Arama motoru Googleson olarak Kanada'da Çevrim İçi Haberler Yasası düzenlemesinin hayata geçirilmesi ile dijital telif için içerik üreticilerine her yıl 74 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
TÜRKİYE'DEN HAMLE
Türkiye'de benzer uygulamanın gerçekleşmesi için adım atılıyor. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, dijital platformlarda haksız rekabetin önlenmesi, haberin telifinin korunması ve Google gibi platformlardan telif geliri alınabilmesine imkan sağlayacak "Dijital Telif Yasası" çalışmalarına ilişkin değerlendirmede bulundu.
Dijital Mecralar Komisyonunun, kurulduğu günden itibaren dijitalleşme alanında tartışmalara öncülük yapan, bu konuları gündemde tutan ve farkındalık yaratan çalışmalara imza attığına dikkati çeken Yayman, özellikle son yıllarda kullanımı çok yaygın olan bazı dijital mecraların temsilcilerini Komisyona davet edip dinlediklerini anımsattı.
Dijital platformlar için Avrupa'daki bazı ülkelerde yasal düzenlemeler yapıldığını; Türkiye'de de bu alanda önemli bir eksiklik bulunduğu anlatan Yayman, bu eksikliği gidermek için "Dijital Telif Yasası"nın ele alınması gerektiğini vurguladı. İnternet araması, çevrim içi bilgi dağıtımı, reklam teknolojileri ve arama motorları için yatırımlar yapan Amerikan şirketi Google'ın, bazı ülkelerdeki yasal düzenlemeler kapsamında hareket ettiğini dile getiren Yayman, şöyle devam etti:
"Google yetkilileri Türkiye'ye geldiğinde dijital telif meselesini görüştük, sorduk. Komisyon toplantısında da daha sonraki görüşmelerimizde de Avrupa Birliği normlarının Türkiye'de de uygulanması gerektiğini söyledik. Fransa'da, Almanya'da farklı bir dijital telif yasası, Türkiye'de farklı bir dijital telif yasası olamazdı. Biz bunu çifte standart olarak belirttik. Bizim tezimiz şudur; Google, Paris'te hangi telif yasasına tabiyse, Berlin'de, Londra'da, Amerika'da hangi dijital telif yasasına uyuyorsa, Türkiye'de de bu yasanın geçerli olması gerektiğini belirttik ve belirtmeye devam ediyoruz.
Türkiye'de dijital telif konusunun baştan ele alınması, yeni bir sözleşme yapılması gerekiyor. İçerik üreticileriyle bunu yaygınlaştıran ve kullanan mecralar arasında yeni bir sözleşme, yeni bir anlaşma, yeni bir 'anayasa' yapılması lazım. Bir taraftan büyük bir emek vererek, zaman ayırarak üretilen bir içerik var. Bu bir haber olabilir, sanat eseri, kültür eseri olabilir; yemekle veya sanatla ilgili bir şey olabilir. Herhangi bir konuda bir emek, bir içerik varsa o içeriğin izin alınmadan kullanılması ve bunun yaygınlaştırılması doğal olarak o içerik üreticisinin yani emekçinin emeğinin göz ardı edilmesi anlamına geliyor. Bunu kabul etmek mümkün değil. Eğer medeniyet, insanlık tarihi bu noktaya geldiyse bu gerçekten üreten insanların hak ettiği değeri almasıyla mümkün olmuştur."
"KOMİSYONUMUZ ÜZERİNE NE DÜŞÜYORSA YAPMAYA HAZIRDIR"
Hüseyin Yayman, Türkiye'deki telif yasasının çok eski olduğuna işaret ederek, mevcut telif yasasının eskidiğini ve günün şartlarına cevap veremediğini aktardı.
Yasal düzenlemeye ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü, Anadolu Ajansı ve diğer paydaşlarla görüşme halinde olduklarını kaydeden Yayman, özellikle basın kuruluşlarından bu konuda büyük bir talep olduğunu dile getirdi. Yayman, "Bir gazetede haber üretildiğinde, herhangi bir internet sitesi o haberi alıp kopyalamakta ve kendi haberi gibi sunmakta. Ama biz buna dijital telifi getirdiğimizde eminim ki en azından referans vermek veya bununla ilgili içerik üreticisine sembolik de olsa bir bedel ödemek suretiyle daha iyi bir çalışma ve daha iyi bir ekosistem kurmuş oluruz." ifadesini kullandı.
Google yetkilileriyle Meclis'in 27. Yasama Dönemi'nde yaptıkları görüşmenin ardından hem deprem felaketi hem de genel seçimler nedeniyle çalışmaların yarım kaldığını vurgulayan Yayman, TBMM Genel Kurulu'nda 2024 yılı bütçesinin görüşmelerinin ardından Google yetkililerini yeniden Komisyona davet edeceklerini bildirdi.
GOOGLE VE İÇERİK ÜRETİCİLERİ BİR ARAYA GETİRİLECEK
Telif yasasıyla ilgili yoğun taleplerin görmezden gelinemeyeceğini belirten Yayman, "Biz, bu taleplerle Google'ı bir araya getireceğiz ve bir uzlaşma noktası olacağız, bir köprü görevi göreceğiz. Bu noktada komisyonumuz, üzerine ne düşüyorsa yapmaya hazırdır. İnşallah Dezenformasyon Yasası'nı, Dijital Mecralar Yasası'nı çıkarttığımız gibi 'Telif Yasası'nı da çıkartırız. Artık dijital bir çağda yaşadığımız için içerikler farklılaşmıştır, zaman kavramı araya girmiştir ve daha fazla üretim söz konusudur. Bütün bu verileri değerlendireceğiz ve paydaşlarımızın talebi doğrultusunda, günümüz şartlarına uygun, Türkiye'nin şartlarına cevap verecek bir 'Dijital Telif Yasası' inşallah çıkartacağız." diye konuştu.