardından, tabaka halindeki kağıtlar, kesim makinesinden geçirildi, her ilin boyutuna göre ayrı ayrı ayarlanabilen makinelerde yapılan kesimin ardından mahallelerdeki sandıklar için 390, köylerdeki sandıklar için de 410'ar pusulanın olduğu paketler oluşturuldu.
Zarar görmemesi için plastikle kaplanan paketler, ilçeler bazında hazır hale getirildi. Ardından pusulalar çuvallara yerleştirildi ve çuvalların ağzı özel plastik kelepçeyle kapatıldı.
Çuvallama işleminin ardından matbaada hazır bulunan PTT görevlileri, paketlenmiş pusulaları ilçelere göre araçlara yükleyerek yola çıktı.
Tüm bu işlemler sırasında emniyet güçleri de matbaada güvenlik önlemleri aldı.
İl bazında emniyet güçlerinin eskortluk yaptığı PTT araçları, yine güvenlik güçlerinin eşliğinde illere dağıtıldı.
30 GÜVENLİK KAMERASI İZLEDİ
Matbaalarda kurulan 30 güvenlik kamerasıyla da pusulaların basımı 24 saat izlenerek, kayıt altına alındı. Matbaaların girişinde önlem olarak bir itfaiye aracı ve personeli de 24 saat bekletildi.
Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamaya kalması halinde, 15 Mayıs'ta, yurt dışı ve gümrüklerde kullanılacak "Cumhurbaşkanı seçimi ikinci oylama oy pusulaları ile oy pusulalarına uygun görme engelli oy kullanma şablonu"nun üretimine başlanacak.
YURT DIŞI VE GÜMRÜKLERDE KULLANILAN OY SAYISI 1 MİLYON 763 BİNİ AŞTI
Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için yurt dışındaki temsilciliklerde ve gümrüklerde oy kullanan seçmen sayısı 1 milyon 763 bin 361 oldu.
Yüksek Seçim Kurulundan (YSK) edinilen bilgiye göre, gümrük kapılarında ve yurt dışı temsilciliklerde 27 Nisan'da başlayan oy verme işlemi kapsamında, temsilciliklerde 1 milyon 642 bin 721, gümrüklerde ise 120 bin 640 seçmen oy kullandı. Yurt dışı temsilciliklerde oy verme işlemleri bugün sona erecek, gümrüklerde ise 14 Mayıs saat 17.00'ye kadar devam edecek.
YURT İÇİ VE YURT DIŞINDA KAÇ SEÇMEN OY KULLANACAK?
Yurtiçi ve dışında toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmen oy kullanacak. Bunların 60 milyon 697 bin 843'ü yurtiçi seçmen. 4 milyon 904 bin 672 seçmen ilk kez oy verecek.
SEÇMEN BİLGİ KÂĞIDI ZORUNLU MU?
Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kâğıdının getirilmesi zorunlu değil. Seçmen bilgi kâğıdı gelmeyenler, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını e-Devlet, YSK'nın internet sitesi, mobil uygulaması ya da çağrı merkezinden öğrenip oyunu kullanabilecek.
HANGİ KİMLİK BELGELERİ ZORUNLU?
Seçmenlerin, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resimli ve resmi nitelikteki kimliğini yanında bulundurması zorunlu olacak. Bu belgeler nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, "kimliğini tereddütsüz ortaya koyan" resimli, resmi nitelikteki belgeler.
CEP TELEFONU İLE KABİNE GİRİLEBİLİR Mİ?
Cep telefonu, fotoğraf veya Film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kabine girilmesi yasak.
KİMLER OY KULLANAMAYACAK?
Seçim tarihi itibarıyla 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı oy kullanabilecek. Oy kullanamayacaklar ise şöyle:
1- Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabi),
2- Askeri öğrenciler,
3- Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar.
YATALAK SEÇMEN NASIL OY ATACAK?
Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenler de evlerinde seyyar sandıklarda oy kullanacaklar.
GÖRME ENGELLİ NASIL OY KULLANACAK?
Sandık kurulu başkanları görme engelli seçmenlere, YSK tarafından oy pusulalarına uygun olarak hazırlanacak şablon ile oy kullanabileceğini hatırlatacak.
HANGİ ZARFLAR GEÇERLİ?
Sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılacak.
HANGİ ZARFLAR GEÇERSİZ?
YSK genelgesine göre de sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı olmayan kâğıttan imal edilmiş olan, Yüksek Seçim Kurulu amblemi olmayan,üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunmayan, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar da geçersiz sayılacak.
DEPREM BÖLGESİNDE SEÇİM NASIL YAPILACAK?
Seçim 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremler nedeniyle yeni önlemler altında yürütülecek. Depremlerden etkilenen illerden taşınan seçmenler, adres kayıtlarını aldırdıkları yerlerde oylarını kullanacak, oylar o seçim çevresi için sayılacak. Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener'in açıklamasına göre deprem bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmen diğer illere kayıtlarını aldırdı. Depremden etkilenen illerde seçimin sağlıklı yürütülmesi için YSK tarafından yürütülen çalışmalar tamamlandı. Buradaki seçmenlerin güvenli şekilde oy kullanması için konteyner alanlar oluşturuldu. Deprem bölgelerinde konteyner alanlarda seçmenler oylarını kullanabilecek.
ADIM ADIM OY VERME İŞLEMİ
1- Seçmen kimlik kartını verecek. Seçmenin adı sandık seçmen listesinde bulunacak. Sandık kurulu başkanı, kanuna uygun biçimde hazırlanmış ve mühürlenmiş oy zarfı ile birleşik oy pusulasını, hiçbir tarafında herhangi bir işaret bulunmadığını ve arkasının sandık kurulu mührü ile mühürlü olduğunu, kurul üyelerine, müşahitlere ve seçmene gösterdikten sonra "TERCİH" veya "EVET" mührünü seçmene vererek kapalı oy verme yerini gösterecek.
2- Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden önce; birleşik oy pusulalarında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle "TERCİH" veya "EVET" mührünü basması, "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında herhangi bir yerine imza atmaması veya işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir şekilde katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması gerektiği uyarısı yapılacak.
Seçmenin; cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesinin yasak olduğu ve cezasının bulunduğu, bu tür cihazlar varsa oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere bırakılması gerektiği, birleşik oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde oyun geçersiz olacağı, hata veya başka bir nedenle yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulalarının aynı zarfa konulacağı açıklanacak.
3- Seçmen, sandık kurulu başkanının açıkladığı şekilde hareket ettikten sonra kapalı oy verme yerinden çıkıp, zarfı sandığa bizzat atacak.
4- Kurul başkanı oyunu kullanan seçmene kimlik kartını verirken seçmen listesindeki adı karşısına imza cetveli kullanarak imzasını attıracak.
Seçmen, imza atmasını bilmiyor veya herhangi bir engeli nedeniyle imza atacak durumda bulunmuyorsa, sol elinin başparmağını basacak. Sol elinin başparmağı olmayanların hangi parmağını bastığı listenin imza bölümüne ayrıca yazılacak.
5- Sandık kurulu başkanı, oyunu kullanmış, mührünü teslim etmiş ve sandık seçmen listesini imzalamış seçmenlerin, seçmen bilgi kâğıdının arka yüzünü imzalayıp mühürledikten sonra kimliği ile birlikte kendisine iade edecek.
İTTİFAK ALANI
- "İttifak alanı" içerisine basılan mühür, ittifaka sayılıyor. "İttifak alanında olmayan partilere" basılan mühür, direkt olarak o partiye gidiyor. İttifak partileri için kullanılan oylar, ittifaktaki her bir partinin kendi oyu ile ittifakın ortak oylarının toplamından oluşuyor. Oy pusulasındaki ittifak alanında bulunan partilerden birine değil de bu alanın herhangi bir yerine basılan oylar geçerli sayılıyor ve ittifakın ortak oyları hanesine yazılıyor.
- İttifak alanı içerisine ancak iki partiye birden ya da iki partinin ortasına basılan mühür ittifakın ortak oyu sayılırken ittifaktaki bir partiye sayılmıyor.
- Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, aynı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka veya birden fazla bağımsız adaya ayrılan alana taşmış "TERCİH" veya "EVET" mührü bulunan oylar ise geçerli sayılmıyor.
HANGİ HALLERDE OYLAR GEÇERSİZ
- "EVET" ya da "TERCİH" mührü basılmayan, birden fazla ittifaka, aynı ittifakta yer almayan parti veya adaya mühür basılan oylar geçersiz olacak.
- Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak şekilde yırtılması veya koparılması, pusula üzerine mühür dışında veya mühür yerine herhangi bir özel işaretin, isim, imza kaşesi veya parmak izinin basılması da kullanılan oyun geçersiz sayılmasına neden olacak.
- Oy pusulasının belirgin bir şekilde karalanması, çizilmesi veya işaretlenmesi, zarftan işaret amacı taşıyan herhangi bir madde çıkması hallerinde de oylar geçersiz sayılacak.
- Oy pusulalarından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçerli olmayacak.