Türkiye, İsveç ve NATO'nun üçlü görüşmesi sonrası yapılan açıklamada, Türkiye'nin, İsveç'in NATO'ya Katılım Protokollerini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sevk edeceği, İsveç'in de Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinin canlandırılması konusundaki çabaları destekleyeceği bildirildi.
Türkiye, İsveç ve NATO'nun Vilnius'taki üçlü görüşmesi sonrası yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, Başkan Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in Vilnius'taki NATO Zirvesi'nde bir araya geldiği aktarıldı.
İSVEÇ TERÖRE DESTEK VERMEYECEK
Son NATO Zirvesi'nden bu yana, Türkiye ve İsveç'in, Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini karşılamak için birlikte yakın çalıştığı kaydedilen açıklamada, bu sürecin bir parçası olarak, 2022'de mutabık kalınan Üçlü Muhtıra'da belirlenen bütün adımlar çerçevesinde İsveç'in, anayasasını tadil ettiği, yasalarını değiştirdiği, PKK'ya karşı terörle mücadelede işbirliğini kayda değer şekilde genişlettiği ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattığı ifade edildi.
NATO TARİHİNDE İLK KEZ TERÖRLE MÜCADELE ÖZEL KOORDİNATÖRÜ POZİSYONU
Türkiye ve İsveç'in, hem 2022 Madrid NATO Zirvesi'nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma hem de bakan düzeyinde yılda bir kere bir araya gelecek ve uygun çalışma gruplarını tesis edecek yeni bir ikili Güvenlik Mekanizması çerçevesinde işbirliğine devam etme konusunda uzlaştığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Güvenlik Komitesi'nin ilk toplantısında İsveç, terörizmin tüm tür ve tezahürleriyle mücadelesinin temeli olarak Üçlü Muhtıra'nın 4. maddesi dahil tüm unsurlarının tam manasıyla uygulanmasına yönelik bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini yineler. Türkiye ve İsveç, terörle mücadele işbirliğinin, İsveç'in NATO'ya katılmasının sonrasında da devam edecek, uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda hemfikirdirler.
Genel Sekreter Stoltenberg de NATO'nun tüm tür ve tezahürleriyle terörizmi kategorik şekilde kınadığını yeniden teyit etmiştir. NATO, tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü pozisyonunun tesis edilmesi de dahil, bu alandaki çalışmalarını kayda değer şekilde hızlandıracaktır. Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımları konusunda herhangi bir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği yönündeki ilkeye bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışacağız."
İKİLİ TİCARET VE YATIRIMLAR ARTIRILACAK
Türkiye ve İsveç'in, Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kaldığı aktarılan açıklamada, Türkiye ve İsveç'in, ikili ticaret ve yatırımları artırmaya yönelik fırsatları maksimize etmenin yollarını arayacağı belirtildi.
Açıklamada şöyle denildi:
"İsveç, Türkiye'nin, Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbesti dahil AB'ye üyelik sürecinin yeniden canlandırılması konusundaki çabalara aktif destek verecektir. Bu temel üzerinde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılık ve savunma gereklilikleri bağlamında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokollerini TBMM'ye sevk edecek ve onaylanması sağlamak için Meclis ile yakın işbirliği içinde olacaktır."
PERDE ARKASI ORTAYA ÇIKTI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, "AB ile ilişkilerimizi canlandırmak istiyoruz" sözlerinin perde arkası ortaya çıkmaya başladı. Ankara'da bu konuda bir süredir hazırlıklar yapılıyordu. Öncelikli olarak AB Reform Grubunun tekrar çalışmalarına başlaması ve vize serbestisine ilişkin koşullarının yerine getirilmesi gündeme alındı.
Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı telefon konuşmasında "AB ile tam üyelik sürecini canlandırmak istedikleri, Vilnius Zirvesi'nde AB'nin önde gelen ülkelerinin ve AB liderlerinin Türkiye'nin üyeliğine açık ve güçlü destek mesajı vermelerini" istediğini iletmişti. Erdoğan'ın bu sözlerinin seçim sonrası başlayan yeni dönemin öncelikli konularından biri olarak düşünüldüğü ve bu yönde çalışma yapıldığı öğrenildi.
ÖNCE REFORM GRUBU
AB üyeliği konusunda Türkiye'nin atacağı ilk adımın AB Reform Grubu'nun yeniden hayata geçirilmesi olabileceği üzerinde duruluyor. Grup, belli aralıklarla toplanarak süreci değerlendirmeye, atılacak adımları belirlemeye devam edecek. AB Reform Grubu en son 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başkanlığında bir toplantı yapmıştı.
VİZE SERBESTİSİ
AB üyelik sürecinin canlandırılması ile birlikte ilk gündeme gelecek konulardan birini de vize serbestisinin olması bekleniyor.
Vize serbestisi konusunda Türkiye geçmişte önemli adımlar attı. Ancak AB'nin 72 kriterinden 6'sı beklemede.
Türkiye'nin üzerinde çalışması gereken 6 kriter şöyle sıralanıyor:
"1- Terörle mücadele mevzuatında düzenlemesi: AB, suç ve terör tanımının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve AB standartlarında uyumlu hale getirilmesini istiyor. Terörün tanımı, gösterilerde yüzün kapatılması gibi birçok konu bu başlık altında ele alınıyor.
2- Yolsuzlukla mücadele: Avrupa Konseyi'nin Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu'nun (GRECO) tavsiyeleri doğrultusunda yolsuzlukla mücadele için bazı düzenlemeler yapılması isteniyor. Yapılması istenenler arasında siyasetin finansmanı, etik düzenlemeleri bulunuyor.
3- EUROPOL ile işbirliği. Avrupa Polis Teşkilatı (EUROPOL) ile işbirliği.
4- Kişisel verilerin korunması: AB standartlarında düzenleme yapılması isteniyor.
5- AB ülkeleri ile adli yardımlaşma ve suçluların iadesi: Bu yerine getirilmesi en zor kriter olarak görülüyor. Çünkü Türkiye, Kıbrıs Rum Yönetimi'ni tanımıyor.
6- Geri Kabul Anlaşması: Türkiye, Geri Kabul Anlaşmasını uygulamaya başlayarak özellikle Suriyeli mültecilerin Avrupa'ya geçişinin engellenmesinde büyük sorumluluk üstlendi. Ancak AB hala protokollerinin uygulanmasında bazı sorunların olduğunu savunuyor.